Τα τελευταία εικοσιτετράωρα πληθαίνουν οι αναφορές, αλλά και τα ερωτήματα, σχετικά με τη μετάλλαξη του κορωνοϊού B.1.1.318 (Variant E484K), η οποία φαίνεται ότι εξαπλώνεται στο κέντρο της Αθήνας - στην αργκό δημοσιογράφων και επιστημόνων αποκαλείται λανθασμένα «αθηναϊκή».
Από την έναρξη λειτουργίας του Εθνικού Δικτύου Γονιδιωματικής Επιτήρησης μέχρι σήμερα έχουν ελεγχθεί για μεταλλάξεις στην επικράτεια συνολικά 11.811 δείγματα από εγχώρια κρούσματα. Η συγκεκριμένη μετάλλαξη είναι μεταξύ των τριών πιο συχνών που έχουν απομονωθεί, με ποσοστό 7,02% (ΕΟΔΥ, 13.5.21).
Το ποσοστό στην Αττική υπολογίζεται σε 10,59% (επί του συνόλου των ελεγχθέντων για μεταλλάξεις δειγμάτων), ενώ πληροφορίες αναφέρουν ότι το στέλεχος Β.1.1.318 εντοπίζεται το τελευταίο διάστημα περίπου στο 30% των δειγμάτων τα οποία αναλύονται στο Λεκανοπέδιο.
Αυτή τη στιγμή κυκλοφορούν δύο παραλλαγές του συγκεκριμένου στελέχους: η Ε484Κ, που ίσως «ξεγλιστράει» σε κάποιο ποσοστό από τα εμβόλια, και η D614Ζ, που παρουσιάζει υψηλή μεταδοτικότητα.
Καθησυχάζει ο Μαγιορκίνης, κρίσιμο το ερώτημα για τα εμβόλια
Σύμφωνα με τον Δημήτρη Θάνο, πρόεδρο του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών, επικεφαλής στο δίκτυο γονιδιωματικής επιτήρησης, το εν λόγω στέλεχος φαίνεται να εξαπλώνεται στο κέντρο της Αθήνας, όπου έχουν ταυτοποιηθεί περί τα 1.000 διαφορετικά κρούσματα.
Όμως ο εντοπισμός των 1.000 και πλέον κρουσμάτων εξήγησε προχθές (17.5) η πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών Μαρία Θεοδωρίδου «έχει να κάνει με τη στοχευμένη ιχνηλάτηση που ακολούθησε μετά την επιβεβαίωση του πρώτου κρούσματος». Με άλλα λόγια, δεν είναι τυχαία η δειγματοληψία, αλλά στοχευμένη σε συγκεκριμένες περιπτώσεις.
Καθησυχαστικός εμφανίστηκε την Τρίτη 18.5 στον ΣΚΑΪ ο επίκουρος καθηγητής Υγιεινής και Επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και μέλος της Επιτροπής των Εμπειρογνωμόνων Γκίκας Μαγιορκίνης, τονίζοντας πως η συγκεκριμένη μετάλλαξη έχει τεθεί υπό μελέτη «γιατί βλέπουμε ότι αυξάνεται η συχνότητά της, δηλαδή βλέπουμε περισσότερα κρούσματα απ’ ό,τι συνήθως. Ωστόσο αυτό το έχουμε δει και με άλλες μεταλλάξεις. Αυτό που συνήθως συμβαίνει είναι ότι αποδεικνύεται αυξημένη μετάδοση. Για παράδειγμα, η νοτιοαφρικανική, ενώ στην αρχή φαινόταν ότι ήταν έτσι, δεν το είδαμε. Δεν έχει δημιουργήσει ιδιαίτερο πρόβλημα, ενώ έχει μπει σε πολλές χώρες».
Ερωτηθείς αν καλύπτεται από τα εμβόλια, ο Γκ. Μαγιορκίνης υποστήριξε, χωρίς όμως συγκεκριμένα στοιχεία, ότι μέχρι στιγμής «οι ασθενείς που έχουν εμβολιαστεί κι έχουν μολυνθεί τα έχουν πάει καλά, παρ’ όλο που οι περισσότεροι είναι μεγάλης ηλικίας».
Δεδομένου ότι συνήθως οι μεταλλάξεις αυξάνουν τη μετάδοση του ιού, πιθανότατα θα χρειαστούμε μεγαλύτερα ποσοστά εμβολιασμένων για να πετύχουμε την «ανοσία της αγέλης».
«Δεν ξέρουμε αν υπάρχει μελέτη που να δείχνει ότι καλύπτεται από τα εμβόλια. Απ’ ό,τι φαίνεται όμως, τα κομμάτια της μετάλλαξης που συνιστούν αυτό το στέλεχος αντιμετωπίζονται» δήλωσε, από την πλευρά της, η καθηγήτρια Επιδημιολογίας του ΕΚΠΑ Αθηνά Λινού (ΑΝΤ1, 17.5.21).
Μείζον ζήτημα αδιαφάνειας
Η Αθ. Λινού αποκάλυψε επίσης ότι η χώρα μας δεν δίνει στοιχεία στην πλατφόρμα που καταγράφονται οι μεταλλάξεις επισήμως (στην οποία συμπράττουν ο ECDC, η Βρετανία και οι ΗΠΑ). Ως αποτέλεσμα, «ξέρουμε πολύ λίγα γι’ αυτή τη μετάλλαξη».
Αυτό που είναι γνωστό μέχρι στιγμής είναι ότι αποτελεί συνδυασμό της μετάλλαξης της Νότιας Αφρικής και της Βραζιλίας και απομονώθηκε στη Νιγηρία, και μάλιστα πριν από τον Φεβρουάριο.
Στην Ελλάδα δεν υπάρχει εικόνα ούτε για τον τρόπο επιλογής και την αντιπροσωπευτικότητα των δειγμάτων που εξετάζονται για γονιδιακό έλεγχο (genome sequencing) ούτε για τα αποτελέσματά του. Κάτι που, όπως ουσιαστικά ανέδειξε η Αθ. Λινού, δυσχεραίνει την κατανόηση της επιδημιολογίας των μεταλλάξεων του SARS-CoV-2.
Αυτό το ζήτημα έφερε στη Βουλή και ο ΣΥΡΙΖΑ – Π.Σ. (17.5.21), ζητώντας, διά του Ανδρέα Ξανθού, τα δεδομένα για την επιδημιολογική εικόνα των μεταλλάξεων του ιού και τα στοιχεία με τα οποία ενημερώνονται (;) οι διεθνείς βάσεις δεδομένων.
