Ο Β.Ν. είναι 46 ετών και «γερός οργανισμός, δεν αρρώσταινε συχνά και δεν περίμενε ότι θα ζούσε τον εφιάλτη». Κι όμως, έναν περίπου μήνα πριν, χτυπήθηκε από την Covid, «τα ‘είδε όλα’ από τη δύσπνοια που εμφανίστηκε την 5η ημέρα», γλίτωσε στο τσακ τη διασωλήνωση και κατάφερε να νικήσει τη μάχη. Έζησε έναν «πρωτόγνωρο εφιάλτη» στις κλινικές Covid του Ιπποκράτειου, δίπλα σε έναν διασωληνωμένο ασθενή εκτός ΜΕΘ, από αυτούς που κατά την κυβέρνηση «βρίσκουν κρεβάτι όταν το χρειάζονται».
«Σε πιάνει φόβος μήπως βρεθείς στη θέση του»
«Το πρώτο βράδυ που ήμουν στο νοσοκομείο, αφού η ακτινογραφία μου ήταν... κατάμαυρη και ψηνόμουν στον πυρετό, έφεραν έναν άνδρα άνω των 70 -με μεγάλη δύσπνοια και αυτός- και τον διασωλήνωσαν μπροστά μου, στο διπλανό κρεβάτι, γιατί αλλιώς ο άνθρωπος θα πέθαινε» εξιστορεί ο Β.Ν. στην ΑΥΓΗ.
Πώς είναι να είσαι δίπλα σε έναν ασθενή που διασωληνώνεται σε κοινό θάλαμο; «Πολύ άσχημο. Ο άνθρωπος ήταν σε κρίσιμη κατάσταση, ο θόρυβος ανυπόφορος, με τα μόνιτορ να χτυπάνε όλη την ώρα, 24 ώρες το 24ωρο, το μηχάνημα σφύριζε τρελά όταν προειδοποιούσε ότι πέφτουν οι σφυγμοί» απαντάει ο Β.Ν.
Ζήτησε να του αλλάξουν θάλαμο για να μπορέσει να κοιμηθεί, αλλά «δεν υπήρχε κρεβάτι ούτε για δείγμα».
Εκτός από την αϋπνία, τους ασθενείς που βρίσκονται στον ίδιο θάλαμο με τους διασωληνωμένους τους κατατρώει η αγωνία: «Βλέποντας τον διπλανό σου να είναι σε αυτήν την κατάσταση, φοβάσαι ότι μπορεί και εσύ να βρεθείς διασωληνωμένος, σκεφτόμουν τι θα γίνει αν πάθω κάτι, σκεφτόμουν τα παιδιά και τη γυναίκα μου που θα μείνουν πίσω αν δεν τα καταφέρω».
«Είναι λογικό κάθε ασθενής που βλέπει έναν συνάνθρωπό του να διασωληνώνεται στο διπλανό κρεβάτι να αισθάνεται τεράστια αγωνία και ανασφάλεια, θεωρώντας τον εαυτό του υποψήφιο για μια επόμενη διασωλήνωση. Παρά τις προσπάθειες όλου του υγειονομικού προσωπικού να μην συμβαίνουν παρεμβάσεις τέτοιου είδους παρουσία άλλων ασθενών, αυτό είναι αδύνατον στις συγκεκριμένες συνθήκες» είναι η επισήμανση γιατρού του Ιπποκρατείου που θέλει και αυτός να διατηρήσει την ανωνυμία του.
Τελικά ο διασωληνωμένος ασθενής έμεινε 5 ολόκληρες μέρες εκεί, εκτός ΜΕΘ, δίπλα στον Β.Ν., μέχρι που βρέθηκε κάποιο κρεβάτι. Το μεσημέρι της ίδιας ημέρας πήρε εξιτήριο ο Β.Ν. Ο ιός όμως είναι ύπουλος, «αφήνει υπολείμματα, σχεδόν 36 ημέρες μετά έχω έντονο λαχάνιασμα όταν περπατάω και θα πρέπει να περάσει ακόμα ένα τρίμηνο για να συνέλθει ο οργανισμός από το σοκ».
«Οι άνθρωποι υποφέρουν στα νοσοκομεία, ούτε στον εχθρό μου δεν εύχομαι να ζήσει και να δει αυτά που είδα. Όσοι δεν πιστεύουν στον κορωνοϊό είναι κουτοί» συνεχίζει.
Ένας - δυο νοσηλευτές για 30 κρεβάτια, εκτός ΕΣΥ οι μη Covid ασθενείς
«Νύχτες, απογεύματα, πρωινά, διαρκώς γίνεται χαμός στο νοσοκομείο και μέσα σε μία ώρα εφημερίας γεμίζουν πάνω από 100 κρεβάτια και το προσωπικό τρέχει πανικόβλητο, αφού για τα 30 κρεβάτια μιας κλινικής αναλογούν μια - δυο νοσηλεύτριες» αναφέρει.
«Μέχρι την πανδημία το Ιπποκράτειο της Αθήνας ήταν ένα πρωτοπόρο νοσοκομείο σε διαγνώσεις, καινοτόμες επεμβάσεις, σε υψηλού επιπέδου νοσηλεία. Ενέργειες όπως η μετατροπή του ενός τρίτου των κλινών σε κλίνες Covid και η δημιουργία κλινών ΜΕΘ μέσα στις χειρουργικές αίθουσες στερούν από ασθενείς άλλων ειδικοτήτων τη δυνατότητα νοσηλείας» υπογραμμίζει στην «Α» η Μαρία Μπουγιούκα - Βασιλά, πρώην αναπληρώτρια διοικήτρια του νοσοκομείου.
Εν μια νυκτί μετατράπηκαν σε κλίνες Covid οι 143 από τις 480 κλίνες του νοσοκομείου και αναπτύχθηκαν προσωρινά 8 κλίνες ΜΕΘ στον χώρο τριών χειρουργικών αιθουσών και της ανάνηψης, χωρίς την υποστήριξη από το απαραίτητο εξειδικευμένο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό και με αποτέλεσμα τη μείωση των χειρουργικών κρεβατιών.
Ωστόσο, παρά την υποστελέχωση, «μπαίνει συνέχεια κάποιος με τη στολή του ‘αστροναύτη’, ο νοσηλευτής θα σε ρωτήσει πράγματα, το ίδιο και ο γιατρός, δεν με άφησαν καθόλου μόνο μου» λέει ο Δ.Ν. για τους «μικρούς θεούς» που τον έκαναν καλά, ενώ «θα μπορούσε να είχε πεθάνει».
Οι ασθενείς όπως ο Δ.Ν. νοσηλεύονται σε θαλάμους με λιτό εξοπλισμό, χωρίς να επιτρέπεται η έξοδος από τους θαλάμους, με στόχο την αποφυγή της διασποράς.
«Η κτηριακή ασφυξία του νοσοκομείου δυσκολεύει την προστασία από την ενδονοσοκομειακή διασπορά» επισημαίνει η Μαρία Μπουγιούκα. Βέβαια, σχολιάζει, «μπορεί όλα αυτά να μην ανταποκρίνονται σε υγειονομικά κριτήρια, αλλά ικανοποιούν τον ιδιωτικό τομέα της Υγείας, αφού όχι μόνον δεν επιτάσσεται, όπως απαιτούν οι συνθήκες της πανδημίας, αλλά οδηγούνται σε αυτόν όλοι οι ασθενείς που δεν μπορούν να προσφύγουν σε δημόσια νοσοκομεία».
Λίγες ανάσες
Μία από τους «αστροναύτες» που ίσως συνάντησε ο Δ.Ν. είναι η Ε.Λ. Για να μπορεί να μπαινοβγαίνει στους θαλάμους, πρέπει να αλλάζει μέχρι και έξι φορές την ημέρα τη στολή, αυτή που προκαλεί φόβο σε όλους εμάς τους «απ’ έξω» αλλά ανακούφιση στους Covid ασθενείς γιατί ξέρουν ότι κάποιος έρχεται να τους φροντίσει.
«Οι ειδικές στολές (είναι απάνθρωπο που τις φοράμε επί 8 ώρες!) δεν επιτρέπουν στους ασθενείς να μπορούν να μας αναγνωρίζουν παρά μόνο από το σωματότυπο και τη φωνή του κάθε νοσηλευτή ή νοσηλεύτριας», αναφέρει στην ΑΥΓΗ.
Εκτελεί και χρέη ψυχολόγου, για τους ασθενείς αλλά και για τον ίδιο της τον εαυτό, αφού καθημερινά βλέπει «νέους ανθρώπους που έχουν οικογένεια να διασωληνώνονται και να μην ξέρουν αν θα βγουν, άλλους τελικά να μην τα καταφέρνουν».
«Οι ασθενείς επικοινωνούν με τους συγγενείς τους μέσω του κινητού, υπάρχουν όμως και άνθρωποι μεγάλης ηλικίας που δεν είναι εξοικειωμένοι, ενώ πολλοί δεν μπορούν καν να μιλήσουν στο τηλέφωνο, όταν επιδεινώνεται το αναπνευστικό τους πρόβλημα».
«Εμείς οι ίδιοι φοβόμαστε για τους εαυτούς μας και τις οικογένειές μας», τονίζει. Μαζί με τους συναδέλφους της της «πρώτης γραμμής» έχει φτάσει ήδη στα όρια της εξάντλησης των ψυχοσωματικών της αντοχών, αφού είχαν να αντιμετωπίσουν έναν άγνωστο εχθρό.
«Οι ομάδες εργασίας των νοσηλευτών έγιναν χωρίς κριτήρια, με ελάχιστους παλαιούς και κυρίως με νέους συμβασιούχους ορισμένου χρόνου, οι οποίοι έπρεπε να προσαρμοστούν ταχύτατα στη λειτουργία του νοσοκομείου και σε ένα καινούργιο νόσημα για το οποία δεν είχαν διδαχθεί κάτι συγκεκριμένο», εξηγεί η Ε.Λ.
Το πρώτο που έμαθαν να κάνουν είναι να φορούν σωστά τη στολή. Στη συνέχεια, πρέπει να ελέγχουν το οξυγόνο, αν πέσει κάτω από το 85 πρέπει να φωνάξουν αναισθησιολόγο για να μπει ο ασθενής σε καταστολή.
Στο καλό σενάριο, έχουν να αντιμετωπίσουν τον υψηλό πυρετό του ασθενούς, με παυσίπονα και αντιπυρετικά.
Γυρίζουν το απόγευμα σπίτι για λίγες ανάσες (δεν έχουν πάρει τις κανονικές τους άδειες εδώ και έναν χρόνο) και ξαναπέφτουν στη μάχη μετά από μερικές ώρες. Αναρωτιέται κανείς αν έχουν προλάβει να κάνουν μια «παύση» για να αναλογιστούν το βάρος που έχουν επωμιστεί, 13 μήνες τώρα.
Εξαντλημένοι στις εφημερίες του τρόμου
Οι πιο δύσκολες ημέρες είναι αυτές των εφημεριών. «Σταμάτησαν οι εφημερίες στον 'Ερυθρό Σταυρό', με τον οποίο συνεφημερεύαμε, με αποτέλεσμα όλος ο όγκος των ασθενών με παθολογικά, χειρουργικά, καρδιολογικά, ΩΡΛ, γναθοχειρουργικά, ουρολογικά και καρδιοχειρουργικά να διοχετεύονται στο 'Ιπποκράτειο', το οποίο δέχεται και ασθενείς Covid ταυτόχρονα», μας λέει η Α.Π., γιατρός που επίσης δεν θέλει να την κατονομάσουμε.
Σε μία από τις τελευταίες εικοσιτετράωρες γενικές εφημερίες του νοσοκομείου έγιναν, σύμφωνα με την ίδια, 80 εισαγωγές Covid, «χωρίς να υπολογίσουμε τις υπόλοιπες εισαγωγές». Η διαλογή γίνεται από τους συντονιστές της γενικής εφημερίας στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών και διακινούνται ανάλογα οι ασθενείς «αν είναι διαθέσιμα κενά κρεβάτια σε ΜΕΘ».
Αυτό που για την ίδια είναι καθημερινότητα, για τον κάθε ασθενή είναι η αρχή ενός εφιάλτη: «Η εισαγωγή στο νοσοκομείο πυροδοτεί πλήθος ψυχολογικών αντιδράσεων, οι οποίες είναι δυνατόν να επηρεάσουν ακόμη και τη βιολογική πορεία μιας νόσου. Η νοσηλεία ασθενών με ήδη επιβαρυμένη ψυχική υγεία λόγω του φόβου της φυσικής εξόντωσης από τον αόρατο εχθρό που λέγεται Covid, κάτω από αυτές τις πολεμικές συνθήκες, δημιουργεί το κατάλληλο υπόβαθρο για το μετατραυματικό στρες που παρατηρήθηκε σε πρόσφατες μελέτες και επιβράδυνε την ανάρρωση σε μεγάλο ποσοστό των ασθενών που έχουν νοσηλευτεί για Covid».
Φτάνουν στο νοσοκομείο σε κατάσταση επείγοντος
Το «απειροελάχιστο, εξουθενωμένο και εξαντλημένο» προσωπικό, προσθέτει η Α.Π., καλείται να καλύψει περισσότερες εφημερίες με βαρύτατα περιστατικά, μιας και οι άρρωστοι, στην προσπάθειά τους να αποφύγουν το νοσοκομείο (λόγω Covid), παραμελούν το όποιο πρόβλημα έχουν και καταφθάνουν σε κατάσταση επείγοντος.
«Ένας χρόνος κάτω από αυτές τις συνθήκες είναι ήδη ένα πολύ μεγάλο διάστημα χωρίς να λαμβάνονται ουσιαστικά μέτρα» τονίζει. Η κυβέρνηση φαίνεται ότι δεν έχει κάνει ούτε τα βασικά, μόνο μπαλώματα. «Υπήρχε υποστελέχωση στο ΕΣΥ και πριν από την πανδημία. Έκτοτε, δεν ενισχύθηκε όσο θα έπρεπε παρά μόνο με ημίμετρα (επικουρικοί, μετακινήσεις από νοσοκομείο σε νοσοκομείο ή ενδονοσοκομειακές μετακινήσεις)».
Και ο ιδιωτικός τομέας; «Θα έπρεπε να είχε επιταχθεί από την αρχή της κρίσης και η εκ των υστέρων 'επίταξη' να μην έχει τα αποικιοκρατικά χαρακτηριστικά που είδαμε» απαντάει η γιατρός.
Απαράδεκτες συνθήκες νοσηλείας, εγκληματική διαχείριση
Η μετατροπή των χειρουργικών αιθουσών σε ΜΕΘ Covid, με το μόνιμο πρόσχημα της κυβέρνησης ότι βρισκόμαστε σε πόλεμο, αντικατοπτρίζει, σύμφωνα με τη γιατρό, την ανεπάρκειά της στο να λάβει μέτρα εδώ και έναν χρόνο, μέτρα που θα είχαν ως αποτέλεσμα την έγκαιρη και αποτελεσματική διαχείριση της πανδημίας.
«Είναι προσχηματικό να μιλούν για προσλήψεις όταν εμείς μέσα στα νοσοκομεία ξέρουμε ότι καμία μόνιμη πρόσληψη δεν έγινε στο ΕΣΥ αυτό το διάστημα. Αντίθετα, ακύρωσαν τη μεγάλη προκήρυξη για μόνιμους γιατρούς ΕΣΥ που είχε γίνει από την προηγούμενη κυβέρνηση», επισημαίνει.
Όσο για τους μη Covid ασθενείς που έρχονται στο «Ιπποκράτειο»: «Οδηγούνται στις μη Covid κλινικές που έχουν απομείνει στο νοσοκομείο, χωρίς σαφή διαχωρισμό, δηλαδή δεν υπάρχουν πια αυτόνομες κλινικές όπως παλιότερα, με αποτέλεσμα να νοσηλεύονται μαζί ασθενείς που υπό άλλες συνθήκες απαγορεύεται να συνοσηλεύονται».
Το μεγαλύτερο λάθος, τονίζει η Α.Π., ήταν η βεβαιότητα των ιθυνόντων ότι δεν θα υπάρξει δεύτερο κύμα πανδημίας, «με αποτέλεσμα να χαθεί ο πολύτιμος χρόνος στον οποίο θα έπρεπε να έχουν κάνει μόνιμες προσλήψεις, να αναπτύξουν κλίνες ΜΕΘ, να κάνουν δωρεάν τεστ Covid και σωστή ιχνηλάτηση, να ελέγξουν την είσοδο των τουριστών και να λάβουν υπόψιν τους τα πρότυπα και υγειονομικά πρωτόκολλα άλλων χωρών».
Ξέρει ότι την περιμένει ένα πραγματικός Γολγοθάς μέχρι να τελειώσει πραγματικά (και όχι στα εκτός πραγματικότητας μηνύματα του πρωθυπουργού) η πρωτοφανής αυτή περιπέτεια.
