Δημοτικές εκλογές γίνονται σήμερα στην Τουρκία, ούτε ένα χρόνο μετά τη θριαμβευτική επικράτηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις προεδρικές εκλογές του 2023. Θεωρητικά, λοιπόν, οι κάλπες αυτές δεν πρόκειται να κλονίσουν την εξουσία του Τούρκου Προέδρου - αλλά ούτε να τον στηρίξουν περαιτέρω. Ωστόσο, ο Ερντογάν έχει εμμονή με την παντοδυναμία, γι' αυτό και έχει πέσει με τα μούτρα στον προεκλογικό αγώνα υπέρ των υποψηφίων του ΑΚΡ, του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης. Επιθυμεί διακαώς να κερδίσει ο δικός του υποψήφιος τον μητροπολιτικό δήμο της Κωνσταντινούπολης -ναι, η… υπανάπτυκτη Τουρκία διαθέτει εδώ και δεκαετίες ισχυρούς αυτοδιοικητικούς θεσμούς, σε αντίθεση με την Ελλάδα- επικρατώντας επί του νυν δημάρχου Εκρέμ Ιμάμογλου. Ενός δημάρχου από το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα της αντιπολίτευσης (CHP), ο οποίος διαθέτει ευρύτερη ακτινοβολία και φιλοδοξεί να διαδεχθεί σε τέσσερα χρόνια τον Ερντογάν στον προεδρικό θώκο. Συνεπώς, για το πολιτικό σύστημα της Τουρκίας και για τον έξω κόσμο, το αποτέλεσμα της κάλπης στην Πόλη θα είναι καθοριστικό. Στην Αθήνα, για παράδειγμα, δεν θα χαρούν καθόλου εάν το ΑΚΡ καταφέρει να πάρει και την Πόλη, καθιστώντας ακόμη πιο ισχυρό τον Πρόεδρο Ερντογάν.
Ωστόσο, για τα 15 και πλέον εκατομμύρια κατοίκους της μεγαλούπολης, το ζητούμενο είναι άλλο. Να ζήσουν λίγο καλύτερα και με λίγη περισσότερη ασφάλεια σε μια πόλη πολύ δύσκολη, πολύ ακριβή και πολύ ευαίσθητη στους σεισμούς.
Για τις συνθήκες διαβίωσης
Γι' αυτό και οι προεκλογικές εκστρατείες των κύριων υποψηφίων επικεντρώθηκαν σε προτάσεις -και υποσχέσεις- για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης στη ζούγκλα της Πόλης. Σημειώνεται ότι η Κωνσταντινούπολη είναι μια από τις πόλεις με τη μεγαλύτερη συμφόρηση στον κόσμο, με τον μέσο οδηγό να χάνει 3,5 χρόνια από τη ζωή του στο μποτιλιάρισμα. Κι όσα έργα για τη δημόσια συγκοινωνία -μετρό, λεωφορεία, τραμ, τρένα, τελεφερίκ, πορθμεία και μικρά λεωφορεία- έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια δεν φτάνουν για να ανακουφίσουν τους κατοίκους της Πόλης. Προεκλογικά ο νυν δήμαρχος Εκρέμ Ιμάμογλου διαφήμιζε τα επιτεύγματά του στα ΜΜΜ, υπογραμμίζοντας ότι η Κωνσταντινούπολη είναι η μόνη πόλη στον κόσμο που έχει κατασκευάσει 10 γραμμές μετρό ταυτόχρονα. Και για την επόμενη θητεία του δεσμεύτηκε να ολοκληρώσει μια νέα γραμμή μετρό μήκους 75 χιλιομέτρων, με δυναμικότητα έως και 1,5 εκατομμύριο επιβάτες την ημέρα. Ο αντίπαλός του και εκλεκτός του Ερντογάν, Μουράτ Κουρούμ, από το ΑΚΡ, εμφανίζεται πιο χουβαρντάς. Υπόσχεται να διπλασιάσει το δίκτυο σταθερής τροχιάς μέσα σε πέντε χρόνια, επεκτείνοντάς το τελικά σε περισσότερα από χίλια χιλιόμετρα. Σχεδιάζει επίσης δύο νέες μεγάλες σήραγγες, πρόσθετα λεωφορεία και γραμμές πλοίων, καθώς και νέους χώρους στάθμευσης για την ανακούφιση της κυκλοφοριακής συμφόρησης.
Για την ακρίβεια
Το μποτιλιάρισμα είναι μόνο ένα από τα μεγάλα θέματα που κάνουν δύσκολη τη ζωή των κατοίκων της Πόλης. Ακόμα πιο δύσκολη τους την κάνει η ακρίβεια, με τον πραγματικό πληθωρισμό να είναι τριψήφιος και να τρέχει προς το 120%. Μέσα στο 2023, οι τιμές των σπιτιών στην Πόλη σημείωσαν μία από τις πιο δραματικές αυξήσεις παγκοσμίως, ενώ αυξήθηκαν και κατά 51% τα ναύλα της δημόσιας συγκοινωνίας. Μάλιστα, η Υπηρεσία Σχεδιασμού της Κωνσταντινούπολης ισχυρίζεται ότι τα ενοίκια αυξήθηκαν κατά 732% (!) τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Μια μέση τετραμελής οικογένεια χρειάζεται τρεις κατώτατους μισθούς για να ζήσει στη σημερινή Κωνσταντινούπολη.
Γι' αυτό και οι δύο υποψήφιοι δήμαρχοι υπόσχονται πολλά προγράμματα κοινωνικής στήριξης για να κάνουν τη ζωή στην Κωνσταντινούπολη πιο υποφερτή. Ο Ιμάμογλου υπόσχεται άμεση κοινωνική στήριξη σε 600.000 νοικοκυριά, κυρίως συνταξιούχους, ενώ σχεδιάζει 20.000 νέες κοινωνικές κατοικίες, καθώς και δωρεάν υπηρεσίες μεταφοράς και υγειονομικής περίθαλψης για ορισμένες ομάδες. Ο Κουρούμ, από την πλευρά του, στοχεύει στη νεολαία. Υπόσχεται πακέτα στήριξης μαθητών και φοιτητών, δωρεάν μεταφορές και επιδοτήσεις αερίου για φοιτητές, καθώς και επιχορηγήσεις για νέους επιχειρηματίες. Επί της ουσίας και οι δύο υποψήφιοι θεωρούν απαραίτητη τη στήριξη σε έναν συνεχώς αυξανόμενο αριθμό πολιτών, καθώς η αγοραστική δύναμη μειώνεται μέρα με τη μέρα.
Ο φόβος του σεισμού
Τα τελευταία χρόνια μου έκανε εντύπωση το γεγονός ότι διάφοροι γνωστοί μου μόνιμοι κάτοικοι της Πόλης έψαχναν να μετακομίσουν στην ασιατική πλευρά για τον φόβο του σεισμού. Θεωρούσαν ότι εκεί θα έβρισκαν σε σχετικά πιο λογική τιμή ένα διαμέρισμα πιο καινούργιο και πιο ανθεκτικό στα ρίχτερ. Μετά τον καταστροφικό σεισμό στο Γκαζιαντέπ και την Αντιόχεια, πέρσι τον Φεβρουάριο, ο οποίος σκότωσε περισσότερους από 50.000 ανθρώπους, άρχισαν να φοβούνται οι πάντες στην Πόλη. Όλοι θεωρούν θέμα χρόνου να χτυπήσει ένας μεγάλος σεισμός την Κωνσταντινούπολη, της οποίας τουλάχιστον το ένα τρίτο των κτηρίων χαρακτηρίζονται ως επικίνδυνα - και μάλιστα σύμφωνα με επίσημες εκτιμήσεις.
Οπότε προεκλογικά ο Ιμάμογλου παρουσίασε το όραμά του για μια «Ανθεκτική Κωνσταντινούπολη στις καταστροφές» και ο Κουρούμ το δικό του για μια «Κωνσταντινούπολη χωρίς κινδύνους». Μιλάνε για την κατασκευή νέων κτηρίων και την αποκατάσταση παλαιών, καθώς και για συστήματα πρόληψης καταστροφών που βασίζονται στην τεχνολογία. Οι δύο υποψήφιοι φαίνεται να συμφωνούν για τις προκλήσεις και τις λύσεις, παρ' όλο που ο Kουρούμ εμφανίζεται κι εδώ πιο χουβαρντάς. Υπόσχεται 650.000 νέα κτήρια, σχεδόν πέντε φορές περισσότερα από τον Ιμάμογλου.
Με δυο λόγια, ο νυν δήμαρχος και ο αντίπαλός του υπόσχονται περίπου τα ίδια στους κατοίκους της Πόλης. Το θέμα είναι ποιον θα εμπιστευτούν οι ψηφοφόροι, κυρίως εκείνοι οι ψηφοφόροι που δεν είναι δεμένοι στο άρμα ούτε του κεμαλικού CHP, που στηρίζει τον Ιμάμογλου, ούτε του ΑΚΡ του Ερντογάν. Στις δημοσκοπήσεις, πάντως, προηγείται ο Ιμάμογλου, ο οποίος έχει περισσότερες πιθανότητες να πάρει και τη στήριξη των «μικρότερων» υποψηφίων στον δεύτερο γύρο από τον εκλεκτό τούυ Ερντογάν. Το μόνο βέβαιο είναι ότι το αποτέλεσμα της Πόλης θα επισκιάσει όλα τα άλλα.
