Σε διπλανή σελίδα θα διαβάσετε για τις πολλές ανησυχίες και αμφιβολίες που συνοδεύουν την εκλογή του Χαβιέρ Μιλέι, του ακραιφνούς νεοφιλελεύθερου ή, λιγότερο κομψά, του «αναρχοκαπιταλιστή με το αλυσοπρίονο», για την οικονομική του πολιτική και τις συνέπειές της για την κοινωνία της Αργεντινής. Δεν είναι καθόλου μικρότερες οι ανησυχίες που εκδηλώνονται σε σχέση και με την εξωτερική πολιτική της Αργεντινής σε μια περίοδο που η συνεργασία των χωρών της Λατινικής Αμερικής έδειχνε να αποτελεί προτεραιότητα για πολλές άλλες κυβερνήσεις και η συμμετοχή στη διευρυμένη ομάδα των BRICS δημιουργούσε νέες και εξαιρετικά φιλόδοξες προσδοκίες για το μέλλον.
Ο Χ. Μιλέι έχει εκφραστεί με εξαιρετικά προσβλητικά ή έστω απαξιωτικά λόγια τόσο για την ηγεσία της Κίνας όσο και για τον Πρόεδρο της Βραζιλίας Ινάσιο Λούλα, που τον θεωρεί περίπου εχθρό του ως «κομμουνιστή».
Η συμφωνία με την Ε.Ε.
Δεν είναι, για παράδειγμα, καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι ο Πρόεδρος της Βραζιλίας σήκωσε το τηλέφωνο την Τρίτη, δύο ημέρες μετά το θρίαμβο του Χ. Μιλέι και κάλεσε την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν εκφράζοντας την επιθυμία του να ολοκληρώσει την εμπορική συμφωνία Ε.Ε.-Mercosur κατά τη διάρκεια της θητείας του ως επικεφαλής του μπλοκ της Νότιας Αμερικής. Ινάσιο Λούλα και Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θα συζητήσουν για το θέμα και θα διερευνήσουν τις δυνατότητες να υλοποιηθεί η σχετική συμφωνία άμεσα, στο περιθώριο της COP28, της μεγάλης συνόδου για το κλίμα στο Ντουμπάι στο τέλος αυτού του μήνα. Η Βραζιλία προεδρεύει του Ομίλου Mercosur του εμπορικού μπλοκ της Νότιας Αμερικής, το οποίο περιλαμβάνει επίσης την Αργεντινή, την Παραγουάη και την Ουρουγουάη, μέχρι το τέλος του 2023. Η συμφωνία με την Ε.Ε. είχε πρακτικά ολοκληρωθεί από το 2019, έπειτα από επίπονες διαπραγματεύσεις δύο ολόκληρων δεκαετιών, αλλά κόλλησε στις ενστάσεις ευρωπαϊκών κρατών, τα οποία ζητούσαν κάποιες πρόσθετες περιβαλλοντικές δεσμεύσεις από τις χώρες της Λατινικής Αμερικής. Τώρα, η εμφάνιση του Χ. Μιλέι στο προσκήνιο γεννά προβληματισμούς και τον φόβο ότι τελικά θα υπάρξει νέα καθυστέρηση.
Η Κομισιόν έχει σίγουρα ενδιαφέρον για ολοκλήρωση της συμφωνίας, που θα διευκολύνει την πρόσβαση στις πρώτες ύλες της Νότιας Αμερικής και θα μπορεί να αποτελέσει και ένα θετικό πεπραγμένο στον απολογισμό της επιτροπής Φον ντερ Λάιεν. Πολλές χώρες που έχουν ανάγκη από τα σπάνια ορυκτά της ηπείρου πιέζουν επίσης, με πρώτη τη Γερμανία. Η συμφωνία αφορά όμως και τον αγροτικό τομέα και πολλοί Ευρωπαίοι εκφράζουν την πεποίθηση ότι θα πρέπει να βιαστούν, παραδεχόμενοι πάντως ότι το περιβάλλον πλέον αλλάζει μετά το εκλογικό αποτέλεσμα στην Αργεντινή.
Θα είναι πάντως παράδοξο να υπάρξει λευκός καπνός με διαδικασίες εξπρές πριν από τις 10 Δεκεμβρίου, όταν και θα αναλάβει επίσημα τα καθήκοντά του ο Χ. Μιλέι, για μια συμφωνία που η επεξεργασία της ξεκίνησε το 1999. Υπάρχουν πάντως και ευρωπαϊκές χώρες που εκφράζουν επιφυλάξεις, όπως για παράδειγμα η Γαλλία, οι κτηνοτρόφοι της οποίας ανησυχούν για τις πιθανές εισαγωγές φθηνού κρέατος από την Αργεντινή στο μέλλον. Δεν λείπουν βεβαίως και οι επιφυλάξεις οικολογικού περιεχομένου από μερίδα ευρωβουλευτών, που προϊδεάζουν για το ότι μια διαδικασία επιτάχυνσης μάλλον θα είναι δύσκολη. Η Κομισιόν πάντως απέφυγε να σχολιάσει όλα τα παραπάνω, με τον εκπρόσωπό της να περιορίζεται να δηλώσει ότι αντιπροσωπείες της Ε.Ε. και του Mercosur βρίσκονται σε μόνιμη επικοινωνία και διαβούλευση.
Τι θα γίνει με την BRICS
Άγνωστο είναι το τι θα συμβεί με τη συμμετοχή της χώρας στην ομάδα των BRICS μετά την πρόσκληση του περασμένου Σεπτεμβρίου, στο πλαίσιο της διεύρυνσής της. Τότε ο απερχόμενος Πρόεδρος Αλμπέρτο Φερνάντες είχε κάνει λόγο για μια «τεράστια ευκαιρία» για την Αργεντινή ξεχειλίζοντας από ενθουσιασμό. Ωστόσο, σύμβουλοι του Χ. Μιλέι είχαν δηλώσει προεκλογικά ότι δεν τους ενδιαφέρει αυτή η προοπτική. Αρνητικά είχαν εκφραστεί και πολιτικοί του συντηρητικού και φιλελεύθερου χώρου, όπως ο πρώην Πρόεδρος Μαουρίσιο Μάκρι, ο οποίος στήριξε τον Χ. Μιλέι και είχε δείξει δυσθυμία απέναντι στην προοπτική συνύπαρξης στο ίδιο μπλοκ με τη Ρωσία λόγω του πολέμου στην Ουκρανία και με το Ιράν λόγω της μόνιμης εχθρότητας με τις ΗΠΑ. Φυσικά, υπήρξαν και οι επιθετικές δηλώσεις του ίδιου του Χ. Μιλέι απέναντι στην Κίνα, με την οποία πάντως η Αργεντινή διατηρεί σημαντικές οικονομικές και εμπορικές σχέσεις, τις οποίες δεν έχει την πολυτέλεια να απωλέσει. Μένει να φανεί λοιπόν αν ο ρεαλισμός θα επικρατήσει τελικά ή αν οι ακρότητες της προεκλογικής περιόδου θα συνεχιστούν οδηγώντας τη χώρα αν όχι σε απομόνωση, τουλάχιστον σε μια ιδιόμορφη μονομέρεια, σε μια περίοδο που η οικονομία της έχει ανάγκη για συμμαχίες και συνεργασίες με όσο το δυνατόν περισσότερους και ισχυρούς παίκτες ώστε να μπορέσει να ξεπεράσει τις αλλεπάλληλες κρίσεις των περασμένων δεκαετιών.
