Η ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί το τελευταίο διάστημα να βρει σημεία επαφής με τη μεταβατική κυβέρνηση της Τρίπολης, αν και ξέρει καλά ότι μέχρι να γίνουν -αν γίνουν- εκλογές στη Λιβύη, δεν υπάρχει περίπτωση να καταγγείλει η αφρικανική χώρα το μνημόνιο που υπέγραψε με την Τουρκία για τον καθορισμό των θαλάσσιων συνόρων τους. Ενδεχομένως να μην το καταγγείλει ούτε μετά τις εκλογές. Υπενθυμίζεται ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο αμφισβητεί ευθέως τα δικαιώματα της Ελλάδας, τα οποία απορρέουν από την ύπαρξη της Κρήτης και των Δωδεκανήσων στην Ανατολική Μεσόγειο, και θεωρείται παράνομο, πλην όμως έχει αρχίσει να παράγει αποτελέσματα. Ή έτσι φαίνεται.
Χθες, για παράδειγμα, εμφανίστηκαν στα τουρκικά μέσα ενημέρωσης δημοσιεύματα, σύμφωνα με τα οποία η κυβέρνηση της Λιβύης συμφώνησε να νοικιάσει για 99 χρόνια στην Τουρκία το λιμάνι της πόλης Χομς, κοντά στη Μισράτα, ώστε να χτίσει στρατιωτική βάση.
Η πληροφορία για τη βάση στη Λιβύη, που θα είχε ως στόχο «να ενισχυθεί η κυριαρχία της Άγκυρας στην Ανατολική Μεσόγειο, να διασφαλιστούν οι τουρκικές ζώνες θαλάσσιας δικαιοδοσίας και ταυτόχρονα να εγγυηθεί την ασφάλεια των εμπορικών πλοίων», ανακοινώθηκε στον λογαριασμό κοινωνικής δικτύωσης του Τουρκικού Κέντρου Ναυτιλιακών και Παγκόσμιων Στρατηγικών (TURK-DEGS).
Λίγες ώρες αργότερα, ωστόσο, η τουρκόφωνη έκδοση του ρωσικού δικτύου Sputnik, επικαλούμενο τον εκπρόσωπο της κυβέρνησης της Τρίπολης Μοχάμεντ Χαμούντα, μετέδωσε ότι η πληροφορία περί συμφωνίας Λιβύης-Τουρκίας για την κατασκευή στρατιωτικής βάσης στη Χομς δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.
Σαφείς οι προθέσεις του Ντμπέιμπα
Με το χάος που επικρατεί τις τελευταίες μέρες και πάλι στη Λιβύη, είναι δύσκολο να διαπιστωθεί η αλήθεια, πλην όμως μόλις πριν από δέκα μέρες ο μεταβατικός πρωθυπουργός Αμπντουλχαμίντ Ντμπέιμπα είχε ανακοινώσει πως θα παραχωρήσει στην Τουρκία το λιμάνι της Χομς. Και είχε παγώσει προσωρινά την παραχώρηση επειδή είχαν βγει οι κάτοικοι στα κεραμίδια και διαδήλωναν, φοβούμενοι ότι αν το λιμάνι τους γίνει στρατιωτική βάση, θα χάσουν τα προς το ζην περίπου 5.000 οικογένειες στην πόλη και στις κοντινές περιοχές. Με τη Βουλή της Λιβύης να εκφράζει την αλληλεγγύη στον πληθυσμό της Χομς και να απορρίπτει την απόφαση της κυβέρνησης της Τρίπολης.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η κυβέρνηση Ντμπέιμπα δεν κρύβει την επιθυμία της να συνεργάζεται στενά με την Τουρκία. Το θέμα για την ελληνική κυβέρνηση είναι ότι πρέπει να βρει κι αυτή έναν τρόπο να συνεργαστεί με τον Ντμπέιμπα, αφού η επιλογή της να ποντάρει στον Χαλίφα Χάφταρ, στο αντίπαλο δέος του Ντμπέιμπα, δεν περπάτησε. Γι’ αυτό και μία από τις πρώτες κινήσεις που έκανε ο νέος υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης ήταν να στείλει πρέσβη στην Τρίπολη και να επικοινωνήσει τηλεφωνικά με τη Λίβυα ομόλογό του Ναϊλά Μανγκούς.
Για τον Νίκο Γαριλίδη, τον νέο πρέσβη της Ελλάδας στη Λιβύη, ο δρόμος θα είναι ανηφορικός και γεμάτος εμπόδια. Μετά το τουρκολυβικό μνημόνιο οι σχέσεις Αθήνας-Τρίπολης είναι στην καλύτερη περίπτωση τεταμένες -αν όχι ανύπαρκτες- και ο Γαριλίδης θα χρειαστεί όλες τις διπλωματικές του ικανότητες για να πετύχει μια επανεκκίνηση των σχέσεων. Υπενθυμίζεται ότι πέρυσι τις προσπάθειες για επανέναρξη είχε αναλάβει ο Νίκος Κουτροκόης, ο οποίος είχε αποσταλεί ως πρέσβης στην Τρίπολη τον Οκτώβριο του 2022, αλλά διατάχθηκε να επιστρέψει στην Αθήνα πριν καν επιδώσει τα διαπιστευτήριά του.
