«Θα δώσουμε τη μάχη της κάλπης για να παραμείνει το Μπλόκο της Αριστεράς σε θέση να διαμορφώνει τις μετεκλογικές ισορροπίες και συνεργασίες, παρά τον εκβιασμό του Αντόνιο Κόστα που οδήγησε τη χώρα σε πρόωρες εκλογές για να μην συνεργαστεί με την Αριστερά. Η ψήφος στο Μπλόκο της Αριστεράς είναι επίσης μια ψήφος εναντίον μιας πιθανής κυβέρνησης 'μεγάλου συνασπισμού', που θα τροφοδοτούσε επιστροφή στο παρελθόν» τόνισε στην ΑΥΓΗ ο Πέδρο Φελίπε Σοάρες, κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Μπλόκου της Αριστεράς, μία εβδομάδα πριν από τις βουλευτικές εκλογές της 30ής Ιανουαρίου στην Πορτογαλία.
Ο Π.Φ. Σοάρες είναι μαθηματικός, πρώην ερευνητής στο Ινστιτούτο Ηλεκτρονικής και Τηλεματικής Μηχανικής στο Αβέιρο, βουλευτής από το 2009 και κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Μπλόκου από το 2012. Σύμφωνα με τη δημοσκόπηση της Renascenca, το Σοσιαλιστικό Κόμμα προηγείται με 38,23% σε σχέση με το 36,34% των εκλογών του 2019, το δεξιό PDS ακολουθεί με 29,37% σε σχέση με το 27,76% του 2019, το Μπλόκο της Αριστεράς με 6,09% σε σχέση με το 9,52%, ο συνασπισμός του Πορτογαλικού Κ.Κ. και των Πράσινων CDU με 5,22% σε σχέση με το 6,33%, το δεξιό CDS με 1,22% σε σχέση με το 4,22%, το κόμμα ζωόφιλων ΡΑΝ με 1,01% σε σχέση με το 3,32%, το ακροδεξιό Chega με 7,3% σε σχέση με το 1,28%, το φιλελεύθερο IL με 4,62% σε σχέση με το 1,29% και το αριστερό Livre με 1,18% σε σχέση με το 1,09% του 2019.
Η προεκλογική εκστρατεία τελειώνει και οι Σοσιαλιστές είτε μιλούν για την απόλυτη πλειοψηφία είτε ξεχνούν την Αριστερά για οποιαδήποτε μετεκλογική συνεργασία.
Το Σοσιαλιστικό Κόμμα με άξονα τον Αντόνιο Κόστα επαναλαμβάνει τις τελευταίες ημέρες της προεκλογικής εκστρατείας ότι δεν θέλει να συμμαχήσει ή να κάνει συμφωνίες με κανένα άλλο κόμμα και κυρίως με κανένα κόμμα της Αριστεράς μετά τις εκλογές ζητώντας την απόλυτη πλειοψηφία. Για να είμαστε ακριβείς, η πρόθεσή του αυτή δεν έχει τίποτα το διαφορετικό από αυτά που έλεγε και στην προεκλογική περίοδο το 2015.
Είναι μια τακτική που την είχαμε ξαναδεί όταν το 2015 η συντονίστρια του Μπλόκου Καταρίνα Μαρτίνς σε μια προεκλογική συζήτηση στην τηλεόραση είχε ζητήσει απευθείας από τον Κόστα μετεκλογική συνεργασία, με τον Κόστα να παραμένει σιωπηλός. Μετά τις εκλογές του 2015, όταν δεν είχε καμία άλλη διέξοδο για να κυβερνήσει από μόνος του και με δεδομένη την πρόθεση των κομμάτων της Αριστεράς να μην του δώσουν μια ανοιχτή επιταγή, το Σοσιαλιστικό Κόμμα αναγκάστηκε να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τα κόμματα της Αριστεράς. Αυτή τη στιγμή έχουμε την αίσθηση ότι βρισκόμαστε στην ίδια κατάσταση. Αν τα κόμματα της Αριστεράς έχουν τα απαραίτητα ποσοστά να πιέσουν μετά τις εκλογές το Σοσιαλιστικό Κόμμα, αυτό θα αναγκαστεί να διαπραγματευτεί. Αν καταφέρει να πάρει την απόλυτη πλειοψηφία, σταματά αυτομάτως κάθε υπόθεση συνεργασιών.
Γιατί για τον Κόστα στην Πορτογαλία είναι τόσο δύσκολο να συμφωνήσει με την Αριστερά τις μεταρρυθμίσεις ή τα μέτρα που, για παράδειγμα, συμφωνεί ο Σάντσεθ με το Unidas Podemos στην Ισπανία;
Είναι δύο σοσιαλιστικά κόμματα που προέρχονται από μια διαφορετική ιδεολογική μήτρα. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Πορτογαλίας (PS) είναι πολύ διαφορετικό από πολλά άλλα σοσιαλιστικά και σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, γιατί δημιουργήθηκε πολύ αργά, από τον Μάριο Σοάρες το 1973 στη Γερμανία, και δεν έχει καμία μεγάλη εργατική παράδοση ή μεγάλη παράδοση υπεράσπισης και εκπροσώπησης των εργαζομένων, όπως έχει, για παράδειγμα, το Ισπανικό Εργατικό Σοσιαλιστικό Κόμμα (PSOE). Το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Πορτογαλίας δεν έχει την ίδια ευαισθησία για τα προβλήματα των εργαζομένων και τις εργασιακές σχέσεις όπως το ισπανικό PSOE. Δεν είναι τυχαίο ότι στο παρελθόν προτίμησε να κάνει συμφωνίες με τη Δεξιά για τα εργασιακά και ποτέ με την Αριστερά. Όταν εμείς ζητήσαμε από το Σοσιαλιστικό Κόμμα να μπουν τα εργασιακά μέσα στη συμφωνία συνεργασίας μας, αυτοί δεν έδειξαν καμία διάθεση συνεργασίας. Είναι ένα ιδεολογικό και ιστορικό πρόβλημα.
Πώς συνεργαστήκατε όμως το 2015;
Το 2015 ήταν πιο εύκολο, γιατί μας ένωνε η διάθεση να διαλύσουμε ό,τι είχε κάνει η Δεξιά εφαρμόζοντας τη μνημονιακή πολιτική που έπληξε το μεγαλύτερο τμήμα της κοινωνίας με τις περικοπές. Αυτό διήρκεσε μέχρι το 2018, γιατί τότε το Σοσιαλιστικό Κόμμα φάνηκε ότι δεν ήθελε να συνεργάζεται με τα κόμματα της Αριστεράς και έχει ελευθερία κινήσεων, παρ' όλο που δεν είχε την πλειοψηφία για να αποφασίζει μόνο του. Κάθε φορά που θέταμε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων τα εργασιακά, υποστηρίζοντας ότι θα πρέπει να ξεπεράσουμε τις πολιτικές που εφάρμοσε η τρόικα, το Σοσιαλιστικό Κόμμα απαντούσε αρνητικά.
Βλέπουμε επίσης ότι παγιώνεται και μια Ακροδεξιά στην Πορτογαλία.
Είναι πολύ σημαντικό αυτό που βλέπουμε τις τελευταίες εβδομάδες. Η άνοδος της Ακροδεξιάς, όπως και σε άλλες χώρες της Ευρώπης, οφείλεται στην αποτυχημένη πολιτική των παραδοσιακών δεξιών κομμάτων. Στην Πορτογαλία το δεξιό PSD, όταν έχασε τις εκλογές και την κυβέρνηση το 2015, οδηγήθηκε σε μια μεγάλη ιδεολογική και πολιτική κρίση, χωρίς να μπορέσει από τότε να διαμορφώσει ένα κυβερνητικό πρόγραμμα για τη διαχείριση της χώρας. Η κρίση του PSD άνοιξε ορισμένες ρωγμές που η Ακροδεξιά κατάφερε να καλύψει ένα τμήμα τους, προχωρώντας στη δημιουργία ενός ακροδεξιού κόμματος, του Chega, που δεν υπήρχε από την πτώση της δικτατορίας μέχρι πρότινος, όπως και στη δημιουργία ενός ξεκάθαρα φιλελεύθερου κόμματος, του IL, που είχαμε μέχρι πρόσφατα. Η δημιουργία αυτών των δύο κομμάτων οφείλεται στην κρίση των δύο παραδοσιακών δεξιών κομμάτων, του PSD και του CDS-PP. Μέχρι σήμερα βλέπουμε να μην επιβεβαιώνονται οι αρχικές εκτιμήσεις των δημοσκοπήσεων πως η Ακροδεξιά θα έφτανε στο 15%. Από την έναρξη της προεκλογικής εκστρατείας μέχρι σήμερα έχει υποχωρήσει στις δημοσκοπήσεις στο 5% με 7% και ελπίζουμε να έχει πολύ χειρότερο αποτέλεσμα στις κάλπες. Στις προεδρικές εκλογές του 2019 ο υποψήφιός της πλησίασε το 12%. Δεν βλέπουμε τη θριαμβευτική πορεία της Ακροδεξιάς όπως διατυμπάνιζε κυρίως η ίδια. Στα προεκλογικά ντιμπέιτ, με πρώτο το Μπλόκο, αλλά ακόμη και τα κεντροδεξιά κόμματα, η Ακροδεξιά ξεμπροστιάστηκε και αποκάλυψε τις πραγματικές της προθέσεις.
Είχαμε όμως και την εμφάνιση της Φιλελεύθερης Πρωτοβουλίας IL στην Πορτογαλία.
Αυτό είναι ένα καινούργιο και ξεκάθαρα φιλελεύθερο κόμμα, που δημιουργήθηκε το 2019 και χρηματοδοτείται από τις επενδυτικές εταιρείες, τις επιχειρήσεις και διεξάγει πολύ μεγάλη προεκλογική εκστρατεία, από την άποψη του μάρκετινγκ, με πάρα πολύ καλό μάρκετινγκ, που στοχεύει στους νέους. Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι κατάφερε να ανοίξει έναν δικό του εκλογικό χώρο, που φαίνεται να είναι περισσότερο παγιωμένος και σταθερός από αυτόν της Ακροδεξιάς. Το κεντροδεξιό PDS διεξάγει μια προεκλογική εκστρατεία υπέρ της χρήσιμης ψήφου, που αποδυναμώνει πρωτίστως την Ακροδεξιά και δευτερευόντως τη Φιλελεύθερη Πρωτοβουλία. Η Φιλελεύθερη Πρωτοβουλία πάντως δήλωσε ότι θα συμμετείχε σε μια κυβέρνηση με το δεξιό PDS, που από την πλευρά του δήλωσε ότι θα μπορούσε σε να συνεργαστεί με το CDS-PP και την IL και ότι δεν θα δεχόταν ποτέ σε μια κυβέρνησή του το ακροδεξιό Chega. Τα τρία κεντροδεξιά και νεοφιλελεύθερα κόμματα δηλώνουν ότι θα συνεργαστούν, σε αντίθεση με τον κατακερματισμό του προοδευτικού χώρου.
Ποιοι είναι οι στόχοι σας στην προεκλογική εκστρατεία;
Βασικός μας στόχος είναι να συνεχίσουμε να αποτελούμε την τρίτη πολιτική δύναμη της χώρας για δύο λόγους. Πρώτον, για να είμαστε μπροστά από την Ακροδεξιά και δεύτερον, για να είμαστε απαραίτητοι για οποιαδήποτε προοδευτική κυβερνητική λύση. Εάν παραμείνουμε το τρίτο κόμμα, θα θέσουμε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τους Σοσιαλιστές τα εργασιακά, την αύξηση του κατώτατου μισθού, την υπεράσπιση της δημόσιας Παιδείας και Υγείας και του κοινωνικού κράτους, θα θέσουμε τα μεγάλα προβλήματα των εργαζομένων πάνω από τα συμφέρονται των ισχυρών οικονομικών παραγόντων.
Η Πορτογαλία αντιμετωπίζει και αυτή το κύμα της Όμικρον. Πώς κρίνετε την αντιμετώπιση της πανδημίας από την κυβέρνηση του Κόστα;
Το θέμα της πανδημίας δεν χωρά μικροπολιτικές. Πρέπει να πούμε ότι η κυβέρνηση πρόσεξε πάρα πολύ την εφαρμογή των περιοριστικών μέτρων και πρέπει να το αναγνωρίσουμε. Εφαρμόστηκαν περιοριστικά μέτρα όταν κάποιοι δεν τα έκριναν απαραίτητα για να περιορίσουμε τη διασπορά του ιού. Το τελευταίο κύμα της παραλλαγής Όμικρον έφτασε από άλλες χώρες, αλλά και σε αυτή την περίπτωση θεωρώ ότι η κυβέρνηση ακολούθησε σωστή τακτική αντιμετώπισης του προβλήματος. Για εμάς υπάρχει και κάτι που δεν το έκαναν καθόλου καλά από την αρχή της πανδημίας μέχρι σήμερα. Ο Κόστα δεν υπερασπίστηκε και δεν ενίσχυσε το δημόσιο σύστημα Υγείας. Από την αρχή της πανδημίας μέχρι σήμερα έχουν κάνει το ελάχιστο δυνατό για τη δημόσια Υγεία, χωρίς να σκεφτούν τις πραγματικές ανάγκες που έχουμε. Αυτό ήταν ένα θέμα μεγάλης αντιπαράθεσης ανάμεσα στο Σοσιαλιστικό Κόμμα και στην Αριστερά, και κυρίως στο Μπλόκο, από την αρχή της πανδημίας. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα αρνήθηκε να εκμεταλλευτεί την ομοφωνία που υπήρχε υπέρ του δημόσιου συστήματος Υγείας για να το ενισχύσουν με προσλήψεις γιατρών και νοσηλευτικού προσωπικού. Όχι μόνο έκαναν το ελάχιστο δυνατό, αλλά και συνέδεσαν για τον λόγο αυτό το δημόσιο σύστημα Υγείας με το ιδιωτικό, με αποτέλεσμα να χάνονται πόροι που θα μπορούσαν να είχαν ενισχύσει το δημόσιο σύστημα Υγείας.
Φτάσαμε το ρεκόρ των 52.500 κρουσμάτων αυτές τις ημέρες, με τους γιατρούς και τους νοσηλευτές μας εξουθενωμένους, ενώ είχαν καταγράψει το 2021 πολύ περισσότερες υπερωρίες σε σχέση με το 2020, γιατί η κυβέρνηση εξουθενώνει τους εργαζόμενους για να μην κάνει προσλήψεις τη στιγμή που αντιμετωπίζουμε μια πανδημία. Η κυβέρνηση αδιαφόρησε για τις διαμαρτυρίες και τα αιτήματα του τομέα της Υγείας, που, έχοντας κατακτήσει τον σεβασμό όλων μας, απαιτεί αξιοπρεπείς αποδοχές, ωράρια και συνθήκες εργασίας.
