Ο Τζο Μπάιντεν μετά την «μισή» παραδοχή ήττας του Τραμπ ετοιμάζει το επιτελείο με το οποίο θα στελεχώσει την κυβέρνησή του μετά τις 20 Ιανουαρίου και σε αυτό περιλαμβάνονται πολλά γνωστά από την θητεία του δίπλα στον Ομπάμα πρόσωπα. Μεταξύ τους, ξεχωρίζει η περίπτωση μίας γυναίκας που συνεχίζει να κερδίζει πρωτιές για το γυναικείο φύλο σε κορυφαίο επίπεδο, στην πολιτική και οικονομική ιστορία των ΗΠΑ.
Γεννημένη στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης το 1946 σε πολωνοεβραϊκή οικογένεια, η Τζάνετ Λουίζ Γέλεν κατέχει ήδη τον τίτλο της πρώτης γυναίκας διοικητή της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, της περιβόητης Federal Reserve, καθώς την διόρισε εκεί ο Ομπάμα το 2014. Παρέμεινε στη θέση ως το 2018, καθώς ο Τραμπ δεν ανανέωσε την θητεία της. Είχαν προηγηθεί θητείες δίπλα στον Κλίντον ως επικεφαλής σύμβουλος οικονομικής πολιτικής το 1997-1999, επικεφαλής της οικονομικής πολιτικής του ΟΟΣΑ την ίδια περίοδο, επικεφαλής της Fed του Σαν Φρανσίσκο από το 2004, αλλά και σημαντική ακαδημαϊκή και ερευνητική καριέρα.
Την περίοδο που ήταν στον ΟΟΣΑ, ιδιαίτερα σημαντική ήταν η έρευνά της για την ανισότητα στις αμοιβές με βάση το φύλο, καθώς αναλύοντας δεδομένα τριών δεκαετιών προσδιόρισε επιστημονικά ότι η δραματική διαφορά στους μισθούς ανδρών και γυναικών δεν εξηγείται με βάση την παραγωγικότητα και συνδέεται με διακρίσεις. Ως γυναίκα, έχει πρωταγωνιστεί σε σειρά παρεμβάσεων υπέρ της εξάλειψης της ανισότητας και το 2014 το Forbes την ανακήρυξε δεύτερη ισχυρότερη γυναίκα στον κόσμο (και πρώτη μεταξύ των Αμερικανίδων), ενώ ένα χρόνο μετά το Bloomberg την τοποθέτησε στην κορυφή των 50 πλέον επιδραστικών ανθρώπων που σχεδιάζουν οικονομική πολιτική.
Από την άλλη, υπάρχουν και τα «μελανά» σημεία στην πορεία της, καθώς παρότι ηγήθηκε της Fed του Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνια, μίας πολιτείας με τεράστιο πρόβλημα υπερτίμησης ακινήτων που συνέβαλε δραματικά στην συνολική κατάρρευση της αγοράς το 2008, είχε ταχθεί κατά της μεθοδικής ρύθμισής της το 2005. Είχε τότε προβλέψει ότι εάν «σκάσει η φούσκα» των ακινήτων, θα είναι σαν ένα αυτοκίνητο να πέφτει σε μία μεγάλη λακούβα στο δρόμο, αλλά η οικονομία μπορεί να αποσβέσει τον κραδασμό». Όπως έζησε όλος ο πλανήτης για χρόνια μετά το 2008 (και εμείς εδώ στην Ελλάδα με τρία μνημόνια), η εκτίμησή της ήταν τραγικά λάθος.
Ως αντιπρόεδρος της Fed ήδη από το 2010, η Γέλεν είχε ταχθεί επανειλημμένα υπέρ της ενεργοποίησης της Fed (πρακτικά, της παροχής ρευστότητας στην αγορά) για την αντιμετώπιση της ανεργίας υποβαθμίζοντας την απειλή αύξησης του πληθωρισμού και εξοργίζοντας πολλούς, ειδικά Ρεπουμπλικανούς, συναδέλφους της. Έτσι, δεν είναι τυχαίο ότι όταν επιβεβαιώθηκε η ανάληψη της προεδρίας της Fed με ψηφοφορία στη Γερουσία το 2014, εξασφάλισε την μικρότερη πλειοψηφία στην ιστορία αντίστοιχων διαδικασιών, με 56 υπέρ και 26 κατά. Πέτυχε ωστόσο τα επόμενα χρόνια την σταδιακή απαλλαγή της Fed από τον τεράστιο όγκο ομολόγων που είχε αγοράσει η Fed στηρίζοντας την αγορά στην κρίση του 2008, χωρίς να αυξηθούν ουσιαστικά τα επιτόκια και χωρίς σημαντικές αναταράξεις στην αγορά εργασίας.
Παρά την αποτυχία της να αντιληφθεί την επερχόμενη κρίση του 2008, η Γέλεν δεν δίστασε μάλιστα το 2017 να δηλώσει ότι «δεν περιμένει άλλη οικονομική κρίση μεγάλου μεγέθους στο διάστημα της ζωής μας», υποστηρίζοντας ότι πλέον υπό τον έλεγχο της Fed οι τράπεζες και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα είναι πάρα πολύ ισχυρότερα. Ειδικά οικονομολόγοι της Αυστριακής Σχολής καυτηρίασαν αυτή την δήλωση, συγκρίνοντάς την με άλλες διάσημες προβλέψεις που διαψεύστηκαν τραγικά. Και ένα χρόνο μετά, η ίδια η Γέλεν μετά την αποχώρησή της από την Fed, προειδοποίησε για «τεράστιες τρύπες στο σύστημα» που μπορεί να προκαλέσουν κρίσεις.
Η αποχώρηση αυτή, εξάλλου, δεν θα μπορούσε παρά να έχει χρωματιστεί από την συνολική συμπεριφορά του Ντόναλντ Τραμπ. Αφού αρχικά οι πληροφορίες θέλουν να εξέτασε την ανανέωση της θητείας της, τελικά δεν το έκανε με βάση και... το ύψος της, όπως είχε γράψει η Washington Post. Η σχέση τους περιγράφεται εύγλωττα από την λακωνική απάντησή της «Όχι, δεν το νομίζω» το 2019 στην ερώτηση αν ο πρόεδρος Τραμπ «αντιλαμβάνεται την οικονομική πολιτική».
Η προσέγγιση της ίδιας σε αυτή την οικονομική πολιτική, περιγράφεται περισσότερο ως «περιστερά» παρά ως «γεράκι», με έμφαση στην αντιμετώπιση της ανεργίας και όχι της απόλυτης σταθερότητας των τιμών στην αγορά. Από την άλλη, αναλυτές έχουν σχολιάσει ότι είναι ικανή για αποφασιστικότερες κινήσεις όταν το απαιτούν οι περιστάσεις. Ως «κεϊνσιανή» υποστηρίζει ότι η δημοσιονομική πολιτική πρέπει να χρησιμοποιείται για την σταθεροποίηση της οικονομικής δραστηριότητας, έστω και εις βάρος του «κύκλου» της οικονομίας και των επιχειρήσεων.
