Η 24η Ολυμπιάδα Σκακιού, διοργανώθηκε μεταξύ 20 Νοεμβρίου και 6 Δεκεμβρίου 1980, στη Βαλέτα της Μάλτας. Για μια ακόμα φορά η Παγκόσμια Ομοσπονδία έδινε την ευκαιρία σε ένα από τα μικρότερα κράτη - μέλη της! Πολυάριθμες δυσκολίες αντιμετώπισε για να οργανώσει μια τέτοια τεράστια εκδήλωση αυτή η μικρή και τότε αναπτυσσόμενη χώρα, με τη χρηματοδότηση να είναι ο σημαντικότερος παράγοντας. Για να πετύχει, ο Εθνικός Οργανισμός Τουρισμού και οι κύριες τοπικές τράπεζες έσπευσαν για τη διάσωση. Αλλά έπρεπε να είναι οι εγγυήσεις που έδωσε η κυβέρνηση της Μάλτας, καθώς και η τοποθεσία που έγιναν οι αγώνες ο βασικός λόγος που η FIDE πείστηκε ότι οι αγώνες μπορούσαν να γίνουν. Και πραγματικά αυτοί οι αγώνες ήταν η μεγαλύτερη αθλητική εκδήλωση στο μικρό και φιλόξενο νησί, στο κέντρο της Μεσογείου.
Όπως αναφέρει ο Λουκάς Ζαχείλας, που επιμελείται των αφιερωμάτων στις Σκακιστικές Ολυμπιάδες, η Μάλτα ουσιαστικά ανταμείφθηκε για τις προσπάθειές της να διατηρήσει την ενότητα και την ειρήνη στη FIDE, μετά τα γεγονότα της Χάιφα και τις ειρηνευτικές προσπάθειες του εκπροσώπου της Μάλτας και της Λιβύης, όταν διοργάνωσε την αντι-Ολυμπιάδα το 1976. Η Μάλτα συμμετέχει στο Διεθνές Σκάκι από τη δεκαετία του 1930 ενώ είχε φιλοξενήσει το 1935 και τον τότε παγκόσμιο πρωταθλητή Αλεξάντερ Αλιέχιν. Οι συνθήκες των αγώνων στο Μεσογειακό Συνεδριακό Κέντρο ήταν εξαιρετικές. Το κτίριο χτίστηκε το 1574 από τους Ιωαννίτες Ιππότες και ήταν στην εποχή του ένα από τα καλύτερα νοσοκομεία στην Ευρώπη. Το κτίριο σχεδόν καταστράφηκε από τους βομβαρδισμούς του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και αφού επισκευάστηκε χρησιμοποιήθηκε αρχικά Όπερα, αντικαθιστώντας έτσι την πραγματική Όπερα που καταστράφηκε και δεν ξαναχτίστηκε ποτέ. Οι συμμετοχές έφτασαν τις 81 και για πρώτη φορά βρέθηκαν μαζί το Ισραήλ, η Λιβύη, η ΕΣΣΔ και η Κίνα!
Η Ουγγαρία για μια ακόμα φορά εντυπωσιάζει αλλά δε φτάνει στην κορυφή
Για άλλη μια φορά, η εκπληκτική ομάδα της Ουγγαρίας παραλίγο να ξανακάνει το θαύμα και να επαναλάβει την επιτυχία της προηγούμενης Ολυμπιάδας. Οι Ούγγροι ήταν στην κορυφή μέχρι τον τελευταίο γύρο, αλλά εκεί, στο κρίσιμο τελευταίο σκαλοπάτι, η Σοβιετική Ένωση μπόρεσε να τη φτάσει και οι δύο ομάδες βρέθηκαν με τους ίδιους βαθμούς. Το κριτήριο ισοβαθμίας ευνόησε τους Σοβιετικούς που πήραν το χρυσό μετάλλιο. Στην 3η θέση τερμάτισε η ομάδα της Γιουγκοσλαβίας.
Η Σοβιετική ομάδα είχε επικεφαλής τον παγκόσμιο πρωταθλητή Ανατόλι Κάρποβ, που όμως αρρώστησε κατά τη διάρκεια του τουρνουά και δεν έπαιξε σύμφωνα με τα συνηθισμένα στάνταρ του. Στην ομάδα συμμετείχε ακόμα ένας προηγούμενος παγκόσμιος πρωταθλητής, ο Ταλ, αλλά και εκείνος που επρόκειτο να διαδεχθεί τον Κάρποβ, αφού ο Γκάρι Κασπάροβ σε ηλικία 17 ετών έκανε την πρώτη του εμφάνιση με την εθνική ομάδα. Ο Γκάρι, για πολλούς ο μεγαλύτερος σκακιστής που ανέδειξε το παγκόσμιο σκάκι, πήρε το χάλκινο μετάλλιο στη 2η αναπληρωματική σκακιέρα. Οι άλλοι σκακιστές στην ομάδα ήταν οι Γκέλερ, Πολιουγκαέβσκι και Μπαλασόβ. Η πρωταθλήτρια ομάδα της Ουγγαρίας είχε τους Πόρτις, Ρίμπλι, Σαξ, Τσομ, Φάραγκο και Πίντερ. Οι μεγαλύτερες απουσίες των αγώνων ήταν ο Βίκτωρ Κορτσνόι και ο Ρόμπερτ Χίμπνερ που ετοιμάζονταν για τον μεταξύ τους αγώνα στα προκριματικά του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος.
Το δραματικό φινάλε με άρωμα Ελλάδας
Ούτε ο καλύτερος σκηνοθέτης ταινιών θρίλερ δεν θα μπορούσε να φανταστεί την ένταση και την αγωνία του τελευταίου γύρου των αγώνων. Όπως αναφέρθηκε η Σοβιετική Ένωση και η Ουγγαρία τερμάτισαν με τους ίδιους 39 βαθμούς με συνέπεια να στραφούν όλοι στους συντελεστές ισοβαθμίας. Το κριτήριο Μπούχολτς ήταν ουσιαστικά το άθροισμα όλων των βαθμών των αντιπάλων ομάδων κάθε μιας από τις ισόβαθμες ομάδες. Το γεγονός ότι η Ουγγαρία είχε αντιμετωπίσει τη Σκωτία ενώ η Σοβιετική Ένωση την Ελλάδα, καθιστούσε αυτόματα τη συνάντηση Ελλάδας – Σκωτίας εκείνη που θα έκρινε το αποτέλεσμα. Όλοι παρακολουθούσαν με αγωνία πώς θα τελείωναν οι παρτίδες του Μακρόπουλου και του Τρικαλιώτη, οι οποίες μάλιστα είχαν φτάσει σε διακοπή. Όταν λοιπόν, παρά τις δυσκολίες των θέσεων οι παίκτες μας νίκησαν, δίνοντας ουσιαστικά το χρυσό μετάλλιο στους Σοβιετικούς, άρχισαν ξέφρενα πανηγύρια. Παίκτες όπως ο Ταλ και ο Γκέλερ αγκαλιάζονταν με δάκρυα στα μάτια τους ίσως στην πιο συναρπαστική στιγμή μιας εξαιρετικής Ολυμπιάδας.
Η εθνική μας ομάδα με τους Μακρόπουλο, Σκέμπρη, Σκαλκώτα, Πούντζα, Νάτση και Τρικαλιώτη έκανε καλή εμφάνιση και τερμάτισε στην 27η θέση της βαθμολογίας, ανάμεσα σε 81 ομάδες.
Τέλος εποχής, μείωση των εντάσεων
Ανατρέχοντας πίσω σε εκείνη την περίοδο μπορούμε να δούμε τις απαρχές ενός πολύ ευρύτερου κύκλου δυνητικά ανταγωνιστικών ομάδων, που θα είχαμε την ευκαιρία να δούμε σε επόμενες Ολυμπιάδες. Ο ενθουσιασμός από τον σκληρό ανταγωνισμό ανάμεσα στην ΕΣΣΔ και την Ουγγαρία δεν κατάφερε να εξαφανίσει την πολιτική ένταση που για μια ακόμα φορά ήταν αισθητή στην αίθουσα των αγώνων, ειδικά ανάμεσα στις ομάδες της Κίνας και της Λιβύης αλλά και της Ρωσίας και της Λιβύης. Οι διοργανωτές έπρεπε να λάβουν ειδικές προφυλάξεις οι οποίες, ήταν ένας ακόμα πονοκέφαλος για τη διοργανώτρια αρχή.
Το συνέδριο της FIDE πραγματοποιήθηκε μετά από πολύ καιρό σε μια πολύ φιλική και ήρεμη ατμόσφαιρα υπό την προεδρία του Φρίντρικ Όλαφσον. Η θερμή φιλοξενία των Μαλτέζων κατάφερε να σε μεγάλο βαθμό να επηρεάσει τις εργασίες των συνέδρων και να γεφυρώσει τα χάσματα που είχαν προκαλέσει οι πολιτικές αντιπαραθέσεις.
Ολυμπιάδα γυναικών
Ότι πέτυχε με μεγάλη δυσκολία η ανδρική ομάδα της Σοβιετικής Ένωσης πέτυχε με πολύ μεγαλύτερη ευκολία η γυναικεία ομάδα στην 9η Ολυμπιάδα γυναικών που διεξήχθη παράλληλα με την Ολυμπιάδα ανδρών. Με αυξημένη συμμετοχή 42 ομάδων οι σοβιετικές (μάλλον Γεωργιανές) κυρίες κατάφεραν παρά ένα απρόσμενο στραβοπάτημα με την ομάδα της Βουλγαρίας, κατάφεραν να ανακάμψουν και να φτάσουν με σιγουριά στην κορυφή, σαρώνοντας κιόλας σχεδόν όλα τα μετάλλια. Οι τέσσερις Γεωργιανές κυρίες (Τσιμπουρντανίτζε, Γκαμπριντασβίλι, Αλεξάντρια και Ιοσελιάνι) συγκέντρωσαν 32,5 μπροστά από την ομάδα της Ουγγαρίας που κατάφερε να φτάσει τους 32 βαθμούς. Χρυσά μετάλλια στη σκακιέρα τους πήραν όλες οι Γεωργιανές πλην της Αλεξάντρια!
Σε αυτή την Ολυμπιάδα είχαμε και την παρουσία της εθνικής μας ομάδας γυναικών. Οι Άρτεμις Φουρίκη, Αγάπη Εφραίμογλου, Μάγια Πετράκη και Μαρία Μιχαηλίδου βρέθηκαν στην 24η θέση της βαθμολογίας ανάμεσα σε 42 ομάδες. Μια πρώτη καλή παρουσία που έδωσε υποσχέσεις για τις εξαιρετικές εμφανίσεις που θα ακολουθούσαν τα επόμενα χρόνια από τη γυναικεία μας ομάδα.
Ολυμπιακά Παράδοξα
Η οργανωτική επιτροπή στους υπολογισμούς για τα ατομικά μετάλλια δεν έλεγξε σωστά τα αποτελέσματα και ξέχασε μια νίκη του Μαλτέζου Άντριου Μποργκ. Ως συνέπεια, στη 2η αναπληρωματική σκακιέρα ο Κάσπαροφ πήρε το ασημένιο μετάλλιο κατά τη διάρκεια της τελετής λήξης, αλλά στη συνέχεια ανακαλύφθηκε ότι είχε γίνει λάθος. Το ασημένιο μετάλλιο συνεπώς επέστρεψε στη Μάλτα και παρότι ο Υπουργός Αθλητισμού διοργάνωσε μια τελετή στην εθνική τηλεόραση, το αποτέλεσμα για τον άτυχο παίκτη σίγουρα δεν ήταν το ίδιο…
Από το συνολικό άθροισμα βαθμών που σημείωσαν όλες οι ομάδες στην Ολυμπιάδα λείπουν δύο βαθμοί. Αυτό γιατί στον τελευταίο γύρο, λόγω της απουσίας της ομάδας της Ουγκάντα, η Αγκόλα που έπαιζε μαζί της πήρε μόνο δύο βαθμούς χωρίς αγώνα. Το παράδοξο είναι ότι στην περίπτωση του Μονακό, που επίσης έφυγε νωρίτερα από τους αγώνες, η αντίπαλη ομάδα της Ιορδανίας πήρε 4 βαθμούς χωρίς αγώνα!
Η ομάδα της Ρουμανίας έφτασε με καθυστέρηση στη Μάλτα και κληρώθηκε τεχνητά με τη Β ομάδα της Μάλτας. Αποφασίστηκε μάλιστα να σημειωθεί ως αποτέλεσμα του αγώνα το 2-2 κάτι που είναι μοναδικό στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων, για χώρες που δεν βρίσκονταν σε εμπόλεμη κατάσταση.
Ένα άλλο σπάνιο επίτευγμα συνέβη στην Ολυμπιάδα της Μάλτας. Από τον πρώτο έως τον τελευταίο γύρο, η ουγγρική ομάδα ανδρών ήταν συνεχώς στην κορυφή της βαθμολογίας. Παρόλα αυτά τελικά δεν κατάφερε να πάρει το χρυσό μετάλλιο!
Επιλεγμένες παρτίδες
Μϊα από τις παρτίδες που καθόρισε την 1η θέση στην τελική βαθμολογία ήταν ανάμεσα στο Σκωτσέζο Στήβεν Σουάνσον και τον Γιώργο Μαρκόπουλο! Ο παίκτης μας πέρασε από δύσκολες θέσεις αλλά στο τέλος του αγώνα με ακρίβεια έφτασε στη νίκη:
Σουάνσον, Στίβεν (Σκωτία, 2245) – Μακρόπουλος, Γιώργος (2445) [Α53]
1.ε4 γ5 2.Ιζ3 Ιγ6 3.Αβ5 δ6 4.δ4 γxδ4 5.Βxδ4 Αδ7 6.Αxγ6 Αxγ6 7.Ιγ3 ε6 8.Αη5 Ιζ6 9.0-0-0 Βα5 10.Πθε1 Ιδ7 11.Ρβ1 Πγ8 12.Αθ4 β5 13.Ιδ2 Ββ6 14.Ιβ3 Ιγ5 15.Ιδ5 Ββ8 16.ζ4 Αα8 17.Ιxγ5 Πxγ5 18.Ιε3 Βγ7 19.ε5 δ5 20.ζ5 Αε7 21.Αxε7 Βxε7 22.ζ6 ηxζ6 23.Ιζ5 Βγ7 24.εxζ6 Ρδ7 25.Βη4 Ββ8 26.Ιη7 Πγ4 27.Βθ5 Βζ8 28.η3 θ6 29.Πδ3 Ργ8 30.Πδε3 Πγ7 31.Βε5 Αγ6 32.Βδ4 Ρβ7 33.Πγ3 α6 34.Ιθ5 Πη8 35.Ιζ4 Αδ7 36.Πεε3 Πγ4 37.Πxγ4 βxγ4 38.γ3 Βδ6 39.Πε5 Πη5 40.Πε1 Πζ5 41.θ4 Αγ6 42.Βδ1 ε5 43.Ιθ5 δ4 44.η4 Πζ2 45.γxδ4 Βxδ4 46.Βxδ4 εxδ4 47.Πε7+ Ρβ6 48.Ργ1 δ3 49.Πε3
49…Πγ2+ 50.Ρβ1 Πε2 51.Πε7 δ2 52.Ργ2 Αα4+ 0-1.
Η πρώτη σκακιέρα της εθνικής Γιουγκοσλαβίας σε μια πολύ όμορφη παρτίδα που συμπεριλαμβάνει και θυσία βασίλισσας:
Λιουμπόγεβιτς, Λιούμπομιρ (Γιουγκοσλαβία, 2590) – Ερμένκοβ, Εβγκένι (Βουλγαρία, 2495) [E20]
1.δ4 Ιζ6 2.γ4 γ5 3.Ιζ3 ε6 4.Ιγ3 γxδ4 5.Ιxδ4 Αβ4 6.η3 Ιε4 7.Βδ3 Βα5 8.Ιβ3 Βζ5 9.Βε3 Ιxγ3 10.βxγ3 Αε7 11.Αη2 Ια6 12.0-0 0-0 13.Πδ1 Βθ5 14.Αζ3 Βη6 15.Βδ3 ζ5 16.Αζ4 δ6 17.Αxδ6 Πδ8
18.Αxε7! Πxδ3 19.Πxδ3 Ρζ7 20.Αα3 Ρε8 21.Παδ1 Βζ6 22.Ια5 Πβ8 23.Αδ6 Αδ7 24.Ιxβ7 Αα4 25.Π1δ2 Πδ8 26.Ιxδ8 Βxδ8 27.Πβ2 Βη5 28.Πβ7 Βγ1+ 29.Ρη2 1-0.
Ο Γκάρι Κασπάροβ στην επόμενη παρτίδα αντιμετωπίζει τον Τρύφωνα Νάτση. Σε μια βαριάντα που ήταν ιδιαίτερα σημαντική για τη θεωρία της Άμυνας Γκρίνφελντ:
Κασπάροβ, Γκάρι (ΕΣΣΔ, 2595) - Νάτσης, Τρύφων (2240) [D85]
1.δ4 Ιζ6 2.γ4 η6 3.Ιγ3 δ5 4.γxδ5 Ιxδ5 5.ε4 Ιxγ3 6.βxγ3 Αη7 7.Ιζ3 γ5 8.Πβ1 0-0 9.Αε2 Ιγ6 10.δ5 Αxγ3+ 11.Αδ2 Αxδ2+ 12.Βxδ2 Ιδ4 13.Ιxδ4 γxδ4 14.Βxδ4 Βα5+ 15.Βδ2 Βxδ2+ 16.Ρxδ2 Πδ8 17.Ρε3 β6 18.Πβγ1 ε6 19.Αγ4 ε5 20.Αβ3 Αδ7 21.Πγ7 α5 22.δ6 β5 23.ζ4 εxζ4+ 24.Ρxζ4 Πα6 25.ε5 α4 26.Αδ5 α3 27.Πζ1 Πα4+ 28.Ρε3 Αε6 29.Αxε6 ζxε6 30.Πζζ7 Πθ4 31.Πη7+ Ρθ8 32.Πηε7
1-0. Τα μαύρα δεν μπορούν να κάνουν κάτι να αντιμετωπίσουν το πιόνι δ6. Αν 32…Ρη8 33. δ7 Πζ8 34. Πε8+ Πxε8 35. Πγ8!
Το θεαματικό και πολύ επιθετικό παιχνίδι του Γκάρι Κασπάροβ στην παρτίδα που ακολουθεί έδειξε ξεκάθαρα ότι ένα καινούργιο πολύ μεγάλο όνομα είχε εμφανιστεί στο σκακιστικό στερέωμα. Αντίπαλος του ένας πολύ έμπειρος Γιουγκοσλάβος γκρανμέτρ που μετά από αρκετά χρόνια διετέλεσε και προπονητής της εθνικής ομάδας ανδρών:
Κασπάροβ, Γκάρι (ΕΣΣΔ, 2595) – Μαριάνοβιτς, Σλάβολιουμπ (Γιουγκοσλαβία, 2505) [E17]
1.δ4 Ιζ6 2.γ4 ε6 3.Ιζ3 β6 4.η3 Αβ7 5.Αη2 Αε7 6.0-0 0-0 7.δ5 εxδ5 8.Ιθ4 γ6 9.γxδ5 Ιxδ5 10.Ιζ5 Ιγ7 11.Ιγ3 δ5 12.ε4 Αζ6 13.εxδ5 γxδ5 14.Αζ4 Ιβα6 15.Πε1 Βδ7 16.Αθ3 Ρθ8 17.Ιε4 Αxβ2 18.Ιη5 Βγ6
19.Ιε7! Βζ6 20.Ιxθ7! Βδ4 21.Βθ5 η6 22.Βθ4 Αxα1 23.Ιζ6+ 1-0.
Σύμφωνα με αφήγηση του Σπύρου Σκέμπρη, ο Ελληνικής καταγωγής Κρουμ Γκεοργκίεβ είχε έτοιμη μια καινοτόμο βαριάντα «για όποτε χρειαστεί». Την αξιοποίησε κατά τον καλύτερο τρόπο:
Γκεοργκίεβ, Κρουμ (Βουλγαρία, 2455) – Κασπάροβ, Γκάρι (ΕΣΣΔ, 2595) [Β96]
1.ε4 γ5 2.Ιζ3 δ6 3.δ4 γxδ4 4.Ιxδ4 Ιζ6 5.Ιγ3 α6 6.Αη5 ε6 7.ζ4 Βγ7 8.Βζ3 β5 9.0-0-0 β4 10.ε5 Αβ7
11.Ιγβ5 αxβ5 12.Αxβ5+ Ιζδ7 13.Ιxε6 ζxε6 14.Βθ3 Ρζ7 15.ζ5 Αε4 16.ζxε6+ Ρη8 17.Ββ3 Αxγ2 18.Βxγ2 Βxγ2+ 19.Ρxγ2 Ιxε5 20.ε7 Αxε7 21.Αxε7 Ιβγ6 22.Αxδ6 Πα5 23.Πδ5 Πxβ5 24.Πxβ5 Ιδ4+ 25.Ρβ1 Ιxβ5 26.Αxε5 Ρζ7 27.Πγ1 Ρε6 28.Πγ5 Ιδ6 29.Ργ2 Πζ8 30.Αδ4 Πζ1 31.Πε5+ Ρδ7 32.Αγ5 Ργ6 33.Αxβ4 Πζ2+ 34.Ργ1 Ιβ7 35.Πη5 η6 36.α3 Πε2 37.Ρβ1 Πζ2 38.Ρα2 Ιδ8 39.Πγ5+ Ρβ7 40.Πδ5 Ιγ6 41.Αγ3 Πxη2 42.Πδ7+ Ρβ6 43.Πxθ7 Ρβ5 44.Ρβ3 Πη4 45.Πδ7 Πθ4 46.Πδ2 Πθ3 47.Πη2 Ιδ4+ 48.Ρα2 Ιζ5 49.Αε5 Πε3 50.Αβ8 Πε6 51.Πη4 Ιε7 52.Αη3 Ιγ6 53.α4+ Ργ5 54.Ρα3 Πζ6 55.β3 Ρδ5 56.Πη5+ Ρε4 57.Πγ5 Πε6 58.α5 Ρδ3 59.β4 Ιδ4 60.Αε5 Ιζ3 61.Αβ2 Ιδ2 62.Πγ3+ Ρε2 63.Ρα4 1-0.
Ο Ανατόλι Κάρποβ ασθένησε μετά τον 1ο γύρο στη Μάλτα και αυτό είχε σαν αποτέλεσμα το αρκετά προβληματικό ξεκίνημα της Σοβιετικής ομάδας στους πρώτους γύρους. Όταν επανήλθε στην αγωνιστική δράση ήταν από τους βασικούς συντελεστές της πορείας προς την κορυφή. Στην επόμενη παρτίδα με τον Τσεχοσλοβάκο Βλάστιμιλ Χορτ ολοκληρώνει με εξαιρετικό τρόπο μια όμορφη παρτίδα:
Κάρποβ, Ανατόλι (ΕΣΣΔ, 2725) – Χορτ, Βλάστιμιλ (Τσεχοσλοβακία, 2595) [D42]
1.ε4 γ6 2.δ4 δ5 3.εxδ5 γxδ5 4.γ4 ε6 5.Ιζ3 Ιζ6 6.Ιγ3 Αε7 7.γxδ5 Ιxδ5 8.Αδ3 Ιγ6 9.0-0 0-0 10.Πε1 Ιζ6 11.α3 Βδ6 12.Αε3 Πδ8 13.Βγ2 Αδ7 14.Παδ1 Παγ8 15.Αη5 θ6 16.Αθ4 Ββ8 17.Βε2 Αε8 18.Αβ1 Ιδ5 19.Βδ3 η6 20.Αη3 Αδ6 21.Ιxδ5 εxδ5 22.Ιε5 Βγ7 23.Βε3 Ββ6 24.Βxθ6 Ιxε5 25.δxε5 Αζ8 26.Βη5 Βε6 27.Αα2 Αβ5 28.θ3 Πδ7 29.Βε3 β6 30.Βζ4 Αγ4 31.Αβ1 Αβ3 32.Πδ2 α5 33.Αδ3 Πδγ7 34.Ρθ2 Πγ1 35.Πδε2 Πxε1 36.Πxε1 Αγ2 37.Αα6 Πγ5 38.Αε2 Αζ5 39.Πδ1 Βγ6 40.Πδ2 Πγ2 41.Αζ3 Αε6 42.Βδ4 Πxδ2 43.Βxδ2 Βγ4 44.Αε2 Βα2 45.Αζ4 Αγ5 46.Αε3 δ4 47.Αη5 Βδ5 48.Αζ6 Αζ8 49.Αδ3 Αη7 50.Βζ4 Ρθ7 51.ζ3 β5 52.Ρη3 Βδ7 53.Αxη7 Ρxη7 54.Βζ6+ Ρη8 55.θ4 Βε8 56.θ5 Αγ4 57.θ6 Βζ8
58.Αxη6! Βxθ6 59.Αxζ7+ Ρθ7 60.Βζ5+ Ρθ8 61.Βγ8+ 1-0.
Ο Βούλγαρος Ερμένκοβ ολοκληρώνει με υποδειγματικό τρόπο την παρτίδα του με τον Ισλανδό αντίπαλό του που ήταν ταυτόχρονα και Πρόεδρος της παγκόσμιας σκακιστικής ομοσπονδίας:
Ερμένκοβ, Εβγκένι (Βουλγαρία, 2495) – Όλαφσον, Φρίντρικ (Ισλανδία) [Α42]
1.ε4 γ5 2.Ιζ3 ε6 3.δ4 γxδ4 4.Ιxδ4 α6 5.Αδ3 η6 6.γ4 Αη7 7.Αε3 Ιε7 8.Ιγ3 δ5 9.εxδ5 εxδ5 10.0-0 0-0 11.Πε1 θ6 12.Πγ1 Ιδ7 13.Ιζ3 δxγ4 14.Αxγ4 Ιζ5 15.Αζ4 β5 16.Ιδ5 Ιγ5 17.Αγ7 Βδ7 18.Ιε5 Βε6 19.Ιζ4 Βε7
20.Αxζ7+! Πxζ7 21.Αδ8 Βxε5 22.Πxε5 Αxε5 23.Ιxη6 Αδ4 24.Αβ6 Ιε6 25.Αxδ4 Ιζxδ4 26.Βη4 Ρθ7 27.Ιε5 Ιζ4 1-0.
Η επόμενη παρτίδα παίχτηκε στον τελευταίο γύρο των αγώνων και αν ο Γκιούλα Σαξ είχε αξιοποιήσει το πλεονέκτημά του η ομάδα της Ουγγαρίας θα έφτανε στο χρυσό μετάλλιο. Ο Ισλανδός αντίπαλός του βρίσκει τον κατάλληλο τρόπο να διασώσει την παρτίδα εκμεταλλευόμενος την φοβερή πίεση χρόνου του αντιπάλου του:
Πέτουρσον, Μάργκειρ (Ισλανδία, 2425) – Σαξ, Γκιούλα (Ουγγαρία, 2570) [E01]
1.δ4 Ιζ6 2.γ4 ε6 3.η3 γ5 4.Ιζ3 γxδ4 5.Ιxδ4 δ5 6.Αη2 ε5 7.Ιβ3 δ4 8.0-0 Ιγ6 9.ε3 Αη4 10.Αζ3 Αxζ3 11.Βxζ3 Αε7 12.εxδ4 εxδ4 13.Αη5 0-0 14.Ι1δ2 Ιδ7 15.Αxε7 Βxε7 16.Πζε1 Ιδε5 17.Βε4 Βδ7 18.Ιγ5 Βγ7 19.β4 Ββ6 20.α3 Παδ8 21.Βζ5 Πζε8 22.Ιγε4 δ3 23.γ5 Βγ7 24.Ιδ6 Πε6 25.Βε4 β6 26.ζ4 βxγ5 27.ζxε5 Πxε5 28.Βxδ3 Πxδ6 29.Βγ3 Πδ8 30.Πxε5 Ιxε5 31.Πε1 ζ6 32.Πε3
32…γ4 33.θ3 Βδ7 34.Ιζ3 Βδ1+ 35.Ρη2 Ρζ8 36.η4 Ιxζ3 37.Πxζ3 Βε2+ 38.Ρη3 Πδ3 39.Πxδ3 γxδ3 40.Βγ8+ Ρε7 41.Βγ7+ Ρε6 42.Βγ6+ Ρε5 43.Βγ5+ Ρε6 44.Βγ6+ Ρε5 ½-½.
Περισσότερα στοιχεία για την Ολυμπιάδα της Μάλτας, φωτογραφικό υλικό και επιλεγμένες παρτίδες από τον μετρ Λουκά Ζαχείλα, με δυνατότητα αναπαράστασης στην οθόνη του υπολογιστή σας, θα αναρτηθούν στο avgi.gr.
Η αυτοπεποίθηση του Κάρποβ και η αντίληψη του Κασπάροβ
Ο Χρύσανθος Πούντζας μιλάει στον Σπύρο Ιλαντζή για την Ολυμπιάδα της Μάλτας και για τα μεγάλα ονόματα στο παγκόσμιο σκάκι
Ο Χρύσανθος Πούντζας (γεννήθηκε στην Πάτρα το 1946) είναι διακεκριμένος σκακιστής, επί πολλά χρόνια μέλος της Εθνικής Ομάδας.
Ξεκίνησε το σκάκι σε νεαρή ηλικία. Το 1971, όταν ήταν φοιτητής στην Αθήνα, κατέκτησε τον πρώτο του τίτλο, το 1ο Διασυλλογικό Κύπελλο Ελλάδος, με την ομάδα του Σ.Ο. Καλλιθέας. Τελειώνοντας τις σπουδές του ως χημικός μηχανικός, επιστρέφει στην Πάτρα και αγωνίζεται με τον Σ.Ο. Πατρών. Ήδη μέλος της Εθνικής Ελλάδος, θεωρείται από τους ισχυρότερους Έλληνες σκακιστές. Με τον ΣΟΠ αγωνίστηκε επί πάνω από 20 χρόνια, κατέκτησε άλλα 4 Κύπελλα και ένα Διασυλλογικό Πρωτάθλημα Ελλάδος.
Έχει ενισχύσει επίσης τις ομάδες Σ.Ο Ρίου «Αγ. Γεώργιος», του ΑΣΟ Αιγίου, του Σ.Ο. Ικαρίας και της Ναυταθλητικής Ένωσης Πατρών. Σε ατομικό επίπεδο ο Χρύσανθος Πούντζας έχει κατακτήσει το ασημένιο μετάλλιο στο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Ανδρών το 1979 και το χάλκινο το 1978.
Από την Ολυμπιάδα της Μάλτας, ποιος παίκτης σας έκανε εντύπωση;
Ο Κάρποβ. Έπαιζε με μεγάλη αυτοπεποίθηση και ήταν πάντα ήρεμος.
Πώς ήταν η ζωή στις χώρες που επισκεφθήκατε (Μάλτα, Σκόπια);
Στη Μάλτα ήσαν όλα normal. Η αίθουσα αγώνων δεν ήταν εντυπωσιακή, είχε πολύ πλαστικό. Το φαγητό ήταν μέτριο, αλλά τρώγαμε μπανάνες (που ήταν ακόμα σχεδόν άγνωστες στην Ελλάδα!) από τη Λιβύη!
Στα Σκόπια (Βαλκανιάδα 1984, ένα μήνα πριν την Ολυμπιάδα) υπήρχε μεγάλος εθνικισμός. Παντού άκουγες και έβλεπες τη λέξη Μακεδονία!!!
Ήταν καλό το κλίμα στην Εθνική;
Πολύ καλό.
Είχατε προπονητή στην Εθνική Ομάδα;
Ναι, τον κύριο Μίνεβ (IM από τη Βουλγαρία).
Θυμάστε αν υπήρχε αίθουσα ανάλυσης των πιο σημαντικών παρτίδων για τους θεατές;
Το μόνο που θυμάμαι είναι ότι τις διακοπές τις αναλύαμε στην αίθουσα αγώνων.
Πείτε μας κάποια περιστατικά που θυμάστε.
Θυμάμαι το γνωστό περιστατικό του Κρουμ Γκεοργκίεβ με τον Κασπάροβ. Στη μεταξύ τους παρτίδα και ενώ είχε φτάσει, μετά από πετυχημένη καινοτομία στο άνοιγμα, σε κερδισμένη θέση, ο Κρουμ Γκεοργκίεβ έριξε από λάθος (πάνω στον ενθουσιασμό του) ένα αντίπαλο κομμάτι και ο Κασπάροβ ζήτησε από τον διαιτητή να τον υποχρεώσει να παίξει μια καταφανώς κακή κίνηση, αντί της προφανούς.
Επίσης, στο ματς της Ελλάδας με τη Σοβιετική Ένωση (όπου εγώ είχα χάσει, μετά από μάχη, από τον Μπαλάσοβ), ο Σκέμπρης είχε σκληρή παρτίδα με τον Πολουγκαέβσκυ. Με το τέλος της πίεσης (αλλά μάλλον οι παίκτες δεν «μετρούσαν» τις κινήσεις), ο “Polu” πρότεινε νούλα και ο Σπύρος, σε καλύτερη θέση, αιφνιδιάστηκε και δέχτηκε!
Ακόμα, στη διακοπή του τελευταίου γύρου [Σ.Σ.: Σοβιετική Ένωση και Ουγγαρία ήταν ισόβαθμες, μετά και τον 14 ο γύρο και το χρυσό μετάλλιο θα κρινόταν στο Bucholtz. Η Σοβιετική Ένωση είχε νωρίτερα στο τουρνουά αντιμετωπίσει την Ελλάδα, ενώ η Ουγγαρία είχε παίξει με τη Σκωτία. Έτσι, το ματς Ελλάδα – Σκωτία του τελευταίου γύρου μετρούσε «διπλά» για την ισοβαθμία!], ο Κασπάροβ είχε έρθει (έστω και για λίγα λεπτά μόνον) να βοηθήσει τους Έλληνες σκακιστές στις δυο διακοπές. Μακρόπουλος και Τρικαλιώτης είχαν διακοπές, σε σχετικά αμφίρροπες θέσεις.
Μας είχε βοηθήσει και ο Σκαλκώτας (που ήταν πιο ξεκούραστος, δεν είχε παίξει στο τελευταίο ματς της Εθνικής μας), είχαμε βρει τις βασικές βαριάντες από μόνοι μας, πάντως! Αλλά ο Κασπάροβ ήταν εντυπωσιακός στην ταχύτητα και στην αντίληψή του! Ο Πόρτις (1η σκακιέρα της Εθνικής Ουγγαρίας) είχε δυσαρεστηθεί με τους Σοβιετικούς, τότε.
Ποιοι μεγάλοι σκακιστές σας έχουν επηρεάσει;
Ο Φίσερ και ο Πετροσιάν.
Ποιες είναι οι σκακιστικές σας δραστηριότητες σήμερα;
Παίζω blitz και λύνω ασκήσεις στο lichess.
Πόσο επηρεάζει τον σκακιστή η ψυχολογική κατάσταση;
Αν κρίνω από τον εαυτό μου 100% (όταν δεν είμαι καλά, δεν παίζω καλά!).
Ποιον θεωρείτε ισχυρότερο παίκτη όλων των εποχών;
Τον Φίσερ!
Σημαντικοί Έλληνες;
Μπίκος: Μεγάλος εργάτης του σκακιού.
Σιαπέρας: Αξιόλογος ως δημοσιογράφος. Ταχύτατος στη δημοσίευση όλων των νέων στο παγκόσμιο σκάκι (αγωνιστικό και καλλιτεχνικό.)
Μακρόπουλος: Μεγάλο ταλέντο, λίγη δουλειά στο σπίτι.
Κοτρωνιάς: Καλό ταλέντο, πολύ δουλειά στο σπίτι.
Πρόσφατα διακριθήκατε στο Καλλιτεχνικό Σκάκι. Ποια η σχέση σας με αυτό; Σας αρέσει να λύνετε σκακιστικά προβλήματα;
Έχουν ωραίες ιδέες οι συνθέτες και μου αρέσει να λύνω τα προβλήματά τους.
Όμορφη νίκη του Πούντζα στον τελευταίο γύρο της Ολυμπιάδας, στη συνάντηση Σκωτίας – Ελλάδας που καθόρισε και την πρώτη θέση της βαθμολογίας (σχόλια του Σπύρου Ιλαντζή):
Μακ Ναμπ, Κόλιν Άντερσον (Σκωτία) – Πούντζας Χρύσανθος (2305) [A15]
1.γ4 Ιζ6 2.Ιζ3 η6 3.β4 Αη7 4.Αβ2 0-0 5.ε3 δ6 6.Αε2 ε5 7.δ4 εxδ4 8.Ιxδ4 γ5 [8...Ιβδ7 9.0-0 Πε8 10.Ιγ3 Ιε4 11.Ιxε4 Πxε4 12.Βγ2 Πε8 13.Πζδ1 Βε7 14.Παγ1 Ιζ6= ... 1/2 - 1/2 (27), Kaenel - Unzicker (2530), Biel 1979] 9.βxγ5 δxγ5 10.Ιβ3 Βε7 11.0-0 Πδ8 12.Βγ1 Ιγ6 13.Ι1δ2 Αζ5 14.Αγ3 α5 15.Ιζ3 Ιβ4 Τα μαύρα έχουν ήδη το πλεονέκτημα 16.α3 Ιδ3 17.Αxδ3 Πxδ3 18.Πα2? (ο πύργος είναι ευάλωτος σε αυτό το τετράγωνο) α4 19.Ιβδ2
19...Πxγ3! 20.Βxγ3 Ιδ5 21.Βxη7+ (τα λευκά αποφασίζουν να θυσιάσουν τη βασίλισσά τους για να δημιουργήσουν αντιπαιχνίδι) Ρxη7 22.γxδ5 Αδ3 23.Πγ1 β5 24.Ιε1 Αζ5 25.Πβ2 β4 τα μαύρα κερδίζουν 26.Ιγ4 Ββ7 27.θ3 Βxδ5 28.η4 Αε4 29.ζ3 Αxζ3 30.Πδ2 Ββ7 31.Ιδ3 Πδ8 32.Ιxγ5 Βγ7 33.Ιδ6 Βε7 34.Ρζ2 Πxδ6 35.Πxδ6 Βxδ6 36.Ρxζ3 Βδ2 37.Πβ1 Βδ5+ 38.Ιε4 ζ5 39.ηxζ5 Βxζ5+ 0-1.
Δύο παρτίδες από το Διασυλλογικό Πρωτάθλημα Ελλάδας 2005 (σχόλια του Σπύρου Ιλαντζή):
Πούντζας Χρύσανθος (2258) – Σβετούσκιν, Ντμίτρι (Μολδαβία, 2514) [A12]
1.Ιζ3 δ5 2.η3 Ιζ6 3.Αη2 γ6 4.0-0 Αη4 5.γ4 ε6 6.β3 Ιβδ7 7.Αβ2 Αδ6 8.δ3 0-0 9.Ιβδ2 Βε7 10.Βγ2 ε5 11.ε4 Πζε8 12.εxδ5 γxδ5 13.Παε1 Βζ8 14.θ3 Αθ5 15.Ιθ4 Παγ8 16.η4 Αη6 17.Ιxη6 θxη6 18.η5 Ιθ5 19.Αxδ5 Ιζ4 20.Αη2 [20.Αxβ7 Βε7 21.θ4 (21.Αxγ8?? Βxη5+ 22.Ρθ1 Βη2 ματ) 21...Βε6] 20...Αβ4 21.Πε3 Αγ5 22.Πζ3 Ιε6 23.Ιε4 Αδ4 24.Αγ1 Ιδγ5 25.Πη3 Βε7 26.Πε1 Πγδ8 27.θ4 Βγ7 28.Βδ1 Ιζ4 29.Αxζ4 εxζ4 30.Πθ3 Βε5? [ή 30...Βα5 με περίπλοκη θέση]
31.Ιζ6+ ηxζ6 32.Πxε5 Πxε5 33.ηxζ6 Πδε8 34.Βη4 (Τα λευκά έχουν βασίλισσα για πύργο και ίππο αλλά υπάρχει ακόμα αρκετό αντιπαιχνίδι) 34...Πε1+ 35.Αζ1 Ιε6 36.θ5 Πε5 37.Αη2 Πη5 38.Βζ3 Αxζ6 39.θxη6 Πxη6 40.Βxβ7 Ιη5 41.Βδ7 Ιxθ3+ [41...Πε1+ 42.Ρθ2 Ιxθ3 43.Βxθ3 Ρη7] 42.Ρζ1 Πε6 43.Αxθ3 Πε7 44.Βγ8+ Ρη7 45.Αζ5 Πη5 46.Αε4+- Αγ3 47.Βδ8 Αζ6 48.Βδ6 Πηε5 49.Ρη2 ζ3+ 50.Ρxζ3 Αθ4 51.Αδ5 Πε1 52.Ρη4 Αζ6 53.ζ4 Π1ε2 54.Ρζ5 Αθ4 55.Αε4 Πε6 56.Βδ4+ Πζ6+ 57.Ρη4 Αζ2 58.Βγ3 Αε3 59.ζ5 Πxα2 60.β4 Αδ2 61.Ββ3 Πα1 62.Ββ2 Πη1+ 63.Ρζ3 Αη5 1-0.
Πούντζας Χρύσανθος (2258) – Ράγγερ, Μάρκους (Αυστρία, 2434) [A14]
1.γ4 ε6 2.η3 Ιζ6 3.Αη2 δ5 4.Ιζ3 Αε7 5.0-0 0-0 6.β3 β6 7.Αβ2 Αβ7 8.ε3 Ιβδ7 9.Ιγ3 Ιε4 10.γxδ5 εxδ5 11.Βγ2 γ5 12.δ3 Ιδ6?! [12...Ιxγ3 13.Αxγ3 Ιζ6] 13.δ4 Ιζ6 14.δxγ5 βxγ5 15.Πζδ1 Ιδε4 16.Ιθ4 [16.Ιxε4 Ιxε4 17.Ιδ2] 16...Βγ8 [16...Ιxγ3 17.Βxγ3 Βδ7 18.Αxδ5! Αxδ5 19.ε4] 17.Ιxδ5! Αxδ5 18.Πxδ5! Ιxδ5 19.Βxε4 [19.Αxε4 Αxθ4 20.Αxδ5] 19...Πδ8 20.Ιζ5 Αζ8
21.Ιθ6+! ηxθ6 22.Βε5 (με απειλή 23.Βθ8 ματ) 22...ζ6 23.Αxδ5+ Πxδ5 [23...Ρθ8 24.Βxζ6+ Αη7 25.Βxη7 ματ] 24.Βxδ5+ Ρη7 25.Πδ1+- Πβ8 26.ε4 γ4 27.Πγ1 1-0.
Τα χρόνια που ακολούθησαν ο Ράγγερ ξεπέρασε στο Έλο το 2700!
ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Μεγάλη επιτυχία του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (Καλογερής, Ραχμανίδης, Πουλόπουλος, Μπελιώτης), στο Διαδικτυακό Κύπελλο Πανεπιστημιακών Ομάδων που οργάνωσε το «Kasparov Chess Foundation». Κατέλαβε την 7η θέση μεταξύ 125 ομάδων και την 2η στην Ευρώπη μετά το Πανεπιστήμιο Κέμπριτζ.
Εκπρόσωποι της νέας σκακιστικής γενιάς είναι οι πρωταθλητές από τα Πανελλήνια Διαδικτυακά Πρωταθλήματα Γρήγορου Σκακιού: Στο Ανοιχτό Ράπιντ (222 συμμετοχές) πρώτευσε ο 16χρονος Αλέξανδρος Λευτεριώτης του ΣΠΖ Κέρκυρας με 7,5 βαθμούς σε 8 παρτίδες. Στο Ανοιχτό Μπλιτς (165 συμμετοχές) πρωταθλητής αναδείχθηκε ο 16χρονος Ευάγγελος Πατρελάκης της Σ.Α. Χανίων με 15 σε 16. Στο Ράπιντ Γυναικών (43 συμμετοχές) πρωταθλήτρια αναδείχθηκε η 15χρονη Κωνσταντίνα Δερέκα του Γαλαξία Θεσσαλονίκης με 7 σε 8. Στο Μπιλτς Γυναικών (25 συμμετοχές) πρώτευσε η 12χρονη Κατερίνα Γκουτζούκη του ΣΠΖ Κέρκυρας (δύο στους τέσσερις τίτλους πρωταθλητών το νησί των Φαιάκων!), με 15 σε 16.
Τα αντίστοιχα Ομαδικά θα πραγματοποιηθούν το Σαββατοκύριακο 20 και 21 Φεβρουαρίου. Δηλώσεις συμμετοχής μέχρι 16/2. Αναλυτικές προκηρύξεις: https://www.chessfed.gr/.
Εκλογές στην Ελληνική Σκακιστική Ομοσπονδία: Την Κυριακή 28 Μαρτίου, εφόσον οι επιδημιολογικές συνθήκες το επιτρέψουν, θα πραγματοποιηθεί στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας Γενική Συνέλευση για ανάδειξη νέου Διοικητικού Συμβουλίου, Εξελεγκτικής Επιτροπής και Πειθαρχικού Συμβουλίου. Ορισμός αντιπροσώπων έως 12/3 και κατάθεση υποψηφιοτήτων έως 22/3.
Έφυγε από τη ζωή ο δραστήριος και πολύ αγαπητός Νίκος Ραζής. Αναγνωρισμένος ως ιατρός για το επιστημονικό του έργο και πρωτοπόρος σε σκακιστικές και πολιτιστικές διοργανώσεις στα Καλάβρυτα. «Μου πήρε καιρό να καταλάβω και να πιστέψω ότι υπάρχουν πραγματικά άνθρωποι σαν εσένα», γράφει σε μια συγκινητική της ανάρτηση η Άννα-Μαρία Μπότσαρη, η οποία ήταν πρωταγωνίστρια στο παγκόσμιο ρεκόρ σιμουλτανέ που πραγματοποιήθηκε το 2001, στα Καλάβρυτα, με συμμετοχή 1.102 παικτών.
Δισέλιδα αφιερώματα στις Σκακιστικές Ολυμπιάδες της δεκαετίας του 1980 και τις επόμενες Κυριακές, με περιγραφή γεγονότων, επιλεγμένες παρτίδες από τον Λουκά Ζαχείλα, φωτογραφικό υλικό και συνεντεύξεις πρωταγωνιστών στον Σπύρο Ιλαντζή και στη Μαριάννα Στεφανίδη. Παράλληλα συνεχίζονται οι διαδικτυακές εκπομπές στο πλαίσιο των αφιερωμάτων της Αυγής στις Σκακιστικές Ολυμπιάδες. Προσκεκλημένη της Μαριάννας Στεφανίδη το βράδυ της ερχόμενης Παρασκευής θα είναι η Άννα Μαρία Μπότσαρη (https://www.facebook.com/chessArenas).
