Της Ιωάννας Λαλιώτου
Οι νομοθετικές πρωτοβουλίες της τελευταίας χρονιάς που αφορούν την αναμόρφωση του χάρτη της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης στην Ελλάδα ήταν αποτέλεσμα μιας συστηματικής και επίπονης εμπλοκής των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων σε έναν δημόσιο διάλογο για το μέλλον των δημοσίων πανεπιστημίων στη χώρα μας. Πρόκειται για συζητήσεις, αντιπαραθέσεις, συνθέσεις που οδήγησαν στη σημαντικότερη ίσως μεταρρύθμιση στον χώρο της Ανώτατης Εκπαίδευσης από τη δεκαετία του 1980 έως σήμερα. Και αυτό γιατί πρόκειται για αλλαγές που δεν αφορούν μόνο το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των τριτοβάθμιων ιδρυμάτων εκπαίδευσης αλλά και το περιεχόμενο, τις κατευθύνσεις και τον σχεδιασμό των προγραμμάτων σπουδών που θα παρέχονται στις νέες και τους νέους ήδη από το ακαδημαϊκό έτος 2019-2020.
Η αναδιαμόρφωση του πανεπιστημιακού χάρτη και οι υλοποιούμενες συγχωνεύσεις ΑΕΙ-ΤΕΙ υπηρετούν την άρση της διάκρισης μεταξύ τεχνολογικής/εφαρμοσμένης, από τη μια πλευρά, και θεωρητικής, από την άλλη, γνώσης. Στο σύγχρονο τεχνοεπιστημονικό περιβάλλον γνωρίζουμε πια πολύ καλά πως η διάκριση μεταξύ θεωρητικής και εφαρμοσμένης γνώσης είναι παρωχημένη. Η άρση αυτής της διάκρισης μπορεί να θεωρηθεί ως θεραπεία μιας αναχρονιστικής αγκύλωσης.
Η αναδιάταξη του πανεπιστημιακού χάρτη σε συνδυασμό με τη δημιουργία ερευνητικών κέντρων και την ένταξη της επαγγελματικής εκπαίδευσης στα ελληνικά ΑΕΙ μπορεί δυνητικά να οδηγήσει στη δημιουργία ισχυρών ακαδημαϊκών πόλων σε όλη την επικράτεια αίροντας ουσιαστικά το εκπαιδευτικό και ερευνητικό δίπολο μεταξύ κέντρου και περιφέρειας και αναδιαμορφώνοντας έτσι την εγκατεστημένη από τη δεκαετία του 1980 πολιτική διάκρισης μεταξύ περιφερειακής και μητροπολιτικής ανάπτυξης και εκπαιδευτικής πολιτικής στη χώρα μας.
Τα παραπάνω εγχειρήματα απαιτούν προσήλωση και επένδυση χρηματοοικονομικών και ανθρώπινων πόρων. Απαιτούν δηλαδή σταθερές μεσοπρόθεσμες επενδύσεις. Το στοίχημα είναι πολύ μεγάλο. Η ευόδωση των στόχων του νέου πανεπιστημιακού χάρτη θα αποτελέσει στα επόμενα χρόνια, ισχυρό παράγοντα εμπέδωσης της κοινωνικής συνοχής εξασφαλίζοντας στους νέους ανθρώπους της επικράτειας ισότιμη πρόσβαση στην αναδυόμενη κοινωνία και οικονομία της γνώσης. Οι συνθήκες είναι πια ώριμες για τη χάραξη και την υλοποίηση μιας στρατηγικής ανάπτυξης της εξωστρεφούς αλλά και κοινωνικά επωφελούς βασικής έρευνας και διδασκαλίας στα ελληνικά δημόσια ΑΕΙ.
* Η Ιωάννας Λαλιώτου είναι αντιπρύτανης Έρευνας και Διά Βίου Εκπαίδευσης, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
