Η συνταγματική εκτροπή που συντελέσθηκε -και εξακολουθεί να συντελείται- από το καθεστώς Μητσοτάκη, με εργαλείο το σύμφυτο πλέγμα κρατικών και παρακρατικών μηχανισμών, δεν αποτελεί απλώς ένα τεράστιο πολιτικό και ηθικό σκάνδαλο. Ο κύκλος της συνταγματικής εκτροπής ξεκίνησε με τις παράνομες παρακολουθήσεις, συνεχίσθηκε με τις άθλιες μεθόδους και πρακτικές συγκάλυψης και αποσιώπησης, και ολοκληρώθηκε με την ψήφο των 156 βουλευτών της Ν.Δ., μια ψήφο που επισημοποίησε το γεγονός ότι η συνταγματική εκτροπή αποτελεί μια συνειδητή επιλογή ενός αυταρχικού καθεστώτος ολοκληρωτικής αντίληψης.
Το καθεστώς Μητσοτάκη επιτέθηκε με σφοδρότητα σε όλες τις δημοκρατικές και κοινωνικές κατακτήσεις της Μεταπολίτευσης. Οι άθλιες μεθοδεύσεις του δεν παραπέμπουν μόνο στη μετεμφυλιακή περίοδο και στη δεκαετία του ’60. Στον πυρήνα τους μας υπενθυμίζουν την περίοδο του Μεσοπολέμου κατά την άνοδο του ολοκληρωτισμού. Γιατί τότε κυριάρχησαν οι αντιλήψεις που διατύπωσε ο νομικός πρωθιερέας του ανερχόμενου ναζιστικού καθεστώτος Καρλ Σμιτ, σύμφωνα με τις οποίες η (αριθμητική) ισχύς μιας κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας μπορεί να καθορίζει το περιεχόμενο των νόμων και του συντάγματος, επικαλούμενη μια οιονεί κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Το υπόδειγμα αυτό ακολούθησε η κοινοβουλευτική πλειοψηφία της Ν.Δ., θεωρώντας ότι ο αριθμός 156 μπορεί να «νομιμοποιήσει» τη συνταγματική εκτροπή και να διαμορφώσει στην πράξη το «σύνταγμα» του παρακράτους.
Αυτή η μείζονος σημασίας συνταγματική εκτροπή δεν μπορεί ούτε να παρακαμφθεί ούτε να «νομιμοποιηθεί». Πλήττει καίρια την ίδια την έκφραση της λαϊκής κυριαρχίας, παραβιάζοντάς την ευθέως.
Η λαϊκή κυριαρχία, η έκφραση της λαϊκής πλειοψηφίας ΔΕΝ ΕΚΧΩΡΕΙΤΑΙ, ΑΛΛΑ ΑΝΑΤΙΘΕΤΑΙ στην εκτελεστική εξουσία προκειμένου αυτή να τη διαχειρισθεί, σεβόμενη και τηρώντας στο ακέραιο τους νόμους και το σύνταγμα.
Αυτός είναι ο σκληρός πυρήνας των συνταγμάτων που προέκυψαν μετά τη Γαλλική Επανάσταση. Ο J. J. Rousseau επισημαίνει, μάλιστα, ότι εάν η κυβέρνηση παραβεί τις εντολές της λαϊκής βούλησης, τότε η εκτελεστική εξουσία χάνει τη νομιμότητά της και ενεργοποιούνται λαϊκές συνελεύσεις (επαναστατική διαδικασία) για την αποκατάσταση της λαϊκής βούλησης και της λαϊκής κυριαρχίας… Αυτή είναι η συνέπεια και η βασική λογική του «Κοινωνικού Συμβολαίου».
Μήπως για τους λόγους αυτούς και ο J. J. Rousseau θα πρέπει να συμπεριληφθεί στους θιασώτες της «πεζοδρομιακής» δημοκρατίας, σύμφωνα με τον Κ. Μητσοτάκη; Ή μήπως η πολιτική αμάθεια του πρωθυπουργού, που δεν γνώριζε καν ότι η θεωρία της διάκρισης των εξουσιών ανήκει στον Montesquieu, συναγωνίζεται την απέχθειά του προς τη λαϊκή κυριαρχία και τους δημοκρατικούς θεσμούς;
Αντίπαλοι του καθεστώτος: Δημοκρατία και κοινωνία
Σε κάθε περίπτωση, η συνταγματική εκτροπή που συντελέσθηκε και «νομιμοποιήθηκε» από το κυβερνητικό καθεστώς έχει ευρύτερες επιπτώσεις.
Κατά πρώτον, η απαξίωση των κοινοβουλευτικών θεσμών και λειτουργιών, η περιφρόνηση και η παραβίαση των συνταγματικών κανόνων πλήττουν την ίδια την πολιτική, την ίδια την Κοινοβουλευτική Δημοκρατία. Και από αυτή τη στρέβλωση επωφελούνται η Ακροδεξιά και τα φασίζοντα παρακλάδια της. Ο Κ. Μητσοτάκης και το καθεστώς του με τις αντικοινωνικές πολιτικές τους διαμορφώνουν το κοινωνικό υπέδαφος για την τροφοδότηση της Ακροδεξιάς. Ενώ ταυτόχρονα «νομιμοποιούν» τις ακροδεξιές και φασίζουσες ιδεολογικοπολιτικές αντιλήψεις τόσο με την ακροδεξιά ρητορική των «ορφανών» του ΛΑΟΣ, όσο και με την καταπάτηση των δημοκρατικών-συνταγματικών θεσμών και αρχών.
Κατά δεύτερον, το καθεστώς Μητσοτάκη κατάφερε μέσα σε τριάμισι χρόνια να πλήξει τον πυρήνα, το «βαθύ κράτος» του αστικού-φιλελεύθερου συστήματος. Απαξίωσε και ευτέλισε τις Ένοπλες Δυνάμεις με τις παρακολουθήσεις των ανώτατων αξιωματικών, προσπάθησε να χειραγωγήσει τη Δικαιοσύνη, ενεργοποιώντας «συστημικούς» θύλακες στο εσωτερικό της, και παράλληλα μετέτρεψε στελέχη των Σωμάτων Ασφαλείας σε συνεργάτες των μαφιόζων…
Αντίπαλος του καθεστώτος Μητσοτάκη δεν είναι μόνο ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, αλλά η ίδια η Δημοκρατία και οι ύπατοι θεσμοί της. Αντίπαλός του είναι η ίδια η Μεταπολίτευση και οι κατακτήσεις της. Αντίπαλός του είναι κάθε πολίτης (ανεξαρτήτως κόμματος) που πιστεύει στη δικαιοσύνη, στη Δημοκρατία, στην πρόοδο, στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Γι’ αυτό και το τέλος του είναι ήδη προδιαγεγραμμένο.
* Ο Μενέλαος Γκίβαλος είναι καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης ΕΚΠΑ και μέλος της ΚΕΑ του ΣΥΡΙΖΑ- Προοδευτική Συμμαχία
