Αδυναμία να καλύψουν τις βασικές ανάγκες με το εισόδημα από την εργασία τους δηλώνουν περισσότεροι από 7 στους 10 μισθωτούς, την ώρα που στην αγορά εργασίας κυριαρχούν τα αισθήματα της ανασφάλειας και του φόβου για την επόμενη ημέρα.
Οι δραματικές συνέπειες της ακρίβειας και του καλπάζοντος πληθωρισμού που εξανεμίζουν το διαθέσιμο εισόδημα των εργαζόμενων, και κυρίως των μισθωτών, καταγράφονται στο τρίτο ετήσιο «κύμα» της έκθεσης «Συνθήκες εργασίας στην Ελλάδα: Εμπειρίες και στάσεις γύρω από την αγορά εργασίας» του Ινστιτούτου «Νίκος Πουλαντζάς». Στην έκθεση καταγράφονται ο φόβος και η ανασφάλεια, καθώς είναι χαρακτηριστικό ότι 1 στους 5 εργαζόμενους φοβάται σοβαρά ότι θα χάσει την εργασία του το επόμενο διάστημα. Επιπλέον, ο τριπλός συνδυασμός ακρίβειας-πληθωρισμού, χαμηλών μισθών και στήριξης της κυβέρνησης στους εργοδότες (εργασιακά, συνδικαλιστικά δικαιώματα) προκαλεί ανησυχίες για μια οξεία κοινωνική κρίση τους επόμενους μήνες.
Φτωχοποίηση
Στην έκθεση αποτυπώνεται ο κίνδυνος κατακόρυφης αύξησης των εργαζόμενων φτωχών, καταγράφεται ξεκάθαρα η αδυναμία ενός ανησυχητικά μεγάλου μέρους εργαζόμενων -ακόμα και όσων έχουν σταθερή απασχόληση- να καλύψει τις ανάγκες του νοικοκυριού του, ενώ επιβεβαιώνεται το γεγονός ότι οι βασικές ανελαστικές δαπάνες (στέγη, τροφή, λογαριασμοί ενέργειας κ.λπ.) τείνουν να εξαντλούν -αν όχι να υπερβαίνουν- το ύψος του εισοδήματος των πολιτών από την εργασία τους.
Αναλυτικά, το 72% των εργαζόμενων δηλώνει ότι το εισόδημα από την εργασία του δεν επαρκεί για να καλύψει τις ανάγκες του χωρίς άλλους πόρους, έναντι 60,4% στην περσινή έρευνα του 2021. Το ποσοστό αυτό φτάνει το 83,9% στις γυναίκες, αλλά και το 81,9% στους μισθωτούς του δημόσιου τομέα.
* Η συντριπτική πλειονότητα καλύπτει κατά προτεραιότητα δαπάνες διατροφής, στέγασης και λογαριασμών ενέργειας, τηλεπικοινωνιών κ.λπ., ενώ ως απόλυτη προτεραιότητα ιεραρχούνται οι δαπάνες για τη στέγαση από το 39%.
* Για την πλειονότητα των εργαζομένων οι τρεις πλέον σημαντικές/ανελαστικές δαπάνες απορροφούν ένα πολύ μεγάλο μέρος του μισθού/εισοδήματος από την εργασία της: το 49,3% δίνει πάνω από 20% του εισοδήματός του από την εργασία για τη στέγαση (εκ του οποίου το 11,5% δίνει πάνω από το 40%), το 65,9% δίνει πάνω από 20% για την πληρωμή λογαριασμών ΔΕΗ, Ίντερνετ κ.λπ. (εκ των οποίου το 7,9% πάνω από το 40%) και το 87,5% δίνει πάνω από 20% για δαπάνες διατροφής (εκ του οποίου το 20,1% δίνει πάνω από το 40%).
* Περισσότεροι από τους μισούς (53%) εργαζόμενους δεν αναμένουν έστω και μικρή μισθολογική αύξηση μέσα στα επόμενα 5 χρόνια, παρ’ όλο που το σύνολο των ερωτώμενων αναγνωρίζει ότι οι μισθοί στην Ελλάδα είναι χαμηλοί και θεωρεί ότι πρέπει να αυξηθούν.
* 1 στους 5 ερωτώμενους δήλωσε ότι θεωρεί «πολύ» ή «αρκετά» πιθανό να χάσει την εργασία του τον επόμενο χρόνο, ποσοστό που αγγίζει το 23% μεταξύ των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα.
Το υπόστρωμα της παραίτησης...
Οι εργαζόμενοι σήμερα στη χώρα αισθάνονται ότι αδικούνται και πως προστατεύονται περισσότερο οι εργοδότες, ενώ πιστεύουν ότι η κατάσταση στην αγορά εργασίας σήμερα είναι χειρότερη από ό,τι πριν 3 χρόνια. Και το χειρότερο, πολύ μικρό είναι το ποσοστό εκείνων που προσδοκούν ή προβλέπουν κάποια βελτίωση τα επόμενα 3 χρόνια.
Επίσης, ο συνδυασμός πολύ χαμηλών αμοιβών που δεν ανταποκρίνονται ούτε στις στοιχειώδεις ανάγκες των νοικοκυριών των εργαζόμενων με άλλα αρνητικά φαινόμενα (εργάσιμος χρόνος, τα φαινόμενα εργοδοτικής αυθαιρεσίας κ.λπ.) φαίνεται ότι διαμορφώνει και στη χώρα μας το υπόστρωμα ενός κύματος «μεγάλης παραίτησης».
Ενδεικτικά:
* Μόνο 1 στους 4 (24,4%) δήλωσε ότι δεν θα παραιτούνταν από τη δουλειά του στις σημερινές συνθήκες.
* Αντίθετα, ένα μεγάλο ποσοστό δηλώνει ότι θα εξέταζε το ενδεχόμενο να παραιτηθεί από τη δουλειά του, ακόμα και χωρίς να έχει βρει άλλη, για οικονομικούς λόγους (42,3%), και ειδικότερα είτε στην περίπτωση που το εισόδημά του από αυτή ήταν τόσο χαμηλό (31,6%) είτε, αντίστροφα, το κόστος που συνεπάγεται η συγκεκριμένη εργασία (π.χ., συγκεκριμένος τόπος διαμονής) ήταν τόσο υψηλό (10,7%) ώστε και στις δύο περιπτώσεις να είναι ασύμφορο να συνεχίσει να απασχολείται σε αυτή.
* Επίσης, αρκετά σημαντικό είναι το ποσοστό όσων δήλωσαν ότι θα παραιτούνταν προκειμένου να αποφύγουν ένα τοξικό εργασιακό περιβάλλον (14,1%), αλλά και όσων θα παραιτούνταν λόγω εξαντλητικών ωραρίων (10,2%), στοιχείο ενδεικτικό του ότι σημαντικό πλέον τμήμα των εργαζόμενων αναζητεί και ποιότητα στην εργασία του.
