Με ένα ανεπαρκές κι άτολμο νομοσχέδιο, τις βασικές διατάξεις του οποίου επέκριναν οι φορείς για τη διαφάνεια, η κυβέρνηση επιχείρησε να ρυθμίσει τον αρρύθμιστο χώρο του λόμπινγκ. Η αντιπολίτευση στηλίτευσε το νομοσχέδιο επειδή δημιουργεί γκρίζες ζώνες αδιαφάνειας κι αφήνει εκτός ελέγχου πολλούς τομείς της οργανωμένες άσκησης πίεσης προς το πολιτικό σύστημα.
Ο Μάκης Βορίδης προχώρησε σε σημαντικές αλλαγές στο μέσο της συζήτησης στην Ολομέλεια της Βουλής σημειώνοντας ότι «είχε μεγάλη σημασία να δω σε ποια κατεύθυνση θα κινηθεί η κριτική των κομμάτων». Παραδέχτηκε δηλαδή ότι ήλπιζε να αποφύγει σοβαρότερες παρεμβάσεις αν η κριτική της αντιπολίτευσης δεν ήταν έντονη. Το νομοσχέδιο καταψηφίστηκε επί της αρχής από όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης, εκτός από το ΚΙΝ.ΑΛΛ. που ψήφισε «παρών».
«Υπάρχει ανάγκη να έχουμε πλαίσιο για το λόμπινγκ στην Ελλάδα; Βεβαίως. Αντιμετωπίζεται το πρόβλημα με το νομοθέτημα το οποίο φέρνει ο κ. Βορίδης; Όχι» ξεκαθάρισε ο Κώστας Ζαχαριάδης κάνοντας λόγο για «γονατογράφημα».
Ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ εκτίμησε ότι «ήδη οι πραγματικοί λομπίστες που διαμορφώνουν πολιτικές επιρροές, επιχειρηματικότητα, δραστηριότητα με τον νοσηρό τρόπο το έχουν δει, το έχουν διαβάσει και το έχουν αποδομήσει και το συζητάνε κιόλας μεταξύ τους και γελάνε» και πρόσθεσε ότι «οι επόμενες κυβερνήσεις, που θα έχουν μεγαλύτερη τόλμη και μεγαλύτερη αποφασιστικότητα από εσάς, θα πάνε παρακάτω».
Αδιαφάνεια για τις συναντήσεις θεσμικών οργάνων με τους λομπίστες
Με βάση και τις παρατηρήσεις της Διεθνούς Διαφάνειας και του «Vouliwatch» ο Κ. Ζαχαριάδης αναρωτήθηκε: «Είναι δυνατόν να μην υπάρχει καταγραφή της κάθε συνάντησης ανάμεσα στα θεσμικά όργανα και τους εκπροσώπους συμφερόντων;». Μάλιστα, επισήμανε πως δεν είναι μόνο ότι δεν υπάρχει καταγραφή των συναντήσεων, αλλά δεν καταγράφεται ούτε η χρονική περίοδος που έγιναν οι συναντήσεις, το συγκεκριμένο θέμα της κάθε συνάντησης, το ονοματεπώνυμο των εκπροσώπων συμφερόντων που ήταν παρόντες στη συνάντηση, το όνομα του πελάτη που εκπροσωπεί συμφέροντα ή ο προϋπολογισμός που διατίθεται για δράσεις άσκησης επιρροής.
Ο Κ. Ζαχαριάδης επέκρινε επίσης την αυξημένη επιρροή του επικεφαλής της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας Άγγελου Μπίνη, την ώρα που αποκλείεται από τον έλεγχο του λόμπινγκ η Βουλή, όπως συμβαίνει, για παράδειγμα, στη Γερμανία. Χαιρέτισε πάντως τις αλλαγές στις οποίες προχώρησε ο Μ. Βορίδης, απορρίπτοντας όμως την προσπάθεια της κυβέρνησης να ισχυριστεί ότι τις σχεδίαζε από την αρχή και δεν ήταν αποτέλεσμα πίεσης.
Ραγκούσης: Απέναντί σας η Διεθνής Διαφάνεια - Ελλάς
«Όταν φέρνεις νομοθετική πρωτοβουλία για να ρυθμίσεις το θέμα του λόμπινγκ στην Ελλάδα και έχεις απέναντί σου τη Διεθνή Διαφάνεια - Ελλάς, τι σημαίνει αυτό;» αναρωτήθηκε ο Γιάννης Ραγκούσης παρατηρώντας πως, δεδομένου ότι το πεδίο του λόμπινγκ ήταν αρρύθμιστο νομικά, η κυβέρνηση είχε τον χρόνο να ετοιμάσει ένα επαρκές νομοσχέδιο κι όχι μία «προχειροδουλειά».
Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ συνέδεσε την ανεπάρκεια του νομοσχεδίου με τα συνολικά πεπραγμένα του «επιτελικού κράτους» και την «προχειρότητα, ανευθυνότητα, ρηχότητα, ελαφρότητα» που χαρακτηρίζει το μοντέλο διακυβέρνησης Μητσοτάκη.
Σημαντικές αλλαγές υπό πίεση από τον Βορίδη
Μεταξύ των αλλαγών στις οποίες υποχρεώθηκε ο Μ. Βορίδης ήταν η προσθήκη της συζήτησης για τη σύναψη δημόσιας σύμβασης στο πεδίο εφαρμογής του νομοσχεδίου και ελέγχου των εκπροσώπων των λόμπι, καθώς και η συμπερίληψη των συζύγων και συμβιούντων εκπροσώπων θεσμικών φορέων στο πεδίο ελέγχου των επικοινωνιών τους με τους λομπίστες.
Επίσης οι εκπρόσωποι των θεσμικών φορέων θα πρέπει να δηλώνουν στην Αρχή Διαφάνειας τις επικοινωνίες τους με εκπροσώπους συμφερόντων, ενώ οι ίδιοι αποκλείονται από την άσκηση επιρροής γενικά κι όχι μόνο για τον φορέα στον οποίο απασχολούνται. Τέλος, τα στοιχεία για το Μητρώο Διαφάνειας που κατατίθεται στην Αρχή Διαφάνειας θα κατατίθενται και στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, ώστε να εμπλέκεται και το κοινοβούλιο στη διαδικασία.
Ο Μ. Βορίδης, αντίθετα, ισχυρίστηκε ότι η σημαντική διεύρυνση του ορισμού για το ποιος θεωρείται λομπίστας και εκπρόσωπος συμφερόντων θα μπορούσε να φτάσει να συμπεριλάβει και τα συνδικάτα και τα σωματεία, κάτι που θα προκαλούσε αντιδράσεις από τα πολιτικά κόμματα.
Ο υπουργός ενοχλήθηκε από την κριτική της αντιπολίτευσης στο νομοσχέδιο και κατέφυγε στην γνωστή τακτική της αντιπολίτευσης στην αντιπολίτευση. «Γιατί δεν φέρνατε εσείς τις τολμηρότερες διατάξεις;» αναρωτήθηκε χαρακτηριστικά υποστηρίζοντας ότι η αντιπολίτευση δυσκολεύεται να αιτιολογήσει την άρνησή της να υπερψηφίσει το νομοσχέδιο και «αυτό σημαίνει ότι είναι ένα καλό νομοσχέδιο».
