Θυμάμαι τις θυελλώδεις αναλύσεις το 2019 περί του τέλους του ΣΥΡΙΖΑ. «Θα φυλλορροήσει και θα σβήσει». Πολλοί, ενίοτε σοβαροί, δεξιοί αναλυτές, επιστήμονες και πολύπειροι (όχι δηλαδή οι συνηθισμένοι οπαδοί με τους ευσεβείς και δουλικούς πόθους) προεξοφλούσαν ότι μπροστά στην αναγεννημένη Ν.Δ. ο ΣΥΡΙΖΑ θα καταρρεύσει. Είναι γνωστό ότι το κόμμα τής ανανεωτικής και ευρείας Αριστεράς είχε και εξακολουθεί να έχει πολλά οργανωτικά προβλήματα, έναν ερασιτεχνισμό ως προς το κράτος, τις διοικητικές δομές αλλά και ως προς τον εαυτό του και τις στρατηγικές του επεξεργασίες. Συχνά προβλήματα τακτικής. Επίσης, έχοντας ενσωματώσει πολλές και διαφορετικές (ενίοτε και αποκλίνουσες) πολιτικές και ιδεολογικές παραδόσεις, οι οποίες μάλιστα συνήθως έχουν γερή κράση και ποιότητα, ο ΣΥΡΙΖΑ συχνά μοιάζει να σχοινοβατεί. Πάντως δεν διαλύθηκε σε «κομμάτια και θρύψαλα» και πλέον έχει παγιωθεί σαν μεγάλη πολιτική δύναμη. Πολλοί μένουν έκθαμβοι με την εύθραυστη και αραχνοειδή αντοχή του, που καταφέρνει να κρατάει ισχυρό ένα κόμμα ερασιτεχνών. Με επιρροή.
Επομένως το «πρόεδρε, μήπως δεν αρέσουμε;» είναι εξαιρετικά επισφαλής ως ανακεφαλαιωτικός υπέρτιτλος, πολύ περισσότερο ως στοιχείο κριτικού αναστοχασμού.
Η επιρροή φυσικά δεν οφείλεται στις οργανωτικές του αρετές, αλλά μάλλον σε μια αόριστη, μαζική επιθυμία, σε μια αντιφατική συλλογική επένδυση και αυτών που αντιδρούν στην τωρινή κυβερνητική τεχνοτροπία. Και αντιδρώντες στην κυβερνητική πολιτική και αισθητική δεν είναι μόνο αυτοί που έχουν στο μυαλό τους μια διαφορετική πολιτική κατασκευή. Είναι πλέγματα και συνθέσεις από πολλές πολιτικές βουλήσεις, από πολλές κουλτούρες, οι οποίες δύσκολα οργανώνονται σε μια ενιαία ιδεολογική και πολιτική ενότητα.
Όσο αντιφατικό είναι το πεδίο των αντικυβερνητικών τόσο αντιφατικό είναι και το πεδίο των φιλοκυβερνητικών. Το έχω γράψει ξανά, ότι υπάρχουν συντηρητικοί που από οικογενειακή παράδοση ανήκουν στο δεξιό ημικύκλιο, υπάρχουν σκληρά ιδιοτελείς και καριερίστες που σχετίζονται χρησιμοθηρικά με την (εκάστοτε) εξουσία, υπάρχουν οι ματαιωμένοι που θεωρούν πως αμαυρώθηκε το κοινωνικό τους στάτους, από τον κινηματικό ΣΥΡΙΖΑ (που μέρος και υποδιαίρεση του οποίου έγινε κυβέρνηση) καθώς και άπειρα υποσύνολα από φανατικούς, ακραίους ή έστω κοψοχέρηδες φιλοκυβερνητικούς. Που μπορεί να είναι πιο πολύ αντιΣΥΡΙΖΑ απ’ ό,τι φιλοδεξιοί. (Αυτό θέλει δουλειά πολλή και πολιτική κομψότητα και επιδεξιότητα για να αρθεί.)
Εντούτοις, έστω και με αντιφάσεις και χασμωδίες και με αντιλήψεις (που κάνουν μερικούς δόγηδες του κόμματος να ανατριχιάζουν), πολίτες με διάφορες πολιτικές εκκινήσεις θέλουν τον ΣΥΡΙΖΑ (ακόμα και αντίθετα σε μερικά στελέχη του). Δεν τους τον επιβάλλει κανείς, ούτε τον ωραιοποιεί καμιά φαντασίωση. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι αυτό κι αυτό, από δω μέχρι εκεί. Κι όμως, τον επιλέγουν. Αυτό είναι μια σοβαρή ποιοτική διαφορά και από το 2012, και από τον Ιανουάριο του 2015, και από τον Σεπτέμβριο του 2015. Δεν παρεμβάλλεται κανένα φίλτρο, δεν υφίσταται κανένα ρετούς. Το νέο βλέμμα, η νέα, λαϊκή προσήλωση στην ιδιόρρυθμη πολιτική οντότητα του ΣΥΡΙΖΑ έχει τον σκληρό χαρακτήρα τού ρεαλισμού, δεν βασίζεται σε καμιά ψευδαισθητική προβολή.
Όταν συγκρίνει κανείς ποσοστά πρέπει, πρώτον, να συγκρίνει καταγεγραμμένα και όχι δυνητικά και, δεύτερο και κυριότερο, πρέπει να συγκρίνει τις φάσεις, το ιστορικό περικείμενο εντός του οποίου συντελείται ο πολιτικός εναγκαλισμός. Η μαγεία του Ιανουαρίου του 2015 είναι πλέον μια «έμπειρη» και κατασταλαγμένη επιλογή το 2021. Η διαφορά ελαστικότητας και μεταβλητότητας με την οποία μεταφράζουν οι πολίτες την πολιτική πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ (δηλαδή η διαφορά στις ανοχές του πολίτη σε σχέση με την περίοδο που ο ΣΥΡΙΖΑ άρεσε) θέτει τους όρους εμβάθυνσης και αναλυτικής εργασίας πάνω στο πραγματικό, που οφείλει να κάνει, μη υπεκφεύγοντας στις αφηγηματικές γενικότητες ή στον ρηχό εμπειρισμό. Το μέτωπο δεν είναι το να (ξανά) αρέσεις, αλλά το να σχεδιάσεις. (Θα συνεχίσω).
