Το εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα από τότε που διαμορφώθηκε έπαιξε σημαντικό ρόλο στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων των εργατοϋπαλλήλων. Μπορεί οι τριτοβάθμιες οργανώσεις να ήταν εργοδοτικές, όμως στο πρωτοβάθμιο και δευτεροβάθμιο επίπεδο δόθηκαν μεγάλες μάχες για την υπεράσπιση του κόσμου της εργασίας, των δικαιωμάτων και των κατακτήσεων.
Πολλά εργατικά στελέχη διώχθηκαν από τις κυβερνήσεις με νόμους (δικτατορία Μεταξά, μετεμφυλιακό κράτος) αλλά ποτέ οι κυβερνήσεις δεν κατάφεραν να σταματήσουν τη δράση των συνδικάτων. Σε αντίθεση με τις ελεγχόμενες τριτοβάθμιες οργανώσεις δημιουργήθηκαν συσπειρώσεις των συνδικάτων (115 σωματεία) πριν τη Χούντα και τα ΣΕΟ και τα ΣΑΔΕΟ αμέσως μετά τη Μεταπολίτευση.
Με τον νόμο 1264/82 η κατάσταση εξομαλύνθηκε, αλλά και πάλι το κράτος παρενέβη το 1985 και αντικατέστησε την πλειοψηφία της διοίκησης της ΓΣΕΕ. Δημιουργήθηκε και τότε συσπείρωση δευτεροβάθμιων και πρωτοβάθμιων οργανώσεων γύρω από τους 26 (πλειοψηφία στη ΓΣΕΕ). Μετά το 1989 εξομαλύνθηκε η κατάσταση στις τριτοβάθμιες οργανώσεις (ΓΣΕΕ, ΑΔΕΔΥ).
Δεν έπαψαν όμως να υπάρχουν εργοδοτικές και κρατικές παρεμβάσεις. Με διάφορους τρόπους διαμορφώνονταν πλειοψηφίες προσκείμενες στην κυβέρνηση και ιδιαίτερα από την ΠΑΣΚΕ, συνδικαλιστική παράταξη του ΠΑΣΟΚ.
Η δομή του εργατικού κινήματος στην χώρα μας έχει τρεις εργατικές δομές. Πρωτοβάθμια Σωματεία, Ομοσπονδίες (κάθετη οργάνωση) και τα Εργατικά Κέντρα (οριζόντια οργάνωση).
Αυτή η δομή που κυριαρχεί εδώ και χρόνια ανταποκρίνεται στις ανάγκες του κόσμου της εργασίας; Υπερδομές όπως το Εργατικό Κέντρο Αθήνας (ΕΚΑ) και το Εργατικό Κέντρο Θεσσαλονίκης (ΕΚΘ) μπορούν να εκπροσωπήσουν τους εργαζόμενους, ιδιαίτερα τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα;
Η πυκνότητα οργάνωσης των εργατοϋπαλλήλων του ιδιωτικού τομέα είναι 7 με 10%. Μήπως ήρθε η ώρα από τις υπερδομές (Εργατικό Κέντρο Αθήνας, Εργατικό Κέντρο Θεσσαλονίκης, Εργατικό Κέντρο Πάτρας, Εργατικό Κέντρο Λάρισας κ.λπ.) να πάμε σε νέες αποκεντρωμένες δομές συγκρότησης των συνδικάτων; Δηλαδή, εκτός από τις Ομοσπονδίες και τις κάθετες κλαδικές οργανώσεις, να δημιουργηθούν Εργατικά Κέντρα σε κάθε δήμο που έχει πάνω από πενήντα χιλιάδες κατοίκους, που θα συνενώνει ενώσεις εργαζομένων.
Η συζήτηση πρέπει να ανοίξει και οι ίδιοι οι εργατοϋπάλληλοι να αποφασίσουν για τις μορφές οργάνωσης. Εμείς ας επεξεργαστούμε ένα σχέδιο ανασυγκρότησης των συνδικάτων και ας το θέσουμε στη συζήτηση με τους ίδιους τους εργατοϋπαλλήλους.
Να διαμορφωθεί ένα εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα αξιόπιστο, αυτόνομο, ενωτικό, που θα κερδίσει την εμπιστοσύνη των εργατοϋπαλλήλων και θα έχει σαφείς και συγκεκριμένους πολιτικούς στόχους για τον κόσμο της εργασίας.
* Ο Ζαχαρίας Τριγάζης είναι πρώην συνδικαλιστής της ΑΔΕΔΥ, μέλος της Νομαρχιακής Επιτροπής Ανατολικής Αθήνας του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία.
