Δεν έχει ξανασυμβεί, μεταπολιτευτικά τουλάχιστον, ο πρόεδρος της Βουλής να εμποδίσει αρχηγό κόμματος να μιλήσει για οποιοδήποτε θέμα και για οποιαδήποτε διαδικασία. Πολύ περισσότερο τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, τον τέταρτο σημαντικότερο πολιτειακό παράγοντα της χώρας.
Ο λόγος είναι απλός και ξεπερνά οποιαδήποτε αναφορά στον Κανονισμό της Βουλής γιατί ανάγεται στην ανάγκη ύπαρξης ελεύθερου και δημοκρατικού διαλόγου, που έχει απευθείας έρεισμα σε δύο θεμελιώδεις αρχές της συνταγματικής μας τάξης, τη δημοκρατική αρχή και την αρχή του κοινοβουλευτισμού. Ο πρόεδρος επικαλέστηκε ως επιχείρημα περί του αντιθέτου ότι τα σχετικά άρθρα του Κανονισμού 126 κ.ε. δεν προβλέπουν παρόμοιο δικαίωμα.
Η πρώτη μου νομική παρατήρηση επί του επιχειρήματος αυτού είναι ότι οι διατάξεις αυτές δεν θα έπρεπε να γίνουν αντικείμενο επίκλησης από τον πρόεδρο, γιατί απλή και μόνον ανάγνωσή τους φτάνει για να καταδείξει ότι πρώτος παραβάτης τους είναι ο κ. Μητσοτάκης.
Ρητά ορίζει το άρθρο 129 παρ. 3 του κανονισμού: «Σε κάθε περίπτωση ο πρωθυπουργός μία φορά́ τουλάχιστον την εβδομάδα και σε δύο τουλάχιστον ερωτήσεις, που επιλέγει, απαντά́ ο ίδιος». Προσέξτε το «σε κάθε περίπτωση» και το «τουλάχιστον». Δεν τέθηκαν τυχαία, αλλά για να δείξουν την υποχρέωση του πρωθυπουργού να απαντά σε ερωτήσεις που του τίθενται όποτε δεν έχει ανυπέρβλητο κώλυμα.
Η συστηματική άρνηση του κυρίου Μητσοτάκη να απαντήσει σε ερωτήσεις του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν συνιστά απλώς «πολιτική δειλία», όπως του καταλόγισε ο Αλέξης Τσίπρας τρεις εβδομάδες πριν, στις 28.5, οπότε και πάλι φυγομάχησε σε άλλη ερώτηση. Συνιστά ευθεία περιφρόνηση της κοινοβουλευτικής διαδικασίας.
Η δεύτερη νομική μου παρατήρηση είναι ότι, ανεξαρτήτως ρητής πρόβλεψης του Κανονισμού, στη βάση των προαναφερθεισών θεμελιωδών αρχών, έχει διαμορφωθεί κοινοβουλευτικό έθιμο που αναγνωρίζει το δικαίωμα στους αρχηγούς των κομμάτων να απευθύνονται στο Κοινοβούλιο και μέσω αυτού στον ελληνικό λαό για οποιοδήποτε θέμα κρίνουν αναγκαίο.
Το τελευταίο μου επιχείρημα είναι πολιτικό και το σημαντικότερο. Ο ίδιος ο πρόεδρος της Βουλής, άλλωστε, πολλές φορές έχει επιχειρηματολογήσει στην κατεύθυνση ότι ο Κανονισμός της Βουλής είναι πολιτικό κείμενο και ως τέτοιο πρέπει να ερμηνεύεται, όχι με πνεύμα νομικού λογιοτατισμού.
Στο πνεύμα αυτό ερμηνεύθηκε ο Κανονισμός από τον Α' Αντιπρόεδρο κ. Νικήτα Κακλαμάνη στην προαναφερθείσα συνεδρίαση της 28ης Μαΐου, όπου το νομικό και πολιτικό θέμα ήταν ακριβώς το ίδιο: ο κ. Τσίπρας ερωτούσε, ο κ. Μητσοτάκης φυγομαχούσε. Ο κ. Κακλαμάνης αναγνώρισε το δικαίωμα του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης να τοποθετηθεί, αν και ο ίδιος επίσης δήλωσε ότι κάτι τέτοιο δεν προβλεπόταν από τον Κανονισμό.
Είχε άδικο τότε ο Α' Αντιπρόεδρος; Δεν είδα κάτι τέτοιο να συζητιέται και να του καταλογίζεται στη Διάσκεψη των Προέδρων. Κατά τη γνώμη μου είχε απολύτως δίκιο και τίμησε το αξίωμά του. Γιατί το δικαίωμα που αναγνώρισε ο Α’ Αντιπρόεδρος δεν έγινε σεβαστό από τον πρόεδρο;
Δεν θέλω καν να διανοηθώ ότι ο λόγος διαφοροποίησης ήταν -όπως γράφτηκε στον Τύπο- ότι έφτασε στο προεδρικό έδρανο «ραβασάκι» με οδηγίες από το Μαξίμου. Δεν ταιριάζει με την ιδέα που έχω στο μυαλό μου για τον Κ. Τασούλα. Σε κάθε περίπτωση ελπίζω ότι τα σημερινά θα είναι απλώς μια θλιβερή παρένθεση στη θητεία ενός προέδρου για τον οποίο, προσωπικά, έχω δηλώσει πολλές φορές τον σεβασμό μου.
* Ο Γιώργος Κατρούγκαλος είναι βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Β1 Τομέα Αθήνας
