Εντονότατη κριτική προς την κυβέρνηση ασκείται από μικρούς παραγωγούς των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) τους τελευταίους μήνες για την απουσία μέτρων που θα ενισχύσουν τον ηλεκτρικό χώρο. Αντιθέτως, βλέπουν μια προσπάθεια ανισομερούς ανάπτυξης εις βάρος των μικρών παραγωγών. Το πρόβλημα επανήλθε με τα μέτρα που ανακοίνωσε η κυβέρνηση, όπου μεταξύ άλλων προβλέπεται η δημιουργία μιας ομάδας έργων από ΑΠΕ που θα τροφοδοτούν με χαμηλές τιμές ενέργειας τους αγρότες.
Πρόκειται όμως για ασκήσεις επί χάρτου, καθώς τα συγκεκριμένα έργα, κατά βάση φωτοβολταϊκά, θα λειτουργήσουν έπειτα από δύο χρόνια. Το ερώτημα όμως που θέτει ο αγροτικός κόσμος είναι γιατί αυτά τα μέτρα δεν ανακοινώθηκαν νωρίτερα, πριν φτάσουν οι αγρότες στο σημείο να σηκώσουν στις πλάτες τους το υπέρογκο ενεργειακό κόστος. Το ίδιο ερώτημα βέβαια τέθηκε τα προηγούμενα χρόνια και από άλλες επαγγελματικές τάξεις.
Ρήτρα αποχώρησης 70 ευρώ
Στο πλαίσιο αυτό φορείς του κλάδου των αγροτικών φωτοβολταϊκών κάνουν λόγο για καθυστερημένες αποφάσεις και επισημαίνουν ότι το μέτρο που ανακοινώθηκε την Τρίτη για τη σύναψη διμερών συμβολαίων μεταξύ παρόχων και αγροτικών συνεταιρισμών δεν θα «περπατήσει», καθώς ήδη πολλοί από αυτούς είναι υπερχρεωμένοι. Αντιθέτως, προτείνουν να δοθούν κίνητρα για την αύξηση των αγροτικών φωτοβολταϊκών σε μεμονωμένους αγρότες. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι η κυβέρνηση ανακοίνωσε πως οι διμερείς συμβάσεις μεταξύ παρόχων και αγροτών θα εξυπηρετηθούν από έργα ΑΠΕ ισχύος 300 έως 500 MW. Τα συγκεκριμένα έργα θα έχουν απόλυτη προτεραιότητα στο να συνδεθούν στο δίκτυο, όμως θα μπουν σε λειτουργία έπειτα από δύο χρόνια.
Το ίδιο πακέτο μέτρων που ανακοινώθηκε προβλέπει πως για τα επόμενα δύο χρόνια (μέχρι το 2026) οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος των αγροτών, που θα υπογράψουν διμερή συμβόλαια με παρόχους ενέργειας, θα είναι σταθερές. Ειδικά σ’ αυτό χρονικό διάστημα οι κάτοχοι συνδέσεων αγροτικού ρεύματος που ανήκουν σε συνεργατικά σχήματα ή ασκούν συμβολαιακή γεωργία χωρίς ληξιπρόθεσμες οφειλές θα τιμολογούνται με 9,3 λεπτά/κιλοβατώρα. Αντιθέτως, κάτοχοι συνδέσεων αγροτικού ρεύματος με ληξιπρόθεσμες οφειλές θα τιμολογούνται με 11 λεπτά/κιλοβατώρα. Για τα επόμενα οκτώ έτη, μετά το 2026, για το ένα τρίτο της κατανάλωσης των συγκεκριμένων αγροτικών παροχών η τιμή θα είναι ενιαία και θα διαμορφώνεται στα 9 λεπτά/κιλοβατώρα. Για τα υπόλοιπα δύο τρίτα της κατανάλωσης οι αγρότες θα μπορούν να προμηθεύονται ρεύμα είτε από τον ίδιο πάροχο είτε από άλλον. Όμως θα δεσμεύονται από ρήτρα αποχώρησης ύψους 70 ευρώ επειδή τα συμβόλαια θα είναι σταθερά. Το ερώτημα βέβαια είναι γιατί επιλέχθηκε να έχουν ρήτρα αποχώρησης τα συγκεκριμένα συμβόλαια και τι θα γίνει σε περίπτωση που συνεχιστεί η αποκλιμάκωση των τιμών. Θα αναθεωρηθούν οι ρυθμισμένες τιμές της κιλοβατώρας;
Στο κυνήγι του… δικτύου
Με φόντο τις κινήσεις στους αγρότες, το υπουργείο Ενέργειας δρομολογεί και αλλαγές στις προτεραιότητες έργων ΑΠΕ. Στόχος, εκτός από την ενίσχυση έργων που θα τροφοδοτούν αγροτικά φωτοβολταϊκά, να έχουν προτεραιότητα και έργα ΑΠΕ που στηρίζουν Διμερείς Συμβάσεις Αγοράς Ενέργειας (PPAs) για τις βιομηχανίες. Για να υλοποιηθεί αυτός ο στόχος, σχεδιάζεται να δοθεί ώθηση σε έργα τα οποία εγκαθιστούν και μπαταρίες. Εκτιμάται πως μέσα από την τελευταία κίνηση θα υπάρξει «απελευθέρωση» ηλεκτρικού χώρου, ώστε να «χωρέσουν» τα παραπάνω έργα για αγρότες και βιομηχανίες. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσονται και κινήσεις εκσυγχρονισμού του δικτύου του ΔΕΔΔΗΕ. Οι δράσεις αυτές γίνονται με μεγάλη καθυστέρηση, με αποτέλεσμα σε πολλές περιπτώσεις να «πετιούνται» εκτός δικτύου έργα αυτοπαραγωγής ή έργα ενεργειακών κοινοτήτων. Υπενθυμίζεται ότι πριν από λίγες μέρες 16 ενεργειακές κοινότητες και οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών, σε κοινή επιστολή τους προς τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας και τη Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων, «φώτιζαν» ακόμα μια πτυχή των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν. Ειδικότερα, επισήμαναν ότι «μέχρι σήμερα έχει παρατηρηθεί σε αρκετές περιπτώσεις η μη εφαρμογή των συμβάσεων για τον εικονικό ενεργειακό συμψηφισμό από την πλευρά των προμηθευτών. Ως εκ τούτου, ενώ οι ενεργειακές κοινότητες έχουν προβεί σε όλες τις αναγκαίες ενέργειες και λειτουργούν κανονικά τα έργα τους και παράγουν την ενέργεια που έχουν ανάγκη, τα μέλη τους εξακολουθούν να χρεώνονται για την κατανάλωση ενέργειας λόγω μη εφαρμογής του εικονικού συμψηφισμού».
Παράγουμε περισσότερη ενέργεια από όση χρειάζεται
Πάντως, η μεγαλύτερη εικόνα σε σχέση με τον κορεσμό του δικτύου δημιουργεί προβληματισμό, καθώς, σύμφωνα με στοιχεία, η Ελλάδα παράγει πολύ περισσότερη ενέργεια απ’ ό,τι χρειάζεται... Αυτή τη στιγμή τα έργα ΑΠΕ που λειτουργούν και εκείνα που αναμένεται να συνδεθούν στο δίκτυο είναι περίπου 29 GW, όταν η καθημερινή ζήτηση ενέργειας δεν ξεπερνά (παρά σε ελάχιστες περιπτώσεις) τα 10 GW.
