Η παγίωση των αυξήσεων, που αποτελεί τη νέα «κανονικότητα» στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας όπως διαμορφώνεται από φέτος, αφορά άπαντες. Δηλαδή, εκτός από τα νοικοκυριά, αφορά και τους μικρομεσαίους επαγγελματίες, επιχειρήσεις, βιοτεχνίες, αγροτικές εκμεταλλεύσεις, κλάδοι που τα τελευταία τρία χρόνια με την πανδημία και την οικονομική-ενεργειακή κρίση έχουν φτάσει στα όρια τους και παλεύουν για την επιβίωσή τους.
Μελέτες και εκθέσεις τονίζουν διαχρονικά τη σημασία των μικρομεσαίων, καθώς οι πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις αποτελούν τον βασικό κορμό της εθνικής αλλά και της ευρωπαϊκής οικονομίας και θεωρούνται υπεύθυνες για το σύνολο σχεδόν της επιχειρηματικής δραστηριότητας καθώς απασχολούν περισσότερους από 3 στους 4 εργαζόμενους και χρήζουν της μεγαλύτερης δυνατής στήριξης. Το ενεργειακό κόστος έχει αναδειχθεί τα τελευταία χρόνια σε μείζον ζήτημα για την επιβίωση και την ανάκαμψη των μικρομεσαίων. Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με παλαιότερη έρευνα του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθηνών, η ενέργεια αποτελεί κυρίαρχο συντελεστή κόστους (άνω του 20%) για το ένα τρίτο των επιχειρήσεων του τομέα. Ωστόσο, τα επαγγελματικά τιμολόγια σε επίπεδα ακρίβειας είναι πραγματικότητα πια και για τους μικρομεσαίους, που όπως και τα νοικοκυριά βρίσκονται στο έλεος των αγορών και των «μηχανισμών διακύμανσης», των ρητρών αλλιώς. Θυμίζουμε ότι από το φθινόπωρο του 2021 έως και το πρώτο μισό του 2022 οι μικρομεσαίοι βρέθηκαν πραγματικά σε απόγνωση όταν κατέφθαναν δυσθεώρητοι λογαριασμοί ρεύματος χιλιάδων επιπλέον ευρώ, με μόνη τη χρέωση της ρήτρας αναπροσαρμογής να είναι ακόμα και υπερδιπλάσια από τη βασική χρέωση της ενέργειας. Τότε η κυβέρνηση Ν.Δ. εμμέσως πλην σαφώς ωθούσε μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις στην «εναλλακτική» της μετακύλισης του επιπλέον ενεργειακού κόστους στη λιανική, δηλαδή στον καταναλωτή.
Για τον Ιανουάριο 2024 έχουν δημοσιοποιηθεί (κατάλογος Ρυθμιστικής Αρχής-ΡΑΑΕΥ) οι τιμές για συνολικά 40 διαφορετικά επαγγελματικά τιμολόγια, όλων των αποχρώσεων (σταθερά, κυμαινόμενα, ειδικά) και για όλες τις χρήσεις, που ξεκινούν με χρέωση κιλοβατώρας από 0,144 ευρώ και φτάνουν έως 0,360 ευρώ (τιμολόγια χωρίς χρέωση ισχύος). Ενδεικτικά αναφέρουμε επαγγελματικό τιμολόγιο (χαμηλής τάσης) το οποίο στις αρχές του 2021 ανερχόταν σε 0,12269 ευρώ/ κιλοβατώρα (και μάλιστα χωρίς εκπτώσεις και προσφορές), που σήμερα (Ιανουάριος 2024) ως ειδικό-πράσινο διαμορφώνεται σε 0,16315 ευρώ/κιλοβατώρα, δηλαδή πρόκειται για μια αύξηση της τάξεως του 33%. Αντίστοιχο επαγγελματικό τιμολόγιο άλλου παρόχου διαμορφωνόταν το 2021 σε 0,12116 ευρώ/ κιλοβατώρα, ενώ σήμερα ως πράσινο φτάνει στα 0,1826 ευρώ/ κιλοβατώρα, ενώ ως κίτρινο είναι πιο χαμηλό και ανέρχεται σε 0,1548. Δηλαδή εδώ οι αυξήσεις που παγιώνονται κυμαίνονται μεταξύ 50% και σχεδόν 28%.
Για παράδειγμα, για μια κατανάλωση της τάξεως των 3.500 κιλοβατώρων τον μήνα μια μικρομεσαία επιχείρηση χρεωνόταν μόνο για το ρεύμα 424 με 429 ευρώ τους πρώτους μήνες του 2021, ενώ σήμερα η αντίστοιχη χρέωση κυμαίνεται από 542 έως 639, δηλαδή πρόκειται για μια επιπλέον επιβάρυνση από 113 έως 210 τον μήνα. Με αναγωγή στο έτος το έξτρα κόστος κυμαίνεται από 1.356 έως 2.520 ευρώ. Συγχρόνως, τεράστια είναι η αύξηση στο πάγιο, που και στις δύο περιπτώσεις από 0,60 ευρώ/μήνα το 2021 έχει εκτιναχθεί και σήμερα φτάνει στα 5 ευρώ. Πρόκειται, δηλαδή, για άνοδο ύψους 733%. Ο μικρομεσαίος που πλήρωνε ετησίως συνολικά για πάγιο 7,2 ευρώ, σήμερα καταβάλλει 60 ευρώ, ήτοι 52,8 ευρώ επιπλέον κάθε χρόνο μόνο για τη χρέωση του παγίου. Όμως και στις μεγαλύτερες επιχειρήσεις της μέσης τάσης παράγοντες της αγοράς μιλούν για σχεδόν διπλάσιες τιμές από το 2021 στο 2024. Με χρεώσεις που περιλαμβάνουν όλο το κόστος της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και τις χρεώσεις της προμήθειας (ήτοι χρέωση ενέργειας, χρέωση αποκλίσεων, λοιπά κόστη, απώλειες, κέρδος προμηθευτή) το 2024 «άνοιξε» με τιμές που φτάνουν περίπου έως 170 ευρώ/μεγαβατώρα, όταν στις αρχές του 2021 ήταν κοντά στα 90 ευρώ/μεγαβατώρα. Βεβαίως και στην περίπτωση των μεσαίων, μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων, επαγγελματιών, εμπόρων, βιοτεχνών, ισχύουν οι αυξήσεις στις μη ανταγωνιστικές χρεώσεις και ειδικότερα στις χρεώσεις χρήσης των δικτύων μεταφοράς και διανομής.
Υπερδιπλασιάστηκαν τα αγροτικά τιμολόγια
Από το ακριβό ρεύμα δεν ξεφεύγει φυσικά ούτε ο αγροτικός κόσμος της χώρας, που σήμερα βρίσκεται στους δρόμους, καθώς μέχρι τους πρώτους μήνες του 2021 απολάμβανε φθηνότερη ηλεκτρική ενέργεια σε σχέση με τα υπόλοιπα επαγγελματικά τιμολόγια, ενώ σήμερα το σχετικό κόστος είναι υπερδιπλάσιο. Αναφέρουμε ενδεικτικά εξειδικευμένο αγροτικό τιμολόγιο, το κόστος του οποίου το 2021 ανερχόταν σε 0,06944 ευρώ/ κιλοβατώρα με πάγιο στα 0,60 ευρώ/μήνα, που σήμερα ως πράσινο διατίθεται προς 0,16035 ευρώ/ κιλοβατώρα, με πάγιο στα 5 ευρώ/μήνα. Η αύξηση ξεπερνά το 100%, ενώ και σε αυτή την περίπτωση το πάγιο υπεροκταπλασιάζεται. Για παράδειγμα, σε μια κατανάλωση 2.000 κιλοβατώρων η επιπλέον επιβάρυνση για τους αγρότες μόνο στη χρέωση ενέργειας είναι 182 ευρώ τον μήνα ή 2.184 ευρώ το έτος. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι το τιμολόγιο αυτό μέσα στο 2023 με τις επιδοτήσεις έπεσε μέχρι και στα 0,132 ευρώ/κιλοβατώρα, δηλαδή σε αισθητά χαμηλότερα επίπεδα από τις σημερινές τιμές.
