Σε μια περίπλοκη διαδικασία υπολογισμού είναι υποχρεωμένα να μπουν από τούδε και στο εξής τα νοικοκυριά προκειμένου να διερευνήσουν και να ελέγξουν τις τιμές ρεύματος που διαθέτει η αγορά, κάτι που μπορεί να γίνει σε έναν βαθμό, καθώς πρέπει να συνυπολογίζουν όλα τα συστατικά τους και όχι μόνο την τιμή της κιλοβατώρας, που μάλιστα θα είναι διαφορετικά κάθε μήνα στα κυμαινόμενα τιμολόγια, προκαλώντας μια χαοτική καθημερινότητα για τους καταναλωτές.
Αυτόν τον μήνα τουλάχιστον 30 τιμολόγια όλων των χρωμάτων με εντελώς διαφορετικές τιμές κιλοβατώρας, ρήτρες και πάγια βρίσκονται σε ισχύ από συνολικά 13 προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας.
Παράλληλα, καθοριστική θα είναι και η πορεία της χονδρεμπορικής αγοράς και των παικτών της, δεδομένου ότι όλες οι επισφάλειες και τα ρίσκα τους μεταφέρονται στη λιανική και στους καταναλωτές.
Τα σημερινά τιμολόγια
Σύμφωνα με τους πίνακες ανά κατηγορία τιμολογίου που αναρτήθηκαν από την ΡΑΑΕΥ στην ιστοσελίδα της την περασμένη εβδομάδα προκύπτουν τα εξής:
Πράσινο-ειδικό (κυμαινόμενο) τιμολόγιο. Υπάρχουν 13 αντίστοιχα τιμολόγια (όσα και οι πάροχοι δηλαδή) που κυμαίνονται από 136,35 (ΔΕΗ) έως 170,58 (Elpedison) ευρώ ανά μεγαβατώρα. Δέκα πάροχοι κινούνται στην περιοχή των 140,52 έως 145,95 ευρώ/μεγαβατώρα, ενώ ένας έχει τιμή στα 166,06 ευρώ/μεγαβατώρα (We Energy). Η πλειονότητα των εταιρειών, οι εννέα, έχουν αυξημένο πάγιο στα 5 ευρώ/μήνα, ενώ τέσσερις έχουν πάγιο κάτω από 5 ευρώ/μήνα (3,6-4,9 ευρώ).
Σημειώνεται ότι από τα 13 τιμολόγια μόνο η ΔΕΗ προσφέρει και μειωμένο νυχτερινό στα 111,55 ευρώ/μεγαβατώρα, η οποία επίσης είναι και η μόνη που έχει διακριτή και υψηλότερη χρέωση στις μεγαλύτερες καταναλώσεις, ήτοι 145,95 ευρώ/μεγαβατώρα (για κατανάλωση πάνω από τις 500 κιλοβατώρες).
Κίτρινο-κυμαινόμενο τιμολόγιο. Στην παρούσα φάση αναρτήθηκαν έξι κυμαινόμενα τιμολόγια της συγκεκριμένης κατηγορίας και ειδικότερα τέσσερα από την Protergia και δύο από τη ΔΕΗ με τιμές που κυμαίνονται από 126,53 ευρώ/μεγαβατώρα (ΔΕΗ) έως 166,90 ευρώ (Protergia), αν και η υψηλότερη τιμή είναι αυτή της ΔΕΗ αλλά μόνο για τις υψηλότερες καταναλώσεις, στα 171,33 ευρώ. Τα πάγια ξεκινούν από μηδενικές χρεώσεις και φτάνουν έως 5 ευρώ, ενώ και εδώ η ΔΕΗ προσφέρει μειωμένη χρέωση στο νυχτερινό στα 105,73 ευρώ. Πρόκειται για κυμαινόμενα με ανακοίνωση τιμής εκ των προτέρων (ex ante).
Μπλε-σταθερό τιμολόγιο. Υπάρχουν 13 τιμολόγια σε αυτή την κατηγορία (στην πραγματικότητα 11 καθώς σε δύο δεν αναγράφονται τιμές ρεύματος) από οκτώ παρόχους. Οι τιμές κυμαίνονται από 149 (ΕΛΙΝΟΙΛ) έως 360 (Solar Energy) ευρώ/μεγαβατώρα. Οι αμέσως επόμενοι ακριβότεροι πάροχοι είναι οι Volton με 211,5 ευρώ/μεγαβατώρα, ΖΕΝΙΘ με 180 ευρώ και ΔΕΗ με 179 ευρώ. Η ΔΕΗ και η ΕΛΙΝΟΪΛ είναι οι μόνες εταιρείες που προσφέρουν μειωμένη τιμή στο νυχτερινό. Τα πάγια κυμαίνονται από 3 έως 52,90 ευρώ/μήνα.
Πορτοκαλί-δυναμικό τιμολόγιο. Προς το παρόν δεν διατίθεται.
Βάσει των ανωτέρω, σήμερα ως πιο οικονομικό τιμολόγιο εμφανίζεται το κίτρινο εφόσον η κατανάλωση δεν ξεπερνά τις 500 κιλοβατώρες, ενώ τα ακριβότερα βρίσκονται κυρίως στην κατηγορία των σταθερών, μπλε τιμολογίων, με εξαίρεση ένα σημαντικά οικονομικότερο σταθερό τιμολόγιο που μπορεί να ανταγωνιστεί τόσο τα πράσινα όσο και τα κίτρινα τιμολόγια. Οι καταναλωτές θα πρέπει παράλληλα να προσέξουν τις χρεώσεις στα πάγια αλλά και την παροχή μειωμένης τιμής για το νυχτερινό, που πλέον ελάχιστοι προμηθευτές προσφέρουν.
Σε κάθε περίπτωση, ο υπολογισμός είναι μια σύνθετη διαδικασία που πρέπει να περιλαμβάνει όλες τις παραμέτρους των τιμολογίων (τιμή κιλοβατώρας, πάγιο, νυχτερινό, ρήτρα) και κυρίως σε συνάρτηση με τις ανάγκες, ιδίως ως προς το ύψος της μηνιαίας κατανάλωσης, των νοικοκυριών.
Χονδρεμπορική αγορά
Κρίσιμο ερωτηματικό παραμένει η διαμόρφωση των χονδρεμπορικών τιμών φέτος, καθώς πλέον οι ηλεκτροπαραγωγοί έχουν απαλλαγεί από το βάρος του προσωρινού μηχανισμού επιστροφής μέρους των υπερκερδών τους στην παραγωγή, που επίσης καταργήθηκε από 1/1/2024 και οι φόβοι για αναβίωση υψηλών τιμών με στόχο τα υπερκέρδη επανέρχονται.
Η συμπεριφορά των παραγωγών θα αποτελέσει καθοριστικό παράγοντα, καθώς ουσιαστικά διαμορφώνουν τις χρηματιστηριακές αγορές ηλεκτρικής ενέργειας και ειδικότερα την περίφημη Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς (ΤΕΑ), η οποία λαμβάνεται υπόψη στον τύπο υπολογισμού του μηχανισμού διακύμανσης (αλλιώς ρήτρα) και αποτελεί το απρόβλεπτο και διαρκώς μεταβαλλόμενο τμήμα της τελικής τιμής στα κυμαινόμενα τιμολόγια (πράσινο και κίτρινο). Άλλωστε, ως γνωστόν, οι τέσσερις μεγάλοι ηλεκτροπαραγωγοί είναι καθετοποιημένοι, δηλαδή είναι και προμηθευτές.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η μέση τιμή της χονδρεμπορικής αγοράς τον Δεκέμβριο διαμορφώθηκε στα 102,2 ευρώ/μεγαβατώρα, ενώ οι ονομαστικές τιμές (χωρίς επιδότηση) στη λιανική που ανακοίνωσαν οι προμηθευτές για τον ίδιο μήνα ξεπέρασαν και τα 200 ευρώ/μεγαβατώρα (+95%). Σήμερα, με μπούσουλα και πάλι την ίδια τιμή και χωρίς τις επιδοτήσεις, οι λιανικές τιμές είναι αισθητά χαμηλότερες από τις αντίστοιχες του προηγούμενου μήνα, αλλά παραμένουν αρκετά υψηλότερες από τη χονδρεμπορική.
Πάντως η μεγάλη ψαλίδα μεταξύ χονδρεμπορικών και λιανικών τιμών ήταν έντονη όλο το προηγούμενο διάστημα των προσωρινών μηχανισμών και παρά το ότι η κυβέρνηση στην ουσία παραδέχτηκε ότι υπάρχει αισχροκέρδεια και υπερκέρδη και στην προμήθεια θεσμοθετώντας και σχετικό μηχανισμό επιστροφής μέρους τους -αν και με πολλές εκπτώσεις και διευκολύνσεις-, μέχρι σήμερα δεν έχει φορολογηθεί και εισπραχθεί ούτε ένα ευρώ.
Οι χονδρεμπορικές τιμές ρεύματος στην ελληνική αγορά, παρά την πορεία αποκλιμάκωσής τους την περασμένη χρονιά (σε σχέση με το 2022), παρέμειναν από τις υψηλότερες στην Ευρώπη. Με βάση τα στοιχεία της πλατφόρμας DIEM που έχει αναπτύξει το ΕΜΠ, η Ελλάδα με μέση ετήσια τιμή αγοράς επόμενης ημέρας στα 119,16 ευρώ/μεγαβατώρα βρέθηκε και πέρσι στην πρώτη τετράδα με τις υψηλότερες χονδρεμπορικές τιμές, μετά την Ιταλία (127,27 ευρώ), τη Μάλτα (126,11 ευρώ) και την Ιρλανδία (122,14 ευρώ).
Μάλιστα σε μηνιαία βάση η Ελλάδα είχε κατά κανόνα υψηλότερες τιμές σε όλη τη διάρκεια του 2023, με πρωτιές τον Ιανουάριο, τον Μάιο και τον Ιούλιο της περασμένης χρονιάς.
