Εντείνεται η ανησυχία ενόψει χειμώνα για νέα άνοδο των τιμών του φυσικού αερίου, παρά το γεγονός ότι οι αποθήκες φυσικού αερίου είναι γεμάτες. Σημαντικό ρόλο στις δυσοίωνες εκτιμήσεις αναλυτών διαδραματίζει η αστάθεια που έχει δημιουργηθεί σε ό,τι αφορά την προμήθεια φυσικού αερίου. Η Ευρώπη, μετά την απόφασή της να περιορίσει τις εισαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία, στράφηκε προς άλλες αγορές. Για να καλύψει τις αυξημένες ανάγκες στράφηκε και στην αγορά του υγροποιημένου φυσικού αερίου, από το οποίο είναι εξαρτημένη και η Ασία.
Κερδοσκοπικά παιχνίδια
Το τελευταίο διάστημα, η απόφαση για παράταση στις εργασίες συντήρησης στις εγκαταστάσεις φυσικού αερίου στη Νορβηγία στο γιγάντιο πεδίο Troll, που προμηθεύει σε μεγάλο βαθμό φυσικό αέριο την Ευρώπη, οδήγησε σε αύξηση στα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης. Παράλληλα, τις τελευταίες ημέρες το ενδεχόμενο απεργιών στα δύο μεγάλα εργοστάσια υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στην Αυστραλία πυροδότησε νέο κύκλο κερδοσκοπικών παιχνιδιών στις διεθνείς αγορές. Οι περίπου 500 εργαζόμενοι στις εγκαταστάσεις της Chevron, οι οποίοι ζητούν αύξηση των μισθών και καλύτερες συνθήκες εργασίας, αποφάσισαν την προηγούμενη εβδομάδα την έναρξη απεργιακών κινητοποιήσεων στις 7 Σεπτεμβρίου, αν δεν επιτευχθεί μέχρι τότε συμφωνία με την εταιρεία. Τα συγκεκριμένα εργοστάσια παράγουν περισσότερο από το 5% του παγκόσμιου υγροποιημένου φυσικού αερίου, με αναλυτές να προεξοφλούν πως ο περιορισμός στην παραγωγή LNG θα εκτινάξει τις τιμές.
Η Ε.Ε. στρέφεται στο LNG της Ρωσίας
Εντός του μήνα θα πραγματοποιηθεί στην Ευρώπη ακόμη ένας διαγωνισμός για την προμήθεια φυσικού αερίου, με τους Ευρωπαίους αγοραστές να καταθέτουν αιτήματα μέσω μιας πλατφόρμας (AggregateEU), με σκοπό να εκπληρωθούν οι ανάγκες σε αποθήκευση ενόψει του χειμώνα. Ήδη, βέβαια, στην Ευρωπαϊκή Ένωση οι αποθήκες φυσικού αερίου είναι γεμάτες σε ποσοστό πάνω από 90%. Τον Ιούλιο είχε γίνει ακόμα ένας διαγωνισμός, τον οποίον έκριναν από την Ε.Ε. ως θετικό, καθώς συγκέντρωσε ζήτηση για σχεδόν 16 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου. Η ποσότητα ήταν πάνω από 4 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, σε σύγκριση με τον πρώτο γύρο. Μαζί, μόνο οι δύο πρώτοι διαγωνισμοί διπλασίασαν τον στόχο που έθεσε το Συμβούλιο για ολόκληρο το έτος. Στον τελευταίο διαγωνισμό το υγροποιημένο φυσικό αέριο υπολογίζεται σε 5,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα και τα υπόλοιπα 6,4 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα καλύπτουν το φυσικό αέριο που προέρχεται από αγωγούς. Αξίζει πάντως να σημειωθεί πως, σύμφωνα με την Global Witness, τους πρώτους επτά μήνες του έτους οι χώρες της Ε.Ε. εισήγαγαν 40% περισσότερο ρωσικό LNG από την ίδια περίοδο το 2021, δηλαδή πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η Ισπανία είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος αγοραστής ρωσικού LNG παγκοσμίως, με το Βέλγιο να την πλησιάζει. Κατά τους πρώτους επτά μήνες του 2023, η Ισπανία πήρε το 18% των συνολικών πωλήσεων της Ρωσίας, ενώ το Βέλγιο το 17%. Η Κίνα αγόρασε το 20%.
Πώς διαμορφώνεται η προμήθεια φυσικού αερίου στην Ελλάδα
Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, σύμφωνα με στοιχεία του ΔΕΣΦΑ το πρώτο εξάμηνο του έτους μειώθηκαν οι εισαγωγές ρωσικού στην αερίου, το οποίο διαμορφώθηκε στο 21%, ενώ το μερίδιο από τον αγωγό ΤΑP διαμορφώθηκε στο 20%. Στο 55% ήταν το μερίδιο του υγροποιημένου φυσικού αερίου. Αξίζει να σημειωθεί πως, σύμφωνα με ανάλυση του Green Tank (Τάσεις στην ηλεκτροπαραγωγή - Ιούλιος 2023), «οι ΑΠΕ διατήρησαν την πρωτοκαθεδρία στην ηλεκτροπαραγωγή αθροιστικά για το πρώτο επτάμηνο του 2023 (11969 GWh), ξεπερνώντας το ορυκτό αέριο και τον λιγνίτη μαζί (10762 GWh) κατά 1.2 TWh. Ακολουθώντας μια διαρκώς αυξητική πορεία τα τελευταία 10 χρόνια, οι ΑΠΕ είχαν βρεθεί στην πρώτη θέση και το πρώτο επτάμηνο του 2022, αλλά με πολύ μικρότερη διαφορά από το δεύτερο ορυκτό αέριο (+596 GWh το 2022 σε σχέση με τις +3937 GWh το 2023), ενώ ήταν αρκετά πίσω από την αθροιστική συνεισφορά του ορυκτού αερίου και του λιγνίτη (-2603 GWh). Επίσης, το πρώτο επτάμηνο του 2023, και παρά τη «βουτιά» του 2023 σε σχέση με το 2022, το ορυκτό αέριο παρέμεινε στη δεύτερη θέση (8032 GWh), ενώ οι καθαρές εισαγωγές βρέθηκαν στην τρίτη θέση με 4262 GWh. Ακολούθησε ο λιγνίτης (2730 Gwh), ο οποίος παρουσιάζει πτωτική πορεία κατά το πρώτο επτάμηνο των τελευταίων 6 ετών και τα μεγάλα υδροηλεκτρικά (2023 GWh)».
Με φόντο την κατάσταση που διαμορφώνεται στην αγορά του φυσικού αερίου, παραμένει ερώτημα τι θα γίνει με τις τιμές στο ηλεκτρικό ρεύμα στη χώρα μας, η οποία βρίσκεται ανάμεσα στις τρεις χώρες με την ακριβότερη χονδρική τιμή ρεύματος. Η κυβέρνηση, πάντως, επιμένει να προστατεύει τον μηχανισμό αισχροκέρδειας.
