Μεγάλη απόσταση φαίνεται πως υπάρχει ακόμη ανάμεσα στις φιλόδοξες εξαγγελίες, τις έντονες συζητήσεις για την είσοδο του “πράσινου” υδρογόνου στο ενεργειακό μείγμα της Ε.Ε. και της Ελλάδας και την υλοποίηση των σχετικών πολιτικών και μέτρων για την παραγωγή και την τελική χρήση του.
Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν Κανονισμοί και Οδηγίες σχετικά με την ενσωμάτωση του υδρογόνου στις εθνικές ενεργειακές πολιτικές, αν και κάποιες χώρες της Ευρώπης προχωρούν σε σχετικές πρωτοβουλίες.
Τον Ιούλιο του 2020 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε τη στρατηγική για το υδρογόνο για μια κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη, ενώ τον περασμένο Δεκέμβριο το Συμβούλιο ενέκρινε συμπεράσματα αναγνωρίζοντας τον σημαντικό ρόλο του υδρογόνου, ιδιαίτερα από ανανεώσιμες πηγές, στην επίτευξη των στόχων για την απανθρακοποίηση, ζητώντας από την Κομισιόν να επεξεργαστεί περαιτέρω και να καταστήσει λειτουργική τη στρατηγική αυτή.
Προτεραιότητα είναι η ανάπτυξη του “πράσινου” υδρογόνου, το οποίο θα παράγεται κυρίως μέσω ηλεκτρόλυσης, με ηλεκτρική ενέργεια από ΑΠΕ, ενώ θεωρείται ότι μπορεί να γεφυρώσει το κενό μεταξύ της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμη ενέργεια και του στόχου της απανθρακοποίησης ενός μεγάλου μεριδίου της ενεργειακής κατανάλωσης στην Ε.Ε. έως το 2050.
Μέχρι και το 2020 στην Ευρώπη στρατηγική για το υδρογόνο είχαν ήδη Γαλλία, Ολλανδία, Γερμανία, Πορτογαλία και Ισπανία, Νορβηγία και Φινλανδία και αναμενόταν να αποκτήσουν και οι Ιταλία, Αυστρία, Δανία, Ηνωμένο Βασίλειο.
Η κυβέρνηση της Ν.Δ. «ανακάλυψε» το υδρογόνο χωρίς βέβαια να έχει στρατηγική, αλλά μέσα από την ανάγκη να “μπολιάσει” την πολιτική της για κυριαρχία του φυσικού αερίου και των αντίστοιχων ιδιωτικών συμφερόντων, λόγω της βίαιης απολιγνιτοποίησης, αφού μόνο του το ορυκτό αέριο και τα σχετικά έργα χάνουν έδαφος σε επίπεδο ευρωπαϊκής στήριξης και χρηματοδοτήσεων.
Επίσης στον χάρτη των επενδύσεων που ονόμασε “master plan” έχει περιλάβει και ένα έργο υδρογόνου στη Δυτική Μακεδονία με το εντυπωσιακό όνομα “white dragon”, επένδυση ύψους άνω των 8 δισ. ευρώ με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2029, για το οποίο αιτείται ευρωπαϊκή χρηματοδότηση.
Στο πρόσφατο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της Ε.Ε. δεν ελήφθησαν νέες αποφάσεις, αλλά έγινε ανταλλαγή απόψεων για την εξέλιξη της στρατηγικής. Ειδικότερα συζητήθηκε πώς τα κράτη - μέλη μπορούν να συνεργαστούν προκειμένου να δημιουργήσουν τις κατάλληλες συνθήκες για την προώθηση της αγοράς υδρογόνου και πώς θα επιταχύνουν το ρυθμιστικό πλαίσιο για την αύξηση της χρήσης υδρογόνου ιδιαίτερα σε τομείς δύσκολους στην απανθρακοποίηση.
Ο... λογαριασμός
Μια σημαντική παράμετρος για την είσοδο του υδρογόνου στο ενεργειακό μείγμα είναι φυσικά αυτή του κόστους, καθώς δεν πρόκειται για μια “φθηνή” τεχνολογία, ενώ απαιτούνται σημαντικές νέες επενδύσεις. Συνολικά έως το 2050 οι επενδύσεις για ανανεώσιμο υδρογόνο εκτιμάται ότι θα ανέλθουν μεταξύ 180 και 470 δισ. ευρώ στην Ε.Ε.
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία μελέτης της Κομισιόν, το σταθμισμένο κόστος του υδρογόνου υπολογίζεται από 115 έως 335 ευρώ ανά μεγαβατώρα υδρογόνου και περιλαμβάνει τα κόστη παραγωγής, μεταφοράς, διανομής, αποθήκευσης και διάθεσης. Μόνο το κόστος παραγωγής κυμαίνεται μεταξύ 69 και 130 ευρώ / MWh.
Με βάση το χρονοδιάγραμμα της Στρατηγικής της Ε.Ε., στην πρώτη φάση (2020-2024) πρέπει να εγκατασταθούν τουλάχιστον 6 GW ανανεώσιμου υδρογόνου (ηλεκτρολύτες) ώστε να παραχθούν 1 εκατ. τόνοι υδρογόνου -όταν στις αρχές του 2021 μόλις περίπου 1GW είχε εγκατασταθεί στην Ε.Ε.- ενώ έως το 2030 θα πρέπει να εγκατασταθούν τουλάχιστον 40 MW για την παραγωγή έως 10 εκατ. τόνων υδρογόνου.
Πάντως η Ε.Ε. αποδέχεται ότι είναι πιθανό να απαιτηθούν υποστηρικτικά σχήματα για κάποιο χρονικό διάστημα ώστε να επιτραπεί στο ανανεώσιμο υδρογόνο να καταστεί οικονομικά αποδοτικό. Πώς ακριβώς θα γίνει αυτό δεν έχει αποσαφηνιστεί ακόμη, αλλά, προς το παρόν, δεν περιλαμβάνεται κάποιο νέο σύστημα στήριξης, τύπου εγγυημένων σταθερών τιμών (feed - in - tariff), όπως έγινε με τις ΑΠΕ, με τη... συνδρομή όλων των καταναλωτών.
