Για το καλό τους! Κι όμως, σε αυτή την προκλητική παραδοχή προχώρησε το υπουργείο Μεταφορών δικαιολογώντας χθες σε επίσημη ανακοίνωση για ποιον λόγο στον νέο, αναθεωρημένο Κανονισμό Δικαιωμάτων Επιβατών δεν... αναθεώρησε τη διακριτική διάταξη για την κατ’ εξαίρεση άρνηση επιβίβασης ανάπηρων ατόμων στα μέσα μεταφοράς.
Μετά από οκτώ χρόνια η κυβέρνηση της Ν.Δ. προχώρησε στην αναθεώρηση του Κανονισμού Δικαιωμάτων Επιβατών των δημόσιων οδικών μέσων μεταφοράς (λεωφορεία, τρόλεϊ) και σταθερής τροχιάς (μετρό, τραμ), συντηρώντας, ωστόσο, τη διάταξη που νομιμοποιεί την άρνηση επιβίβασης ανάπηρων ατόμων σε περίπτωση που οι μεταφορείς δεν προσφέρουν ασφαλείς υποδομές, παρότι υποχρεούνται. Σύμφωνα με το σχετικό ΦΕΚ και την απόφαση αναθεώρησης του Κανονισμού που υπογράφει η υφυπουργός Χριστίνα Αλεξοπούλου, ενώ επισημαίνεται ότι κάθε πολίτης και ιδιαίτερα τα άτομα με αναπηρία ή τα άτομα με μειωμένη κινητικότητα δικαιούνται να επιβιβαστούν και να κάνουν χρήση, χωρίς καμία άμεση ή έμμεση διάκριση, των δημόσιων μέσων μεταφοράς, εντούτοις αμέσως μετά ακολουθεί η πλήρως διακριτική διάταξη: «Κατ’ εξαίρεση -και προκειμένου οι μεταφορείς να συμμορφωθούν προς τις ισχύουσες απαιτήσεις ασφαλείας που ορίζει το διεθνές, ενωσιακό ή εθνικό δίκαιο και τις απαιτήσεις υγείας και ασφαλείας που ορίζουν οι αρμόδιες αρχές ή στις περιπτώσεις όπου ο σχεδιασμός του οχήματος ή η υποδομή, συμπεριλαμβανομένων των στάσεων λεωφορείων και των τερματικών σταθμών ή χώρων αφετηρίας, καθιστά αδύνατη την επιβίβαση, αποβίβαση ή μεταφορά του ατόμου με αναπηρία ή με μειωμένη κινητικότητα κατά τρόπο ασφαλή και λειτουργικά εφικτό- επιτρέπεται να αρνούνται να δεχθούν κράτηση, να εκδώσουν ή να παράσχουν κατ’ άλλο τρόπο εισιτήριο σε, ή να επιβιβάσουν άτομα λόγω αναπηρίας ή μειωμένης κινητικότητας».
Μετά τη δημοσιότητα που πήρε το θέμα το υπουργείο Μεταφορών έσπευσε χθες να εκδώσει διευκρινιστική ανακοίνωση, στην οποία... δικαιολογεί τη διατήρηση της διάταξης στον νέο Κανονισμό, λέγοντας πως ό,τι έκανε το έκανε για το καλό της ασφάλειας των αναπήρων... Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, αφού περιγράφει αναλυτικά τι περιλαμβάνει η διάταξη για την κατ’ εξαίρεση άρνηση, «με άλλα λόγια, ο νέος Κανονισμός φροντίζει ώστε να μην τεθεί σε κίνδυνο η ασφάλεια των επιβατών και δη των ατόμων με αναπηρία ή με μειωμένη κινητικότητα».
Οι προβλέψεις του νέου Κανονισμού βασίζονται στις διατάξεις του ευρωπαϊκού Κανονισμού (Ε.Ε.) 181/2011 «για τα δικαιώματα των επιβατών λεωφορείων και πούλμαν», και συγκεκριμένα στο άρθρο 10, που αναφέρει ότι η κατ’ εξαίρεση άρνηση επιβίβασης γίνεται όταν οι μεταφορείς δεν διαθέτουν ασφαλείς υποδομές.
Νομιμοποιείται η μισαναπηρική πρακτική
Το γεγονός, όμως, αυτό, το οποίο επικαλείται και η ανακοίνωση του υπουργείου Μεταφορών, δεν επαρκεί για να δικαιολογήσει γιατί σε αυτή την αναθεώρηση μετά από 13 χρόνια δεν αφαιρέθηκε η διάταξη. «Όταν αναθεωρείται ένας Κανονισμός και έχεις ένα καινούργιο ΦΕΚ για ένα ζήτημα που θεσμοθετήθηκε τόσα χρόνια πριν, θα πρέπει να υπάρχει μια εύλογη προσαρμογή» επισημαίνει στην ΑΥΓΗ ο Αντώνης Ρέλλας, σκηνοθέτης και ανάπηρος ακτιβιστής, που παλεύει χρόνια για τα δικαιώματα των ανάπηρων ατόμων. Κατά την άποψή του, στον νέο Κανονισμό «όλη αυτή η παράγραφος πρέπει να φύγει, γιατί νομιμοποιεί τη μισαναπηρική πρακτική», ενώ θέτει και ένα σοβαρό ζήτημα για το «ποιος μπορεί να πιστοποιήσει ότι είναι ή δεν είναι προσβάσιμα αυτά τα μέσα μεταφοράς, και άρα δικαιολογείται η άρνηση επιβίβασης; Ο οδηγός του λεωφορείου; Η Αρχή που εκδίδει τα εισιτήρια; Μπορεί κάποιος απ’ όλους αυτούς να πιστοποιήσει όντως, να κρίνει αν κάποιος μπαίνει ή δεν μπαίνει;». «Το ΦΕΚ φυσικά και δεν το διευκρινίζει όλο αυτό, το αφήνει έωλο» καταλήγει με αγανάκτηση ο Αντ. Ρέλλας.
Η ανακοίνωση του υπουργείου τα βάζει επίσης με τον ΣΥΡΙΖΑ, καθώς ο προηγούμενος παλαιός Κανονισμός είχε θεσμοθετηθεί τους πρώτους μήνες της διακυβέρνησής του (Ιούνιος 2015), περιλαμβάνοντας επίσης την ίδια διάταξη.
Αυστηρές προδιαγραφές όταν αδειοδοτούνται τα ΜΜΜ
«Αυτό που έχουμε συζητήσει και διεκδικήσει με όλες τις κυβερνήσεις είναι να μπουν αυστηρές προδιαγραφές, που πρέπει να εφαρμόζονται από το ελληνικό κράτος όταν αδειοδοτούνται Μέσα Μαζικής Μεταφοράς» υπογραμμίζει στην ΑΥΓΗ ο Γιάννης Βαρδακαστάνης, πρόεδρος της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία, με αφορμή τον νέο Κανονισμό και τη διάταξη άρνησης επιβίβασης. Την ίδια στιγμή προσθέτει: «Διεκδικούμε τη βελτίωση και επικαιροποίηση των Κανονισμών σε όλα τα μέσα μεταφοράς». Ωστόσο, για τον ίδιο το κεντρικό ζήτημα είναι «να γίνουν προσβάσιμα τα μέσα μεταφοράς». Κι αυτό είναι το κομβικό γιατί «ακόμη κι αν καταφέρουμε να αφαιρέσουμε την καταχρηστικότητα του άρθρου 10 του Ε.Κ., ξαφνικά θα γίνουν τα μέσα προσβάσιμα στην Ελλάδα και θα μπορούν να τα χρησιμοποιούν οι ανάπηροι; Προφανώς και όχι”».
