Γιώργος Παυλάκης, ο 22χρονος τότε «γιατρός» του «Γενικού Λαϊκού Ιατρείου», όπως έγραφε η ταμπέλα στον πρώτο όροφο της Αρχιτεκτονικής του ΕΜΠ στην εξέγερση του Νοέμβρη του ’73, είναι ο σημερινός 72χρονος ερευνητής στο Ινστιτούτο Έρευνας του Καρκίνου στις ΗΠΑ. Τον συναντήσαμε μετά την παρουσίαση της ποιητικής του συλλογής «Περασμένα παραμύθια» (εκδόσεις Καστανιώτη), με αναφορές και στους νεκρούς του Πολυτεχνείου, λίγες ώρες πριν αναχωρήσει για το Λονδίνο προκειμένου να συμμετάσχει σε εκδήλωση του London School of Economics για τα 50χρονα της εξέγερσης.
«Είμαι συγκινημένος», μας είπε, «γιατί μετά από 50 χρόνια θα ανταμώσω για πρώτη φορά με την Πέπυ Ρηγοπούλου, που την έφεραν τότε στο ιατρείο, με το σκούρο καλσόν της να είναι ανακατεμένο με την πολτοποιημένη σάρκα των ποδιών της. Πεθαίνει, σκέφτηκα, και η αφή της έμεινε πάνω μου για καιρό. Όσο κρυβόμουνα, την περίοδο της Χούντας, πίστευα πως είναι νεκρή». Βαθύ το τραύμα που βίωσαν οι πρωταγωνιστές της εξέγερσης και πολλές φορές μη διαχειρίσιμο. Όμως ο Γ. Παυλάκης θεωρεί ότι το σημαντικότερο γεγονός στη ζωή του ήταν η συμμετοχή του στην εξέγερση. «Προχθές σε εκδήλωση στο Πολυτεχνείο αντάμωσα με τραυματία που φρόντισα εκείνες τις ημέρες, ο οποίος όμως για 50 χρόνια δεν πάτησε το πόδι του στο προαύλιο του ΕΜΠ. Ο εφιάλτης είναι εδώ».
Ο Γιώργος Παυλάκης μαζί με άλλους περίπου τριάντα φοιτητές της Ιατρικής «έστησαν» το ιατρείο την Τετάρτη, όταν άρχισε ο πετροπόλεμος με τους αστυνομικούς και τους ελεύθερους σκοπευτές. «Στις τρεις μέρες της εξέγερσης γίναμε χειρουργοί πολέμου γιατί μας χτυπούσαν όχι πλαστικές σφαίρες, αλλά με πραγματικά πυρά και δη βαρύ οπλισμού. Την Τετάρτη το βράδυ μου φέρανε έναν μαθητή Γυμνασίου -τον Νίκο Αεράκη- χτυπημένο με νεράτζια. Τότε αποφασίσαμε πως χρειαζόμαστε κάλυψη και πρώτες βοήθειες. Πήραμε μια αίθουσα διδασκαλίας της Αρχιτεκτονικής. Τα θρανία που ήταν από φορμάικα τα μετατρέψαμε σε κλίνες. Πήραμε ό,τι υλικό βρήκαμε στο φαρμακείο της σχολής, ζητήσαμε βοήθεια απ’ έξω και η αλληλεγγύη ήταν πρωτόγνωρη. Την Πέμπτη άρχισαν οι διακομιδές παιδιών που ήταν λιπόθυμα και εξαντλημένα γιατί ήταν χωρίς έγνοια για τροφή, κρεμασμένα στα κάγκελα, με κυρίαρχο μόνο τον ενθουσιασμό. Όμως την Παρασκευή το απόγευμα που ξεκίνησε η λαοθάλασσα να καταφθάνει στην Πατησίων δεχόμασταν παιδιά που είχαν συμπιεστεί από την ασφυξία του πλήθους και ήταν λιπόθυμα. Όταν ξεκίνησαν τα επεισόδια στις διαδηλώσεις στα Χαυτεία και στην Πατησίων, πολλοί πίστευαν πως προστασία παρέχει μόνο το Πολυτεχνείο. Σπασμένα κεφάλια από κλομπ, αιμόφυρτα πρόσωπα και σώματα κατέφθαναν συνεχώς. Οι σοβαρά τραυματίες δεν μπορούσαν να μείνουν στο ιατρείο. Τότε ξηλώσαμε κάποιες πόρτες του κτηρίου -είναι και οι μόνες καταστροφές που προκαλέσαμε εμείς-, βάλαμε πάνω τους τραυματίες και δημιουργήσαμε μια ανθρώπινη αλυσίδα που τους μετέφερε με τα χέρια από τον πρώτο όροφο στην πύλη της Στουρνάρη για να μεταφερθούν σε νοσοκομεία. Αταξία ναι, καταστροφές όχι».
Κατάπια το αρχείο για να μην πέσει στα χέρια τους
«Τουλάχιστον 80 τραυματίες πνιγμένοι στο αίμα. Κρεμασμένα πόδια, χτυπημένα όχι από σφαίρες περίστροφου, αλλά από όπλα μεγάλου διαμετρήματος. Παρασκευή βράδυ, η ατμόσφαιρα είναι αποπνικτική, δακρυγόνα, φωτιές, πρησμένα μάτια παντού, σπασμένα κεφάλια, νεαροί με αναπνευστικά προβλήματα. Εικόνες σοκαριστικές. Ζήτησα από τα τέσσερα μέλη της Συντονιστικής Επιτροπής, στην οποία υπακούγαμε εθελοντικά, να ενημερώσουμε μέσω του ραδιοφωνικού σταθμού ότι άνθρωποι πεθαίνουνε στο Πολυτεχνείο, να σταματήσει η είσοδος τραυματιών απ’ έξω, να μεταφέρονται στα νοσοκομεία, να κινητοποιηθούν οι γιατροί. Ήρθε στο ιατρείο ένας νέος άνδρας, ξεματωμένος, με τραύμα στην καρωτίδα, χωρίς να αντιδρά. Έχει καταλήξει, λέγανε οι άλλοι γιατροί. Φωνάζανε υστερικά οι άλλοι τραυματίες που ήταν ξαπλωμένοι στο πάτωμα. Τον σκεπάσαμε με ένα σεντόνι, τον βάλαμε πάνω σε μια πόρτα και χέρι-χέρι τον μεταφέραμε στην πύλη. Ήμουν δίπλα του, νόμιζα θα τον επαναφέρω, ώσπου ένας φίλος, ο Δημήτρης Κιούσης, με επανέφερε στην τάξη. Έπρεπε να επιστρέψω στο ιατρείο για να συνεχίσω το καθήκον μου. Δεν δίστασα να βάλω τις φωνές στον ιδιοκτήτη της Πολυκλινικής στην Πειραιώς, τον καθηγητή Αλιβιζάτο, όταν συζητούσε με κάποιους γιατρούς στο ιατρείο μας… Ήρθε για να βοηθήσει. Όμως εγώ πίστευα πως δεν πρέπει να χάνουμε τον χρόνο μας. Στην αρχή καταγράφαμε τα ονόματα των τραυματιών. Το βιβλίο αυτό χάθηκε… Οργανωμένο χάος. Οι τραμπούκοι πυροβολούσαν από το υπουργείο Δημόσιας Τάξης. Σκότωσαν πολλούς. Δεν τιμωρήθηκαν, αντιθέτως ένας από αυτούς διέφυγε στη Νότια Αμερική».
«Σάββατο ξημερώματα. Το Πολυτεχνείο έχει αδειάσει. Οι τελευταίοι που το εγκαταλείψαμε ήμασταν τρεις από το ιατρείο. Έπρεπε να φύγουν και οι τελευταίοι τραυματίες. Το σκηνικό ήταν εφιαλτικό. Σκοτάδι με τους προβολείς του τανκς να πέφτουν πάνω μας. Σαν μελλοθάνατοι. Παντού σκουπίδια, αποκαΐδια, η πόρτα γκρεμισμένη κι εμείς να περπατάμε πάνω στα σίδερα, δίπλα από το τανκς, δίπλα στους χαφιέδες και τους ασφαλίτες, με τα περιβραχιόνια της Συντονιστικής Επιτροπής και τις τσέπες γεμάτες όχι μόνο φάρμακα, αλλά και από τα πρακτικά των συνελεύσεων, τα οποία αναγκάστηκα να φάω και να καταπιώ για να μην πέσουν στα χέρια τους. Με χτύπησαν, λιποθύμησα και βρέθηκα στη Γενική Ασφάλεια κρατούμενος».
Από δω ξεκινά ένα άλλο παραμύθι, για το οποίο θα επανέλθουμε.
