Την Τετάρτη 1 Νοεμβρίου οι φασίστες καλούν σε «πανευρωπαϊκή συγκέντρωση» στο Ηράκλειο Αττικής, στο σημείο όπου βρίσκονταν παλιότερα τα γραφεία της Χρυσής Αυγής, με αφορμή τη συμπλήρωση δέκα χρόνων από τη δολοφονία των Φουντούλη και Καπελώνη. Αναμένεται να συμμετάσχουν ό,τι έχει απομείνει από τη Χρυσή Αυγή, η Propatria και το κόμμα του (προσφάτως… αδειούχου) Κασιδιάρη.
«Πληροφορούμαστε ότι στο κάλεσμα των Ελλήνων νεοναζί έχουν ανταποκριθεί θετικά ομάδες ομοϊδεατών τους από τα Βαλκάνια και την Ιταλία. Σκεφτείτε τι θα σημαίνει να κυκλοφορούν στην Αθήνα τις επόμενες ημέρες 200-300 μαχαιροβγάλτες! Θα ωχριά μπροστά τους το κομβόι των Κροατών Bad Blue Boys που αιματοκύλησαν πρόσφατα τη Νέα Φιλαδέλφεια» τονίζει στην ΑΥΓΗ της Κυριακής ο Τάκης Γιαννόπουλος, μέλος του Αντιφασιστικού Συντονισμού Αθήνας-Πειραιά και του Antinazi Zone, εκ των δεκάδων συλλογικοτήτων και φορέων που καλούν σε αντιφασιστική συγκέντρωση, την 1η Νοεμβρίου, στις 4 το απόγευμα, στη Λεωφόρο Ηρακλείου 420. «Με μια ενωτική, μαζική και ειρηνική συγκέντρωση του δημοκρατικού λαού της Αθήνας θέλουμε να αποτρέψουμε τη σύναξη των φασιστών». Προάγγελος του συλλαλητηρίου, η συναυλία στην πλατεία του Ηρακλείου, στις 28 Οκτωβρίου.
O T. Γιαννόπουλος εκτιμά πως τα υπολείμματα της Χρυσής Αυγής, ενθαρρυμένα από την άνοδο της Ακροδεξιάς πανευρωπαϊκά, επιχειρούν να σηματοδοτήσουν την επιστροφή τους στους δρόμους και «να δημιουργήσουν ξανά περιοχές άβατα, όπως ήταν παλιά ο Άγιος Παντελεήμονας, η Νίκαια κ.ά.».
Η επικείμενη σύναξη δεν είναι το πρώτο σημάδι: «Τα γεγονότα στη Σταυρούπολη και στον Εύοσμο το φθινόπωρο του 2021 ήταν η οργανωμένη προσπάθεια των φασιστών να επιτεθούν στο αντιφασιστικό κίνημα και στην Αριστερά μετά την ήττα που υπέστησαν το 2020». Ενώ το Στέκι Νεολαίας ΣΑΡΙΣΑ της Χρυσής Αυγής λειτουργεί τακτικά στη Θεσσαλονίκη σαν «σχολείο εκκολαπτόμενων νεοναζί».
Στην περιοχή του Ηράκλειου μαχαίρωσαν αντιφασίστα κοντά στον σταθμό του ηλεκτρικού (6 Μαΐου) και βανδάλισαν το 4ο Γυμνάσιο της περιοχής (26 Μαΐου). Στις 10 Σεπτεμβρίου έσπασαν το μνημείο του Μπλόκου της Καλογρέζας. Την ίδια ημέρα, μαζικό μπλοκ της Χρυσής Αυγής εμφανίστηκε στη συγκέντρωση «ενάντια στις νέες ταυτότητες» στο Σύνταγμα.
Ο Τ. Γιαννόπουλος ανασύρει από τη μνήμη του το 2005, όταν το αντιφασιστικό κίνημα απέτρεψε τη διεξαγωγή ενός πανευρωπαϊκού φεστιβάλ μίσους («Hatewave») στην Καλαμάτα. Αλλά το παρελθόν έχει σημαδευτεί ανεξίτηλα και από την ωμή φασιστική βία: «Ήμουν παρών στα πρώτα μαχαιρώματα από φασίστες, το 2002, στα ΤΕΙ, με τραυματία φοιτητή. Το 2008, σε συγκέντρωση στα Προπύλαια, ενάντια στη φασιστική σύναξη για τα Ίμια, δεχτήκαμε επίθεση από φασίστες και ΜΑΤ με δύο τραυματίες από μαχαίρι και άλλους δύο από χτυπήματα στο κεφάλι. Στο Εφετείο, έναν χρόνο αργότερα, δεχτήκαμε επίθεση από χρυσαυγίτες και η αστυνομία… κοίταζε αλλού. Το 2012, στο Μεταξουργείο, δεχτήκαμε επίθεση από οργανωμένο τάγμα χρυσαυγιτών όταν μοιράζαμε ανακοίνωση ενάντια στην ομοφοβία».
Ακολούθησε μια περίοδος «νηνεμίας» χάρη στην πρωτόδικη καταδίκη. Αλλά σήμερα, «το σύνθημα “No nazis here!” πρέπει να ακουστεί παντού. Για να μην γίνει (ξανά) το Ηράκλειο ορμητήριο μίσους».
«Γιατί, κύριε, δεν σας αρέσει που έχω τη σημαία στο μπράτσο;»
Καθημερινός είναι ο αγώνας που έχουν να δώσουν στις τάξεις τους οι καθηγητές. Σε ένα από τα σχολεία του Κερατσινίου, σε απόσταση αναπνοής από το σημείο που κύλησε το αίμα του Παύλου, ο Γιάννης Π. δεν μένει στα στενά όρια της διδακτέας ύλης. Προσπαθεί να θυμίζει στους μαθητές του σε ποιον δρόμο περπατάνε πριν φτάσουν να ακούσουν το πρώτο κουδούνι. «Δεν χρειάζονται διδακτισμός και πολλά κούφια λόγια. Αλλά κάποιες ενέργειες που θα φέρνουν στην επιφάνεια την ιστορική μνήμη. Που θα θυμίζουν ότι το σχολείο έχει αξίες ακόμη κι αν έξω δεν υπάρχουν».
Στο Λύκειο που εργάζεται βρίσκεται πάνω από είκοσι χρόνια και έχει δει μέχρι πού μπορεί να φτάσει η επιρροή του φασισμού. «Έβλεπα παιδιά με στρατιωτικές στολές παραλλαγής» θυμάται από τα χρόνια της εκλογικής ανόδου της Χρυσής Αυγής. Ένα από αυτά ρώτησε τον ίδιο κάποια στιγμή «γιατί, κύριε, δεν σας αρέσει που έχω την ελληνική σημαία στο μπράτσο;». «Του είπα ότι και χριστιανός να είμαι, δεν σημαίνει ότι θα έρχομαι στο σχολείο κουβαλώντας έναν μεγάλο σταυρό ή με άμφια. Μπορεί να είμαι Έλληνας, αλλά δεν χρειάζεται να έχω την ελληνική σημαία σε όλο μου το σώμα. Και θα φανεί αν είμαι πραγματικά Έλληνας αν κάνω αυτό που έκαναν οι άνθρωποι παλιότερα, όταν αντιστάθηκαν στους Γερμανούς φασίστες και νεοναζί. Η έννοια του πατριωτισμού δεν είναι λόγια, είναι πράξη».
Μετά τη δολοφονία του Παύλου, οι μαθητές που φορούσαν στρατιωτικά ρούχα υιοθέτησαν μια πιο διακριτική συμπεριφορά. Ειδικά μετά την καταδίκη της Χρυσής Αυγής, τον Οκτώβριο του 2020, μειώθηκαν οι εκδηλώσεις στήριξης στην Ακροδεξιά. Κάθε φορά όμως η άφιξη νέων μαθητών έρχεται να αναιρέσει τις όποιες σταθερές προκύπτουν. Ο Παύλος για τους 17άρηδες τώρα (μαθητές της Γ΄ Λυκείου σήμερα και 7χρονα παιδιά όταν δολοφονήθηκε) δεν είναι ο άνθρωπος που πέθανε δίπλα στο σπίτι τους. Το τέλος του δεν συντάραξε τη δική τους καθημερινότητα, αλλά εκείνη μιας άλλης γενιάς.
«Μες στις τάξεις εξακολουθούν να υπάρχουν στερεότυπα, ενώ εγώ διακρίνω και πολύ έντονο ρατσισμό. Ας πούμε για γεγονότα όπως αυτά της Πύλου, δεν δικαιολογείται να λένε νέοι άνθρωποι “δεν πειράζει” και “τι μας ενδιαφέρει;”».
Πολλά από τα λόγια που ακούγονται είναι λόγια που έχουν ειπωθεί πρώτα μέσα στο σπίτι. «Μιλάνε άσχημα για τους Πακιστανούς και δεν έχουν δει ποτέ Πακιστανό στη ζωή τους». Όμως τα στερεότυπα φωλιάζουν και στην πιο κοινή γλώσσα για τους νέους σήμερα, στους στίχους της τραπ.
Χωρίς να θυμίζει κατηχητικό, το σχολείο πρέπει εκεί να πάρει θέση κατά τον Γιάννη Π. «Να πει ότι αυτά τα τραγούδια έχουν σεξιστικό περιεχόμενο. Δεν χρειάζεται να κάνει επανάσταση. Να λέει μόνο τα πράγματα με τ’ όνομά τους. Και να εξηγεί».
Άνοδος της Ακροδεξιάς σε όλη την Ευρώπη
Σουηδία: Οι ακροδεξιοί εθνικιστές Σουηδοί Δημοκράτες, δεύτερη πολιτική δύναμη στη Σουηδία, απέσπασαν 20,54% (73 έδρες) το 2022 και, παρά το γεγονός ότι δεν πήραν κανένα υπουργείο, επηρεάζουν άμεσα τη (αντι) μεταναστευτική πολιτική του πρωθυπουργού Ουλφ Κρίστερσον. Για τον ηγέτη τους Τζίμι Άκεσον οι μουσουλμάνοι είναι η «μεγαλύτερη απειλή για τη Σουηδία από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο». Εν μέσω του εξελισσόμενου κύματος βίας που συνδέεται με τις συγκρούσεις αντίπαλων συμμοριών, οι Σουηδοί Δημοκράτες πρότειναν την κινητοποίηση του στρατού.
Φινλανδία: Το ακροδεξιό αντιμεταναστευτικό Κόμμα των Φινλανδών (18,6% στις εκλογές του Απριλίου του 2023) συγκυβερνά με την κεντροδεξιά Εθνική Συμμαχία (NCP) του πρωθυπουργού Πέτερι Όρπο αντιμετωπίζοντας ένα φθινόπωρο κοινωνικής δυσαρέσκειας, καθώς συνδικάτα και φοιτητές αντιδρούν στις περικοπές στην κοινωνική πρόνοια, στη διάβρωση των εργασιακών δικαιωμάτων και στους νέους περιορισμούς στους διεθνείς φοιτητές που θέλουν να παραμείνουν στη σκανδιναβική χώρα. H υπουργός Οικονομικών Ρίικα Πούρα, ηγέτης του Κόμματος των Φινλανδών, αρνήθηκε να συναντηθεί με ηγέτες συνδικαλιστικών οργανώσεων από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά της.
Γερμανία: Σε εθνικό επίπεδο το ακροδεξιό AfD καλπάζει δημοσκοπικά (έχει αγγίξει το 23%), ενώ στις 8 Οκτωβρίου κατέγραψε 18,4% (από 13,1%) στο κρατίδιο της Έσσης (δεύτερη δύναμη) και 14,6% (από 10,2%) στη Βαυαρία (τρίτο κόμμα). Η σύμπλευσή του με τους Χριστιανοδημοκράτες στη Θουριγγία για τη μείωση του τοπικού φόρου ακίνητης περιουσίας ήρθε σε ρήξη με τη μακροχρόνια παράδοση απομόνωσης τέτοιων κομμάτων λόγω του ναζιστικού παρελθόντος. Και η ειρωνεία της τύχης; Η κατάληψη της εξουσίας από τους ναζί ξεκίνησε με δημοκρατική εκλογική επιτυχία από τη Θουριγγία το 1930.
Πολωνία: Οι εκλογές της 15ης Οκτωβρίου σήμαναν την εκθρόνιση του υπερσυντηρητικού, εθνικιστικού κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS) από την κυβέρνηση.
Ιταλία: Στον έναν χρόνο που πέρασε από την εκλογική νίκη της η ακροδεξιά πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι βλέπει το κόμμα της (Αδέλφια της Ιταλίας) να παραμένει πρώτο δημοκοπικά με 29%, ενώ δεύτερη πολιτική δύναμη είναι το κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα με 20,6%. Η ακροδεξιά Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι (9% στη δημοσκόπηση) συμμετέχει στην κυβέρνηση της Μελόνι, την οποία πιέζει για σκληρότερα μέτρα σε βάρος των προσφύγων, αφού δήλωσε ότι «η διπλωματική προσέγγιση της Μελόνι απέτυχε».
Πορτογαλία: Προ των πυλών του Ευρωκοινοβουλίου βρίσκεται το ακροδεξιό μόρφωμα Chenga, το οποίο καταγράφει ποσοστά άνω του 13%. Το κόμμα, που υποστηρίζει ακόμη και μέτρα όπως η θανατική ποινή και ο χημικός ευνουχισμός, εξέλεξε τον πρώτο του βουλευτή το 2019 (χρονιά ίδρυσής του) και στις εθνικές εκλογές του 2022 εκτοξεύτηκε στην τρίτη θέση με 12 βουλευτές. Είναι η πρώτη φορά από την εποχή της Επανάστασης των Γαριφάλων και την ανατροπή της δικτατορίας το 1974 που η Ακροδεξιά αποκτά ξανά δύναμη.
Ισπανία: Μια ανάσα από την εξουσία βρέθηκε πριν λίγο καιρό το Vox. Ένα κόμμα που έχει εδραιωθεί μεν στα 3 εκατ. και πλέον ψήφους, όμως η πτώση που κατέγραψε στις εθνικές εκλογές του καλοκαιριού (μείον 600.000 υποστηρικτές και 19 έδρες) απέτρεψε αυτό που έδειχνε νωρίτερα σίγουρο, μια διακυβέρνηση, δηλαδή, με το πρώτο Λαϊκό Κόμμα. Παρά το πλήγμα, το Vox απέχει πολύ από το να τεθεί και πάλι στο περιθώριο, όπως και οι θέσεις του για κατάργηση του νόμου για τις αμβλώσεις, την έμφυλη βία και την κλιματική αλλαγή.
Γαλλία: Ενας στους τρεις ανθρώπους των λαϊκών κατηγοριών δηλώνει ότι στις επόμενες εκλογές θα ψηφίσει τη Μαρίν Λεπέν. Αν αύριο γίνονταν εκλογές για την προεδρία, εκτιμάται ότι θα κέρδιζε μ’ ένα ποσοστό κοντά στο 33% ανεξαρτήτως αντιπάλου. Ενώ αντίστοιχες μετρήσεις δείχνουν ότι θα είναι εκείνη που θα κόψει πρώτη το νήμα στις προσεχείς ευρωεκλογές. Το όνειρό της πάλι για έναν συνασπισμό στην Ε.Ε που θα καταπολεμήσει το Ισλάμ μοιράζεται η Μαριόν Μαρσεάλ, ανιψιά (αλλά και πολέμια) της Λεπέν και επικεφαλής ενός μικρότερου -αλλά υπολογίσιμου- ακροδεξιού σχηματισμού (7%).
Αυστρία: Σε θέση οδηγού βρίσκεται ενόψει των εθνικών εκλογών (θα διεξαχθούν το φθινόπωρο του ’24) το ακροδεξιό FPO του Χέρμπερτ Κικλ με ποσοστά που κυμαίνονται μεταξύ 27% και 32%. Η δυναμική του μέσα σε διάστημα λιγότερο των τριών ετών έχει τριπλασιαστεί (το 2020 βρισκόταν στο 11%), καθώς κατάφερε να αξιοποιήσει το παρατεταμένο κλίμα δυσαρέσκειας πρώτα για τα μέτρα που εφαρμόστηκαν κατά την πανδημία και τώρα για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού, της ενεργειακής κρίσης και του μεταναστευτικού.
Βέλγιο: Το ακροδεξιό Vlaams Belang αγγίζει το 23% και πιθανολογείται ότι θα είναι πρώτο κόμμα στις εκλογές του Ιουνίου του 2024.
Στο μεταξύ, δεκατρία χρόνια μετρά στην πρωθυπουργία της Ουγγαρίας ο Βίκτορ Όρμπαν, ο οποίος μάλιστα αύξησε και το ποσοστό του τον Απρίλιο του ’22 από 49,3% σε 54.10%.
