Ποιός είναι ο χορευτής που δεν φοβήθηκε, αγνόησε τους εκφοβισμούς και τις απειλές για την καριέρα του και με μόνο οδηγό την συνέπεια στις αρχές του και στο πρόταγμα της ψυχής του, στην έναρξη του φεστιβάλ χορού στην Καλαμάτα «τόλμησε» να ανοίξει μόνος του μετά το πέρας της σημαντικότερης performance της διοργάνωσης, πανό στα αγγλικά στέλνοντας το μήνυμα «Οι βιαστές πρέπει να είναι στην φυλακή».
Χωρίς να το γνωρίζει, χωρίς να υπάρχει καμία συννενόηση με κανέναν, χωρίς να γνωρίζει την ανακοίνωση του ΣΕΗ, πολλά χιλιόμετρα μακριά στην Επίδαυρο, άλλοι καλλιτέχνες – ηθοποιοί – έστελναν ανάλογο μήνυμα, για την προκλητική στάση της Δικαιοσύνης ,να αφήσει ελεύθερο τον παιδοβιαστή Λιγνάδη, αν και κρίθηκε ένοχος για δύο βιασμούς. «Συνωμότησε» η ανάγκη για μια κραυγή απέναντι στην ατιμωρησία και όχι ο «δάκτυλος» της εργαλειοποίησης του ΣΥΡΙΖΑ, όπως ισχυρίζεται σε ανακοίνωση της η κ. Μενδώνη.
Το avgi.gr συνάντησε τον καλλιτέχνη την Παρασκευή το βράδυ, την επομένη της ακτιβιστικής δράσης, μετά από την παράσταση των Peeping Tom, στο Μέγαρο Χορού στην Καλαμάτα στην οποία συμμετείχε ως χορευτής.
Το πανό του έγινε «είδηση» και δικαίως. Είναι ο Πάνος Μαλακτός, 28 ετών, Κύπριος χορευτής και χορογράφος, ακτιβιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων όλων εκείνων των ομάδων που είναι αόρατοι για το κράτος και τον συντηρητισμό των πολιτών, που στέλνει μήνυμα και με το καλλιτεχνικό του έργο, ο οποίος ζει και εργάζεται στις Βρυξέλλες από την περίοδο πριν την πανδημία έως και σήμερα. Δεν είναι μόνιμος τόπος κατοικίας. Είναι πολίτης του κόσμου. Μετακομίζει όπου βρίσκει χώρο για να εκφραστεί καλλιτεχνικά και να επιβιώσει οικονομικά.
Η καταγωγή του και η πορεία του
Έχει ρίζα προσφυγική. Η μητέρα του από την Κυπριακή Κοινότητα της Αλεξάνδρειας της Αιγύπτου, μετακομίζει στην Αμμόχωστο, στο Βαρώσι της Κύπρου την περίοδο του Νάσσερ. Δεύτερη προσφυγιά με τον Αττίλα και τον πόλεμο, βρίσκονται οικογενειακώς υπό διωγμό στην Λεμεσό. Μεγάλωσε σε μια οικογένεια, που δεν ανέχονται την βία, που λένε ναι στο «διαφορετικό» και το «ξένο» και που δεν υιοθετούν το «δε βαριέσαι».
Αρνήθηκε την υποχρεωτική στράτευση -που ισχύει στην Κύπρο αμέσως μετά το λύκειο- και με ένα μεγάλο κύμα αλληλεγγύης υπέρ του, βρέθηκε στο Λονδίνο, υπότροφος στο musical Theater. Τελικά σπουδάζει σύγχρονο χορό και μπαλέτο. Είναι πρωταθλητής στίβου και διακρίνεται στο 100άρι. Ζει και σπουδάζει στο Λονδίνο στα χρόνια της κρίσης (2012-2016) για τις χώρες του Νότου της Ε.Ε. αλλά και της Κύπρου. Θυμάται με συγκίνηση που του έστειλε χρήματα με το ταχυδρομείο στο Λονδίνο ένα δάσκαλός του από την Κύπρο, όταν χάνονταν τραπεζικές καταθέσεις στην μεγαλόνησο με τις αποφάσεις της τρόικας.
Το 2016 βρέθηκε στο Ισραήλ για επαγγελματικούς λόγους και εκεί ήρθε αντιμέτωπος με συμπεριφορές εξουσιαστικές (λεκτική βία και bullying) από τον τότε σκηνοθέτη της ομάδας του. «Έτσι έμαθα από νωρίς να διαχειρίζομαι τις κακοποιητικές συμπεριφορές της εξουσίας στο χώρο της τέχνης, που δυστυχώς δεν γνωρίζουν σύνορα. Ήμουν τυχερός γιατί με στήριξε όχι μόνο ψυχολογικά αλλά και οικονομικά ο πατέρας μου, γιατί τα "ΟΧΙ" θέλουν και οικονομική ανεξαρτησία... Περισσότερο μιλώ στους μαθητές μου που είναι νέοι άνθρωποι για τις αξίες αυτές, γιατί πρέπει να τους βοηθήσω να είναι όρθιοι» μας εξομολογείται.
Ο Πάνος, δηλώνει πώς σήμερα δεν θα επέλεγε να ζήσει και να εργαστεί στο Ισραήλ «γιατί εκεί το κράτος δολοφονεί καθημερινά τους Παλαιστινίους. Και αυτό με ενοχλεί».
Η Κύπρος είναι η γενέτειρά του, αλλά δεν θέλει να επιστρέψει εκεί. Γιατί; «Στην Κύπρο δεν υπάρχει παιδεία για τον Πολιτισμό. Στο σχολείο ποτέ δεν μας εξοικείωσαν με το θέατρο, την τέχνη, την λογοτεχνία. Έρχονται διεθνώς καταξιωμένοι χορογράφοι και χορευτές και στο θέατρο είναι μόνο 40 θεατές. Υπάρχουν γνωστοί μου που δεν νοιάστηκαν να δουν την δουλειά μου ποτέ». Η απογοητευτική αυτή διαπίστωση τον οδήγησε να αναζητήσει την τύχη του εκτός Κύπρου. Πληρώνοντας από την τσέπη του όλα τα έξοδα έδωσε audition και βρέθηκε σε 25 ευρωπαϊκές πόλεις (σε Ολλανδία, Γερμανία, Ελβετία, Αυστρία, Βέλγιο) όπου έμενε όσο διαρκούσαν οι πρόβες και οι παραστάσεις.
Με τους Peeping Tom συναντήθηκε στην Βαρκελώνη και τώρα στις Βρυξέλλες. Κατόρθωσε και του αναγνώρισε το Βελγικό κράτος την ιδιότητα του «καλλιτέχνη» και έτσι θα λαμβάνει το επίδομα ανεργίας που παίρνουν οι Βέλγοι.
Στην Ελλάδα συνεργάστηκε με την Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών και τώρα «δουλεύει» ένα καινούργιο δικό του project.
Η επιλογή του να σηκώσει το πανό και η απουσία της Μενδώνη
«Πάνο γνωρίζεις τον ΣΥΡΙΖΑ;» τον ρωτώ γιατί η ανακοίνωση του Υπουργείου Πολιτισμού, με έμμεσο τρόπο τον χαρακτηρίζει «υποκινούμενο εργαλείο του ΣΥΡΙΖΑ». Διαβάστε την απάντησή του:
«Είμαι Κύπριος και όχι Έλληνας. Δεν παρακολουθώ τις πολιτικές εξελίξεις όλων των χωρών με λεπτομέρειες. Μόνο αυτά που με απασχολούν. Ούτε το όνομα του Υφυπουργού Πολιτισμού της Ελλάδας γνωρίζω. Νοιάζομαι για την ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ, η οποία δεν υπάρχει σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Νοιάστηκα για την δολοφονία του Ζακ, με αφορούσε η δικαστική εξέλιξη της υπόθεσης Λιγνάδη, γιατί ήταν επικεφαλής του Εθνικού Θεάτρου. Σήκωσα το πανό, για να σώσω την δική μου ψυχή.
Όταν πληροφορήθηκα το μεσημέρι της Παρασκευής, ότι θα είναι παρούσα στην παράσταση η κ. Μενδώνη σκέφτηκα πως δεν μπορεί να δώσω δύο ώρες στην παράσταση τον καλύτερό μου εαυτό για να ευχαριστήσω την υπουργό, η οποία δεν έκανε αυτά που έπρεπε για τη υπόθεση Λιγνάδη. Ενημέρωσα τους δύο χορογράφους μου που ήταν στο εξωτερικό για την δράση μου. Μου είπαν "Ναι". Ενημέρωσα και τον μάνατζερ. Με βοήθησαν οι τεχνικοί να βρω πανί και μπογιές για το πανό. Ήταν επιλογή μου να γραφτεί το σύνθημα στα αγγλικά. Δεν υπάρχει δικαιοσύνη σε πολλά μέρη του κόσμου.
Λίγες ώρες πριν ξεκινήσει η παράσταση αρχίζουν οι πιέσεις από το φεστιβάλ Καλαμάτας. Μου λέγανε να μην το κάνω γιατί αυτό θα είχε επιπτώσεις στην καριέρα μου, στην συμμετοχή μου σε άλλες διοργανώσεις, να σκεφτώ το καλό της ομάδας, το καλό του Φεστιβάλ. Ήμουν έξαλλος με αυτά που άκουγα. Βγήκα εκτός εαυτού. Δεν μπορούσα να πιστέψω ότι το σύνθημα "οι βιαστές πρέπει να είναι στην φυλακή" δεν είναι αυτονόητο για όλους… Πώς είναι δυνατόν να είναι μέσα στην αίθουσα η Υπουργός Πολιτισμού και 'γω να είμαι άπραγος. Εγω να μην αντιδράσω. Ήμουν σε απίστευτη ένταση. Έτρεμαν τα πόδια μου. Ταυτόχρονα έπρεπε να κάνω ενδοσκόπηση για την παράσταση. Μου λέγαν να ηρεμήσω. Δεν τα κατάφερα.
Πίστευα ότι η Μενδώνη παρακολουθεί την παράσταση. Την αναζητούσα με το βλέμμα αλλά δεν την έβλεπα. Αγωνιούσα να μην μου κλέψουν το πανό. Το είχα καλά κρυμμένο στην σκηνή. Τελειώνει η παράσταση, αρχίζουμε τις υποκλίσεις και μετά την τέταρτη υπόκλιση, με πιάνει πανικός. ‘Η τώρα ή ποτέ. Αν δεν το έκανα θα το μετάνιωνα αργότερα.. Αποχωρούν οι συγχορευτές μου και τότε μένω μόνος στην σκηνή. Παίρνω το πανό το ανοίγω και έρχεται η λύτρωση. Οι άλλοι χορευτές δεν κρύβονται πίσω από τα σκηνικά, αλλά μένουν στην σκηνή και χειροκροτούν.. Πρώτη ανάσα. Το κοινό διαβάζει το μήνυμα και ξεσπά σε χειροκρότημα. Κάποιοι από τα πάνω έδρανα φωνάζουν. Προχώρα, μπράβο, που είναι η Υπουργός... Εγώ την αναζητώ με τα μάτια, αλλά δεν την βρίσκω. Μπράβο!!! Τα πόδια μου τρέμουν, λυγίζουν…
Ξεσπάω σε κλάματα. Η Υπουργός γιατί φοβήθηκε και έφυγε; Μήπως αυτό δείχνει ενοχή; Θα ήταν υποκρισία για μένα, να βγω στην σκηνή και να μην κάνω αυτό που μου υπαγορεύουν οι δικές μου αρχές και η δική μου συνείδηση. Η θεατρική ομάδα δεν είναι ούτε πολιτική, ούτε ακτιβιστική. Όμως εγώ ο δημιουργός Πάνος, είμαι ακτιβιστής και δεν μπορώ να καμώνομαι ότι δεν ξέρω τι συμβαίνει στον θεατρικό κόσμο της Ελλάδας. Είμαι ένας δημιουργός που νοιάζεται για το σήμερα και για το μέλλον. Είμαι ομοφυλόφιλος και με αφορούν τα δικαιώματα μας.
Έχω ένταση και σήμερα και θα έχω συνεχώς. Και στο Βέλγιο -που υποτίθεται σέβεται και αναγνωρίζει δικαιώματα- έχω βιώσει ομοφοβικές επιθέσεις και κακοποιητικές συμπεριφορές. Η αστυνομία και εκεί κλείνει τα μάτια στα δικαιώματα των μειονοτήτων. Άρα το επιχείρημα που ακούστηκε, αφού δεν είσαι Έλληνας γιατί σε αφορά η υπόθεση Λιγνάδη, είναι άτοπο. Υπήρχε λόγος που αντέδρασα στέλνοντας μήνυμα και στα αγγλικά. Παλεύω για τα ανθρώπινα δικαιώματα, για τα δικαιώματα των μειονοτήτων, εναντιώνομαι στην βία, στην πατριαρχία και λέω όχι στον εκφοβισμό.
Αυτά τα μηνύματά μου εμπεριέχονται σε όλες τις χορογραφίες μου. Δουλεύω το "όλοι μαζί". Πρέπει τέτοιες ακτιβίστικες δράσεις να συνεχιστούν σε όλες τις πολιτιστικές δράσεις στην Ελλάδα, μέχρι την δικαίωση στην υπόθεση του Λιγνάδη. Η Δικαιοσύνη μας αφορά όλους. Όχι μόνο τα θύματα. Αντίστοιχες συμπεριφορές κακοποιητικές, ομοφοβικές, σεξουαλικών παρενοχλήσεων και μη απόδοσής Δικαιοσύνης υπάρχουν και στο Βέλγιο και στην Κύπρο. Το "μην ανακατεύεσαι", δεν με αφορά. Το "ας την βολέψουμε", δεν με αφορά. Έτσι είμαι. Δεν με καθοδήγησαν σωματεία συνδικάτα, κόμματα. Παλεύω για την Δικαιοσύνη και τον Πολιτισμό. Η κ. Μενδώνη δεν θα έπρεπε να είναι Υπουργός Πολιτισμού».
Να ποιος είναι ο νεαρός που δεν υποχώρησε στους εκβιασμούς, στις απειλές και τις πιέσεις και σήκωσε το πανό της αξιοπρέπειας για την σωτηρία της δικής του ψυχής.. Δώσαμε ραντεβού στην Αθήνα ,όταν θα δούμε την νέα του δουλειά.
