Αντί να συγυρίσουν τα δωμάτια, αντί να βάλουν στα πλυντήρια τα λευκά σεντόνια, να βολέψουν το ένα μετά το άλλο τα οχήματα στο πάρκινγκ και να εξυπηρετήσουν διαδοχικά τις κρατήσεις των τουριστικών γκρουπ, οι εργαζόμενοι του ξενοδοχείου Τιτάνια αποφάσισαν το πρωί της Τετάρτης να προχωρήσουν σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας έξω από την είσοδο του ιστορικού ξενοδοχείου. Να κρατήσουν ένα πανό που θα συμπυκνώνει τις διεκδικήσεις τους μπροστά από την περιστρεφόμενη πόρτα του κτηρίου ζητώντας άμεσες προσλήψεις και αυξήσεις των μισθών. Να δείξουν την αθέατη πλευρά τής τουριστικής βιομηχανίας στους επισκέπτες της πόλης.
Τη στιγμή που το ξενοδοχείο της Πανεπιστημίου έχει επιστρέψει στις ημέρες προ της πανδημίας με 90% και 100% πληρότητα από τον Ιανουάριο, φιλοξενεί συνέδρια με δυνατότητα παρουσίας ακόμη και 900 ατόμων και λειτουργεί πολυτελές εστιατόριο στην ταράτσα του, οι εργαζόμενοι παραμένουν αιχμάλωτοι της προηγούμενης συνθήκης, παίρνοντας για τα ίδια μεροκάματα λιγότερα λεφτά λόγω της συνέχισης του Προγράμματος Συν-Εργασία.
Από τις 40 καμαριέρες, έχουν μείνει 11
Το πρόγραμμα, που καταρτίστηκε με σκοπό να μετριάσει τις επιπτώσεις της πανδημίας, δίνει τη δυνατότητα στους εργοδότες να περιορίσουν τον χρόνο εργαζομένου πλήρους απασχόλησης έως και 50% και προβλέπει για τα μεροκάματα που χάνονται να πληρώνονται οι υπάλληλοι της επιχείρησης το 60% της αμοιβής τους από το κράτος. Μόνο που, όπως καταγγέλλεται στην ΑΥΓΗ, οι εργαζόμενοι του Τιτάνια φτάνουν να δουλεύουν το ίδιο με πριν την πανδημία, λαμβάνοντας τελικά για τον ίδιο και περισσότερο εργασιακό χρόνο το 80% του μισθού που κανονικά δικαιούνται.
Ταυτόχρονα, η εντατικοποίηση εντείνεται. Σε κάποια πόστα ο αριθμός των εργαζομένων φτάνει να βρίσκεται στο ένα τέταρτο των ανθρώπων που τα αποτελούσαν παλιότερα. Χαρακτηριστική είναι η κατάσταση στις καμαριέρες. Όπως λέει στην ΑΥΓΗ εργαζόμενη που μετράει 24 χρόνια στο ξενοδοχείο, στο πόστο της παλιότερα υπήρχαν ακόμα 38 με 39 συναδέλφισσες, τη στιγμή που σήμερα δουλεύουν ως μόνιμες όλες κι όλες 11 μόλις, έχοντας να περιποιηθούν όχι μόνο τα ίδια και περισσότερα δωμάτια (10 όροφοι με 385 δωμάτια, μεταξύ αυτών και σουίτες που έχουν αντίστοιχες ανάγκες με εκείνες διαμερισμάτων), αλλά να εκπληρώσουν παράλληλα και πολλαπλάσια καθήκοντα.
Εκμετάλλευση εργολαβικών και πρακτικάριων
Από την πώληση του ξενοδοχείου κι έπειτα έχει παρατηρηθεί ότι η τακτική που ακολουθείται για να καλύπτονται τα κενά που δημιουργούνται από τη μείωση του μόνιμου προσωπικού είναι να χρησιμοποιούνται εργολαβικοί εργαζόμενοι, οι οποίοι, ως συνήθως, αμείβονται ελάχιστα και δεν έχουν πολλά περιθώρια συνδικαλισμού.
Ταυτόχρονα, όπως μας μεταφέρουν μέλη του σωματείου στην επιχείρηση, πολλές από τις ανάγκες καλύπτονται με πρακτικάριους. Νεαρό εργατικό δυναμικό που παίρνει για οκτάωρη δουλειά 9 ευρώ, με τα μισά από αυτά μόνο να πληρώνονται από το ξενοδοχείο. Ακόμη κι έτσι πάντως, τα κενά δεν καλύπτονται αριθμητικά και γίνονται ακόμη περισσότερα με τις αποχωρήσεις ανθρώπων που δεν αντέχουν τις άσχημες συνθήκες απασχόλησης και σηκώνονται να φύγουν μέσα σε λίγες ημέρες.
Κάπου εδώ αξίζει να υπενθυμίσουμε την προσπάθεια της υφυπουργού Πρόνοιας Δόμνας Μιχαηλίδου να προωθήσει το περασμένο φθινόπωρο την απασχόληση ανηλίκων που διαβιούν σε δομές φροντίδας σε ξενοδοχειακές μονάδες με το πρόσχημα της αποϊδρυματοποίησης.
Τον κίνδυνο να γεμίσουν οι λάντζες των ξενοδοχείων με ανήλικα παιδιά είχε υπογραμμίσει τότε η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων στον Επισιτισμό-Τουρισμό. Ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. είχε επισημάνει ότι η κυβέρνηση χρησιμοποιούσε τα παιδιά από τα ιδρύματα για να μειώσει το μισθολογικό κόστος των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων. Λίγους μήνες μετά, ψηλαφώντας την πραγματικότητα που επικρατεί στις ξενοδοχειακές μονάδες, ακόμη και στις πλέον γνωστές ή ιστορικές, εκείνες οι προειδοποιήσεις δεν δείχνουν να είναι τελικά και τόσο αβάσιμες όπως ισχυριζόταν για να τις αποδομήσει η υφυπουργός.
Αρνείται τα 50 ευρώ τη στιγμή που διαχειρίζεται 9 δισ.
Το Τιτάνια πέρασε σε διαφορετικά χέρια το καλοκαίρι του 2019, όταν το ξενοδοχείο εξαγοράστηκε από το βρετανικό ιδιωτικό επενδυτικό κεφάλαιο London+Regional Properties (L+R). Αποτελούσε την τρίτη επένδυση της L+R στην Ελλάδα, η οποία εκείνη την περίοδο διαχειριζόταν ενεργητικό αξίας άνω των 9 δισ. στερλινών, έχοντας στο χαρτοφυλάκιό της περισσότερα από 17.000 δωμάτια ξενοδοχείων σε χώρες σε Ευρώπη, ΗΠΑ και Καραϊβική (Καθημερινή, 19.6.2019).
Ενώ όμως η ιδιοκτησία εμφανίζει τόσο μεγάλη οικονομική επιφάνεια, κατά τους εργαζομένους φαίνεται να τσιγκουνεύεται ακόμη και τα 50 ευρώ. «Το ξενοδοχείο έχει δημιουργήσει εργαζομένους δύο ταχυτήτων. Που είναι οι ξενοδοχοϋπάλληλοι και αυτοί που αμείβονται με τον κατώτατο συν μία οικειοθελή παροχή για να πλησιάζουν τα χρήματα του ξενοδοχοϋπαλλήλου. Οι όποιες αυξήσεις γίνονται από το κράτος σε εμάς δεν έχουν αντίκρισμα. Δηλαδή, ενώ φαίνεται κανονικά στην κατάσταση της μισθοδοσίας σου η αύξηση του κατώτατου (από 663 σε 713 μεικτά), τα χρήματα αυτά απορροφώνται από την οικειοθελή παροχή. Αντί για 200 ευρώ ενίσχυση δηλαδή, σου δίνουν 150, οπότε οι απολαβές σου μένουν στο ίδιο επίπεδο».
Εργαζόμενοι παντός καιρού και για όλες τις δουλειές
Ο υδραυλικός είναι και ηλεκτρολόγος, είναι και μαραγκός, είναι και για τα σκουπίδια, λένε οι εργαζόμενοι
Η εικόνα της υποστελέχωσης και της εντατικοποίησης εμφανίζεται παντού στο ξενοδοχείο. «Πριν τον κορωνοϊό ήμασταν 11 άτομα και τώρα, με την ίδια δουλειά, και ίσως περισσότερη, είμαστε 7. Με αποτέλεσμα αν αρρωστήσει κάποιος ή θέλει άδεια, με το ζόρι να μπορεί να την πάρει» μας λέει άνθρωπος που εργάζεται στη ρεσεψιόν από το 2004.
Η αλλαγή αυτή έχει φανεί και στα συνεργεία συντήρησης. «Εκεί που ήμασταν κάποτε ένα πλήρες συνεργείο με 5 άτομα, αποτελούμενο από ηλεκτρολόγο, υδραυλικό, μαραγκό και εργάτες, τώρα είναι φορές που εργάζεται μόνο ένας στη βάρδια. Και σ’ αυτό το άτομο θα πουν, ανεξαρτήτως ειδικότητας, “δες και την πόρτα μήπως τη φτιάξεις, δες και το καζανάκι, δες και τον νιπτήρα. Έλα, μωρέ, τι είναι να τον ξεβουλώσεις; Δες και λίγο το air condition που χάλασε” και φτάνει να πρέπει να τα δεις όλα!» σημειώνει περιγράφοντας την κατάσταση μέλος του συνεργείου.
Η δουλειά ανέβηκε, οι εργαζόμενοι όχι
Μια εξήγηση για τη δραματική συρρίκνωση του προσωπικού θα μπορούσε να είναι η πανδημία κι η απουσία επαρκών μέτρων στήριξης από το κράτος. «Μείναμε λιγότεροι γιατί κάποιοι δεν άντεξαν μέσα στην καραντίνα με τα 534 ευρώ και αναγκάστηκαν να φύγουν. Ενώ ήταν πολλά χρόνια εκεί, παραιτήθηκαν και χάσανε τις αποζημιώσεις τους για να βρουν κάπου αλλού δουλειά ώστε να επιβιώσουν οι οικογένειές τους».
Και μετά, που ανέβηκε η δουλειά, όμως «αυτός ο κόσμος δεν αντικαταστάθηκε». Αντίθετα, όσοι έχουν απομείνει σε μόνιμο προσωπικό υποχρεώνονται να καλύπτουν και άλλες ειδικότητες. «Μας έχουν ζητήσει μέχρι και να οδηγήσουμε το φορτηγό που πετάει τα σκουπίδια. Στον σεκιούριτι, τον ηλεκτρολόγο, τον υδραυλικό, το λένε σε όποιον έχουν μπροστά τους πρόχειρο». Αντίστοιχα, στα mini bars των δωματίων, για τη φροντίδα των οποίων υπήρχαν παλιότερα 3-4 άτομα στο service, τώρα υπάρχει ένα και ζητείται από τις καμαριέρες να καλύψουν το κενό.
Όλες αυτές οι εξελίξεις καταγράφονται με φόντο τα αμέτρητα μίλια που έχει διανύσει το ξενοδοχείο Τιτάνια μέσα στα ιστορικά ύδατα της πόλης. Από αθηναϊκό όμως τοπόσημο, με ονομασία που έλκει την καταγωγή της από τον γιγάντιο -2.000 θέσεων- κινηματογράφο που είχε δημιουργηθεί στις αρχές της δεκαετίας του 1930, έχει καταφέρει να μετατραπεί σε χώρο ναυαγίου εργασιακών δικαιωμάτων.
Οι εργαζόμενοι ζητούν άμεση αλλαγή πλεύσης και βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις με τη διοίκηση του ξενοδοχείου, διεκδικώντας άμεσα προσλήψεις μόνιμου προσωπικού, παύση του Προγράμματος Συν-Εργασία, επιχειρησιακή συλλογική σύμβαση για όλους και καθημερινή εργασία που θα σχετίζεται με το αντικείμενό τους και μόνο. Στην πρώτη επαφή που υπήρξε, η εργοδοσία εμφανίστηκε να βρίσκει ανυπόστατα τα αιτήματα, όμως μετά την κινητοποίηση αναγνώρισε ότι υπάρχουν ζητήματα και δεσμεύτηκε για νέα συνάντηση των δύο πλευρών την προσεχή Δευτέρα (31 Μαΐου).
