Κατεβαίνοντας στο μικρό λιμανάκι του Αγίου Στέφανου Σινιών, το μάτι αμέσως «εγκλωβίζεται» στα κατάρτια των μικρών σκαφών που συνωστίζονται στην ανατολική πλευρά. Τέτοια εποχή, ακόμα και στα χρόνια της πανδημίας, η μία βάρκα διαδέχεται την άλλη, σε αυτό το ατέρμονο πέρα - δώθε στις ερημικές παραλίες της περιοχής.
Βρισκόμαστε στον Ερημίτη, ένα από τα ελάχιστα παρθένα μέρη, όχι μόνο στη βορειοανατολική Κέρκυρα αλλά σε ολόκληρη την -επιβαρυμένη από την τουριστικοποίηση- ευρύτερη περιοχή.
Μόλις το βαρκάκι ξεπετάγεται στα ανοιχτά, το βλέμμα μας πέφτει πάνω στην καμένη ράχη του λόφου. Στο σημείο που εξελίχθηκε η πυρκαγιά, πριν από έναν χρόνο (16.8.20), βρίσκεται το όριο της ιδιοκτησίας της NCH Capital. Κάποιους μήνες μετά τη φωτιά, άνοιξε ένας από τους δρόμους που τεμαχίζουν την περιοχή για χάρη του Κassiopi Project.
Μόνιμο επιχείρημα της εταιρείας είναι ότι η «επένδυση με σεβασμό στο περιβάλλον και την αρχιτεκτονική της Κέρκυρας» θα συμβάλει στην προστασία του φυσικού πλούτου, «μέσα από ένα μεγάλο δίκτυο πυροπροστασίας και πυρασφάλειας». Με απλά λόγια, ας το χτίσουμε για να μην καίγεται.
Παρείσακτοι στον τόπο τους
«Η 'επίθεση αγάπης' της εταιρείας κράτησε λίγο: ενώ αρχικά έλεγε ότι θα μείνει ανέγγιχτο το δάσος, το πρώτο που 'πείραξε' τελικά, εκτελώντας βαριές εργασίες, ήταν το δάσος. Ενώ διαβεβαίωνε ότι η πρόσβαση θα ήταν ελεύθερη, θεωρεί πλέον ιδιοκτησία της το δίκτυο μονοπατιών που με εθελοντικές δράσεις, αγώνες ανώμαλου δρόμου και μπόλικη προσωπική εργασία είχαν αναδείξει οι ντόπιοι» λέει στην «Αυγή» ο Γιάννης Τσιριμιάγκος, καθηγητής Κοινωνιολογίας. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στον Άγιο Στέφανο και με τη βάρκα του έχει γυρίσει τις ακτές του Ερημίτη σπιθαμή προς σπιθαμή. Ήταν από τους πρώτους που θορυβήθηκε, 10 και πλέον χρόνια πριν, από τις υποσχέσεις για «ανάπτυξη» του Ερημίτη.
Μας δείχνει αμέσως και το πρώτο της «θύμα», το Ναυτικό Οχυρό του Αγίου Στεφάνου. «Μετακινήθηκε με έξοδα των φορολογούμενων σε άλλο σημείο, παρά τις αντιρρήσεις ανώτατων αξιωματικών του ΓΕΝ, διότι στη θέση που βρισκόταν προβλέπεται η κατασκευή ξενοδοχείου. Η νέα θέση έχει 'τυφλά σημεία' και μικρότερη δυνατότητα παρακολούθησης των θαλασσίων στενών, με αποτέλεσμα πέρυσι να κλαπούν αρκετά αλιευτικά και ταχύπλοα σκάφη».
Στην πρώτη στροφή, πάνω σε μία από τις πολλές, μικρές παραλίες του Ερημίτη, αντικρίζουμε την «αντίφαση» των καιρών: μια ταμπέλα της NCH Capital, που προειδοποιεί για τον κίνδυνο πυρκαγιάς, πλάι - πλάι με μία ταμπέλα για τους περιπατητές. «Εγώ την τοποθέτησα εδώ, πριν από 15 περίπου χρόνια. Σήμερα, η αστυνομία πολλές φορές απαγορεύει ακόμα και να περπατάμε στα μονοπάτια που οι ίδιοι καθαρίζουμε για τους επισκέπτες της Κέρκυρας» λέει ο Γ. Τσιριμιάγκος.
Αυθεντικός και πολύτιμος
Έχοντας νωρίτερα διασχίσει με το αυτοκίνητο τις απωθητικές, πλέον, τουριστικές περιοχές της Κέρκυρας, το τοπίο του Ερημίτη και τα γαλαζοπράσινα νερά γαληνεύουν το μάτι. Είναι από τα ελάχιστα μέρη του νησιού όπου τέτοιο τοπίο σώζεται -σε γενικές γραμμές- αδιατάρακτο. Συνεπώς, τονίζει ο Τσιριμιάγκος, «αποτελεί μοναδικό φυσικό πόρο για δυνατότητα αναψυχής και θυμίζει σε όλους μας την αυθεντική ομορφιά της Κέρκυρας».
Συνεχίζουμε στα ανοιχτά αλλά το βλέμμα μένει διαρκώς μαγνητισμένο στο ανέγγιχτο πράσινο. Ο Ερημίτης διατηρεί τη βλάστηση του νησιού που υπήρχε προ Ενετικής κυριαρχίας, όταν έγινε υποχρεωτική φύτευση ελαιόδεντρων. Όμως, η πυκνή βλάστηση «σπάει» εδώ κι εκεί από τους δρόμους που άνοιξαν οι μπουλντόζες («φετίχ» των οπαδών της ανάπτυξης) και τα «καθαρισμένα» οικόπεδα πάνω στη θάλασσα. Στις αρχές του χρόνου, οι κάτοικοι της περιοχής που οργάνωσαν καθαρισμό του δάσους σοκαρίστηκαν με την εικόνα των αποψιλωμένων εκτάσεων, μικρό μέρος των οποίων φαίνεται από το σκάφος.
«Δεν είμαστε... 'ταλιμπάν' που θέλουν να μην χτιστεί τίποτα, από τον τουρισμό ζουν πολλοί στην περιοχή, το κομμάτι αυτό όμως είναι η ανάσα της βορειοανατολικής Κέρκυρας» επαναλαμβάνει ο Γ. Τσιριμιάγκος, καθώς η βάρκα προσεγγίζει τη Βρωμόλιμνη. Εκεί, η ιδιωτική εταιρεία, ιδιαίτερα μετά την περσινή «φιέστα» Μητσοτάκη (όταν... προφητικά είχε πει ότι ο Ερημίτης «κάποια στιγμή θα καεί», αν δεν προχωρήσει η τσιμεντοποίηση), πραγματοποιεί εργασίες διάνοιξης δρόμου στον αιγιαλό και μπαζώματα, παρότι πρόκειται για λίμνη που προστατεύεται με το Προεδρικό Διάταγμα 229/2012 για την προστασία και διατήρηση μικρών νησιωτικών υγροτόπων.
Τα επενδυτικά σχέδια προβλέπουν τη σφράγιση 36.000 τ.μ. και την ανέγερση 84 κτηρίων τουριστικών καταλυμάτων, μια μαρίνα, δρόμο διπλής κατεύθυνσης 5 χιλιομέτρων εντός δασικής έκτασης καθώς και πάρκινγκ, εκ των οποίων ένα ακριβώς δίπλα στη Βρωμόλιμνη, για την διευκόλυνση της πρόσβασης στον αιγιαλό.
Στο προαναφερθέν Π.Δ. αναφέρονται ονομαστικά και οι άλλες δύο λίμνες της περιοχής, η Άκολη και το Έλος Ερημίτη, πνιγμένα στη βλάστηση υγροτοπικά οικοσυστήματα.
Με γνώμονα την προστασία τους, δεκαοχτώ περιβαλλοντικές οργανώσεις από έντεκα χώρες της Μεσογείου κάλεσαν πρόσφατα τον πρωθυπουργό να σταματήσει τα σχεδιαζόμενα έργα (ξενοδοχείο, τουριστικές κατοικίες κ.ά.) στον Ερημίτη.
«Έργα; Ποια έργα;», η ειρωνική αποστροφή του Δημήτρη Φατήρα, προέδρου του συλλόγου «Ερημίτης Πλους, Περιβαλλοντική Προστασία Βορείου Στενού Κέρκυρας» (δείτε περισσότερα στο erimitis.gr), ο οποίος μας υποδέχεται πίσω στον Άγιο Στέφανο. Πιθανολογεί ότι το περίφημο Κassiopi Project θα καταλήξει μία ακόμα «αρπαχτή» real estate, όπου οι «επενδυτές» προσπερνούν όλα τα εμπόδια για να σαλαμοποιήσουν και να πουλήσουν τα οικόπεδα - φιλέτα - ο Άδ. Γεωργιάδης, μέσα σε ένα βράδυ, αφαίρεσε την αρμοδιότητα έγκρισης υψομετρικής μελέτης οδών από την Τοπική Αυτοδιοίκηση για να παρακάμψει το Δημοτικό Συμβούλιο Βόρειας Κέρκυρας.
** Η συνέχεια του ρεπορτάζ στο φύλλο του Δεκαπενταύγουστου
Κρατάει χρόνια αυτή η κολώνια
Τελευταίο επεισόδιο η μεθόδευση Γεωργιάδη που αφαίρεσε κρίσιμες αρμοδιότητες από τις τοπικές αρχές για τα μάτια της εταιρείας διαχείρισης
Η «διαδρομή» της ιδιωτικοποίησης δικαιώνει τον Δ. Φατήρα: αφού, κατ’ απαίτηση των δανειστών, το τμήμα του Ερημίτη (496 στρέμματα) που ανήκει στο Δημόσιο εντάχθηκε το 2011 στα υπό «αξιοποίηση» ακίνητα του ΤΑΙΠΕΔ, έλαβε χώρα ο διαγωνισμός (2012) που προέβλεπε την παραχώρηση δικαιώματος χρήσης επιφανείας στη μία και μοναδική εμφανιζόμενη εταιρεία (NCH Capital) για 99 χρόνια έναντι 23 εκατομμυρίων ευρώ για κατασκευή «τουριστικού χωριού - τουριστικών κατοικιών».
Το 2017, με νέο διαγωνισμό, παραχωρήθηκε από το ΤΑΙΠΕΔ στη μέχρι τότε επιφανειούχο, για την ακρίβεια στην «Επενδύσεις Ακινήτων Νέας Κέρκυρας» που είχαν περάσει στην ιδιοκτησία της NCH Capital, το δικαίωμα της πλήρους κυριότητας, έναντι 2.050.000 ευρώ, όταν η ίδια η εφορία το εκτιμά στα 16.028.579 ευρώ.
«Οποιοδήποτε άλλος φορέας το κοστολογούσε τόσο θα αντιμετώπιζε βαριές ποινικές ευθύνες» σχολιάζει ο Δ. Φατήρας, εκφράζοντας τη «δυσαρέσκεια το συλλόγου για τα πεπραγμένα όλων των μνημονιακών κυβερνήσεων».
Δέκα χρόνια μετά την ιδιωτικοποίηση, χάρη και στην πολυεπίπεδη δράση των κατοίκων, το εργοτάξιο υπάρχει μόνο στη... φαντασία του Άδ. Γεωργιάδη.
Ο σύλλογος «Ερημίτης Πλους» κατέθεσε τον περασμένο Απρίλιο μηνυτήρια αναφορά στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών, στην οποία στοιχειοθετεί παραβάσεις της περιβαλλοντικής και πολεοδομικής νομοθεσίας από τους επενδυτές ή εμπλεκόμενες κρατικές αρχές, διότι, εξηγεί ο Δ. Φατήρας, «η χωροθέτηση βασικών εγκαταστάσεων της επένδυσης, ιδιαίτερα των σταθμών βιολογικού καθαρισμού και αφαλάτωσης, άλλαξε επανειλημμένα για να ξεπεραστεί η κραυγαλέα σύγκρουση του αρχικού σχεδίου με το Προεδρικό Διάταγμα προστασίας του Ερημίτη: μία φορά το 2016, χωρίς να τηρηθεί η προβλεπόμενη διαδικασία διαβούλευσης, δεύτερη φορά το 2019, με ΚΥΑ που παρέκαμψε την αρμοδιότητα της Δασικής Υπηρεσίας και καταστρατήγησε τις προδιαγραφές της δασικής οδοποιίας μέσα σε δάσος».
Προσφυγή κατά της επένδυσης και της παραβίασης των υψομετρικών περιορισμών σε εγκαταστάσεις της έχει καταθέσει και ο Δήμος Βόρειας Κέρκυρας στο ΣτΕ, ενώ εκκρεμούν αρκετές ακόμα δικαστικές αποφάσεις για τον Ερημίτη.
Η «προβοκάτσια» Γεωργιάδη
Επειδή στην περιοχή έχουν περιουσία ισχυροί οικονομικοί παράγοντες (όπως ο Ν. Ρόθτσιλντ, της γνωστής τραπεζικής δυναστείας, ο Ρ. Λούκας επικεφαλής της επενδυτικής εταιρείας CVC κ.ά.), οι οποίοι έχουν αντιταχθεί στην «επένδυση» -είχαν μάλιστα εκπρόσωπο για κάποιο διάστημα τον σημερινό υπουργό Εξωτερικών Ν. Δένδια, ο οποίος το 2018 δήλωνε ότι η έκταση πρέπει να επανέλθει στα χέρια του Δημοσίου- ο υπουργός Ανάπτυξης προσπαθεί να δώσει την εντύπωση ότι το ζήτημα αποτελεί διαμάχη μεταξύ επιχειρηματιών (βλέπε το σχετικό επεισόδιο της εκπομπής «Special Report», τον Ιούνιο του 2020).
«Πρόκειται για ξεκάθαρη προβοκάτσια» απαντάει ο Δ. Φατήρας σημειώνοντας ότι οι εν λόγω οικονομικοί παράγοντες συναντήθηκαν πράγματι με την κίνηση πολιτών δηλώνοντας τη στήριξή τους στον αγώνα για την προστασία του Ερημίτη.
Ωστόσο, θυμίζει ο Δ. Φατήρας, «το κίνημα των κατοίκων ξεκίνησε από τις αρχές του 2000 με λαϊκές συνελεύσεις και στη συνέχεια απέκτησε νομική μορφή για να μπορεί να δίνει και νομικές μάχες. Στόχος μας δεν είναι να σώσουμε ένα κομμάτι του Ερημίτη για να το αγοράσει κάποιος άλλος, αλλά να τον προστατεύσουμε ως φυσικό σχηματισμό στο σύνολό του ώστε να μην επιτρέπεται καμία χρήση γης και να αναδειχθεί ως οικολογικό πάρκο ερευνών και περιπατητικού τουρισμού, υπό δημόσια χρήση και φορέα διαχείρισης που θα υπάγεται στην Τοπική Αυτοδιοίκηση».
Αλ. Αυλωνίτης: Ο Ερημίτης εκπέμπει SOS
Πάντοτε διαφωνούσα με την επένδυση αυτή, όπως και σχεδόν όλοι οι τοπικοί θεσμικοί φορείς. Όμως την επέβαλαν μνημονιακοί λόγοι και ακραίες νεοφιλελεύθερες πολιτικές, δηλώνει στην «Α» ο Αλέξανδρος Αυλωνίτης, βουλευτής Κέρκυρας και αναπληρωτής τομεάρχης Τουρισμού της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία.
Θεωρεί ότι σήμερα η έλλειψη ολοκληρωμένου σχεδίου από την κυβέρνηση σηματοδοτεί την εξ αντικειμένου αδυναμία υλοποίησης της επένδυσης με τον οφειλόμενο σεβασμό προς τον Ερημίτη και την ευρύτερη περιοχή.
Καταγγέλλει την κυβέρνηση Μητσοτάκη για πρόχειρο και αποσπασματικό προγραμματισμό, ο οποίος έχει επιφέρει ήδη την περιβαλλοντική υποβάθμιση της περιοχής.
«Η βιασύνη και φορτικότητα με την οποία έχει επιβληθεί και προχωράει η 'επένδυση' είναι πολιτικά και κοινωνικά κατάπτυστη» τονίζει στηλιτεύοντας την αφαίρεση, με ξαφνική και ελεγχόμενη συνταγματικά κοινοβουλευτική παρέμβαση, σημαντικών αρμοδιοτήτων από τα δημοτικά συμβούλια, η οποία αναιρεί συνολικά την αυτοτέλεια της Αυτοδιοίκησης, μόνο και μόνο για να διευκολύνει μια ιδιωτική εταιρεία.
«Και τι δεν έχουν κάνει μέχρι σήμερα για να δουν τις μπουλντόζες να οργώνουν και αποψιλώνουν τον Ερημίτη» αναφέρει χαρακτηριστικά.
«Η περιβαλλοντική καταστροφή, είτε από τις εργασίες που πλέον εκτελούνται στην περιοχή είτε από άλλους λόγους, έχει λάβει δραματικές διαστάσεις και αποτελεί καταπάτηση των δικαιωμάτων των τοπικών κοινωνιών για καθαρό, προστατευόμενο περιβάλλον. Γι’ αυτό θα πρέπει να καταγραφεί και να αξιολογηθεί η περιβαλλοντική ζημία στην περιοχή, προκειμένου να ληφθούν μέτρα για τον περιορισμό της, ώστε να αποφευχθεί μία μεγαλύτερου βαθμού καταστροφή» επισημαίνει ο βουλευτής της αξιωματικής αντιπολίτευσης, καλώντας την Πολιτεία να μεριμνήσει για την προστασία περιοχών ιδιαίτερου φυσικού κάλλους εν γένει.
«Είναι αναγκαίο να ληφθούν τα απαραίτητα νομοθετικά και διοικητικά μέτρα, που θα διασφαλίσουν την διατήρηση των οικοτόπων της αυτοφυούς χλωρίδας και της άγριας πανίδας της περιοχής» καταλήγει.
Φωτογραφίες: Μαρία Σιδηροπούλου (πηγή: ΑΥΓΗ)
