Την επίθεση που δέχτηκε το δικαίωμα στην υγεία από τα μέτρα λιτότητας της τελευταίας δεκαετίας, τη διακριτική μεταχείριση των προσφυγικών πληθυσμών σε σχέση με την ισχύ των μέτρων κατά της πανδημίας, τη συνέχιση των καταγγελιών για βασανιστήρια, κακοποίηση και υπερβολική χρήση βίας από την αστυνομία, τις καταγγελίες για επαναπροωθήσεις και τις αλλαγές στον νόμο περί ασύλου και στον νόμο για τις διαδηλώσεις που θίγουν δικαιώματα καταγράφει η ετήσια έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας, στο κεφάλαιο που αφορά τη χώρα μας. Η έκθεση δεν παραλείπει να αναφερθεί στην “ιστορική απόφαση” του δικαστηρίου που καταδίκασε τη Χρυσή Αυγή ως εγκληματική οργάνωση, στην έναρξη της δίκης του Ζακ Κωστόπουλου, στην απεργία πείνας και δίψας του Βασίλη Δημάκη με αίτημα τη συνέχιση της πανεπιστημιακής του εκπαίδευσης, στην προσφυγή του ελληνικού κράτους κατά της απόφασης για αποζημίωση του Μανώλη Κυπραίου για τον σοβαρό τραυματισμό του και στην καταστροφή της Μόριας.
Επιπλέον η Διεθνής Αμνηστία θυμίζει την πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων, η οποία επισημαίνει τα συστημικά λάθη στις φυλακές της Ελλάδας, προσθέτοντας ότι μια κρατούμενη απεβίωσε στις φυλακές του Ελαιώνα, ενώ οι συγκρατούμενές της ανέφεραν πως δεν είχε λάβει επαρκή ιατρική φροντίδα, συμπληρώνοντας ότι οι κρατούμενοι σε όλη τη χώρα δήλωσαν στην Πρωτοβουλία για τα Δικαιώματα των Κρατουμένων πως δεν τους παρέχονται μέσα ατομικής προστασίας από την Covid-19.
Στο ζήτημα της πρόσβασης στην υγεία, η οργάνωση μιλά για τη δεκαετή έρευνά της, που κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα μέτρα λιτότητας υπονόμευσαν τη δυνατότητα πρόσβασης και “πολλοί άνθρωποι δυσκολεύτηκαν να αντεπεξέλθουν στο κόστος της υγειονομικής περίθαλψης και να έχουν πρόσβαση στο σύστημα δημόσιας Υγείας.
Ο οπισθοδρομικός αντίκτυπος αυτών των μέτρων, που επηρέασαν δυσανάλογα τους φτωχότερους και πιο περιθωριοποιημένους, σε συνδυασμό με τον τρόπο εφαρμογής τους, παραβίασε το δικαίωμα στην απόλαυση του όσο το δυνατόν υψηλότερου επιπέδου υγείας. Πολλές από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι στον τομέα της Υγείας, συμπεριλαμβανομένων των δυσκολιών λόγω του περιορισμένου αριθμού προσωπικού, επιδεινώθηκαν από την Covid-19” σημειώνει η έκθεση.
Πλατείες και συναθροίσεις
Κατά τα άλλα, η Διεθνής Αμνηστία καταγράφει τη συνέχιση των καταγγελιών για περιστατικά κακομεταχείρισης, υπερβολικής και παράνομης χρήση βίας από αξιωματούχους επιβολής του νόμου. Σε αυτούς που στοχοποιήθηκαν περιλαμβάνονται και άνθρωποι που διαμαρτύρονταν σε ένδειξη αλληλεγγύης στους πρόσφυγες· εκείνοι που συγκεντρώνονταν σε πλατείες, καθώς οι αρχές άρχισαν να χαλαρώνουν τους περιορισμούς της Covid-19, και επίσης πρόσφυγες και μετανάστες. Επίσης η έκθεση επισημαίνει ότι συνεχίστηκαν οι σοβαρές παραβιάσεις των δικαιωμάτων των αντιρρησιών συνείδησης, με επανειλημμένες διώξεις, πρόστιμα και δίκες σε στρατιωτικά δικαστήρια.
Αναφερόμενη δε στο δικαίωμα του συνέρχεσθαι, μιλά για τις σοβαρές ανησυχίες ΜΚΟ, συνδικάτων και πολιτικών κομμάτων “για ένα αμφιλεγόμενο νομοσχέδιο που ρυθμίζει τις δημόσιες συναθροίσεις. Το νομοσχέδιο έγινε νόμος στις 11 Ιουλίου και περιλαμβάνει μια διάταξη που καθιερώνει ευθύνη για τους διοργανωτές μιας συγκέντρωσης”.
Επαναπροωθήσεις και περιστολή δικαιωμάτων προσφύγων
Εξετάζοντας τα δικαιώματα προσφύγων, αιτούντων άσυλο και μεταναστών, η Διεθνής Αμνηστία υπογραμμίζει τον περαιτέρω περιορισμό των διαδικαστικών και ουσιαστικών εγγυήσεων στην εξέταση ασύλου με τη νέα τροποποίηση της νομοθεσίας περί ασύλου (επέκταση κράτησης, κλειστά ελεγχόμενα κέντρα υποδοχής) και επισημαίνει ότι, παρά την επίσημη εφαρμογή ενός νέου συστήματος για τη διασφάλιση της πρόσβασης των αιτούντων άσυλο στο δημόσιο σύστημα Υγείας, οι άνθρωποι συνέχισαν να αντιμετωπίζουν δυσκολίες.
Επιπλέον η έκθεση αναφέρεται στα γεγονότα του Μαρτίου του 2020. Όπως σημειώνει η Διεθνής Αμνηστία, οι “μαρτυρίες περιέγραψαν σειρά καταχρήσεων από τις ελληνικές συνοριακές δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένης της υπερβολικής χρήσης βίας, των ξυλοδαρμών, της χρήσης πραγματικών πυρών, της παράνομης κράτησης και των συστηματικών επαναπροωθήσεων στην Τουρκία, με αποτέλεσμα τον θάνατο τουλάχιστον δύο αντρών και την εξαφάνιση μιας γυναίκας”, και διευκρινίζει ότι ελληνικές αρχές τις διέψευδαν. Οι καταγγελίες για επαναπροωθήσεις και στη θάλασσα συνεχίζονται και μετά τον Μάρτιο, όπως σημειώνεται, ενώ μιλούν και για την αναστολή αιτήσεων ασύλου και την αυθαίρετη κράτηση των εισερχομένων του Μαρτίου.
Η έκθεση δεν παραλείπει να αναφερθεί στη συνέχιση των μέτρων περιορισμού των αιτούντων άσυλο εντός των κέντρων, παρά τη χαλάρωση μέτρων για τον γηγενή πληθυσμό, στο πλαίσιο των μέτρων κατά της πανδημίας, στις εξώσεις από τα κέντρα φιλοξενίας που οδήγησαν σε αστεγία πρόσφυγες και στην ποινικοποίηση της αλληλεγγύης.
