Κάμερες τους έδωσαν αλλά διακριτικά όχι, ήταν το πρώτο σχόλιο όσων παρακολούθησαν τις αστυνομικές επιχειρήσεις της 6ης Δεκεμβρίου και άκουσαν τον υπουργό Προστασίας του Πολίτη Μιχ. Χρυσοχοΐδη να μιλάει για “την αστυνομία που χαίρεται ο κόσμος στις γειτονιές” και να διαφημίζει τη βιντεοπαραγωγή των ΜΑΤ ως μέσο λογοδοσίας, όταν μάλιστα οι κάμερες ήταν στραμμένες προς τους δημοσιογράφους και τους ελάχιστους περαστικούς, ενώ το νομοθετικό πλαίσιο για τη χρήση των καμερών αυτών δεν εξασφαλίζει ότι τελικά οι κάμερες θα ενισχύσουν τη λογοδοσία των αστυνομικών.
Τα διακριτικά των αστυνομικών είναι ίσως η χιλιοειπωμένη απόφαση που κατά καιρούς ανακοινώνεται από τον συγκεκριμένο υπουργό και, όλως περιέργως, δεν εφαρμόζεται. Το μακρινό 2009, την απόφαση αυτή είχε ξανά ανακοινώσει ο Μιχ. Χρυσοχοΐδης, ως υπουργός ΠΑΣΟΚ τότε, και είχε εφαρμοστεί σε ελάχιστες περιπτώσεις αμέσως μετά την ανακοίνωση. Μέσα σε έναν χρόνο, τα νούμερα από τα κράνη των ΜΑΤ εξαφανίστηκαν. Τον Νοέμβριο του 2019 ανακοινώθηκε ξανά το μέτρο, αυτή τη φορά από τον αρχηγό της ΕΛ.ΑΣ., ωστόσο κανείς δεν το έχει δει να εφαρμόζεται.
Το αίτημα για διακριτικά είναι, παράλληλα, το χιλιοειπωμένο ανεκπλήρωτο αίτημα, από τις εκθέσεις της Διεθνούς Αμνηστίας για την αστυνομική αυθαιρεσία και για την ατιμωρησία στη χώρα μας μέχρι τις σχετικές εκθέσεις του Συνηγόρου του Πολίτη αλλά και το πιο πρόσφατο πόρισμα της επιτροπής Αλεβιζάτου.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Γαβριήλ Σακελλαρίδης στην «Α» / Τα διακριτικά των αστυνομικών ως ανάχωμα στην ατιμωρησία
Και επειδή συχνά γίνεται επίκληση της διεθνούς εμπειρίας, θα ήταν χρήσιμο να δούμε τι ισχύει και σε άλλες χώρες.
Τα “ραμμένα” διακριτικά των βρετανικών ΜΑΤ
Στη Μεγάλη Βρετανία οι ένστολοι αστυνομικοί υποχρεούνται να φέρουν διακριτικά, ενώ, σύμφωνα με τον κώδικα ντυσίματος της μητροπολιτικής αστυνομίας του Λονδίνου, και όσοι εκτελούν υπηρεσία με πολιτικά -προφανώς όχι σε περιπτώσεις μυστικών επιχειρήσεων- υποχρεούνται να φέρουν ταμπελάκι με το όνομά τους. Η μητροπολιτική αστυνομία του Λονδίνου μάλιστα φέρει διακριτικά από το 1860.
Όταν πριν από 11 χρόνια, στις διαδηλώσεις για τη σύνοδο των G20 στο Λονδίνο είχαν “πιαστεί” αστυνομικοί χωρίς διακριτικά, το ζήτημα είχε απασχολήσει σχετική επιτροπή στη βρετανική Βουλή.
Ο τότε επικεφαλής της μητροπολιτικής αστυνομίας του Λονδίνου, σερ Πολ Στέφενσον, είχε αναγκαστεί να εκδώσει νέες σχετικές εντολές μετά τον θόρυβο και όταν, λίγες ημέρες αργότερα, μια εφημερίδα του Λονδίνου είχε εντοπίσει αστυνομικό έξω από το βρετανικό Κοινοβούλιο χωρίς διακριτικά, με αποτέλεσμα να προκληθούν εκ νέου αντιδράσεις, είχε κληθεί να λάβει πειθαρχικά μέτρα εναντίον όσων αψηφούσαν την εντολή του να φορούν τα διακριτικά τους. Η Σκότλαντ Γιάρντ είχε βρεθεί στη δυσάρεστη θέση να απολογηθεί δημοσίως για τον έναν αυτόν αστυνομικό, για τον εντοπισμό του οποίου είχε διαταχθεί έρευνα, ενώ είχαν ζητηθεί εξηγήσεις και από τους ανωτέρους του. Το δε υπουργείο Εσωτερικών της Μεγάλης Βρετανίας είχε επικρίνει δημόσια την πρακτική, υπογραμμίζοντας ότι “οι πολίτες έχουν δικαίωμα να μπορούν να αναγνωρίσουν κάθε ένστολο αστυνομικό από τα διακριτικά του κατά τη διάρκεια εκτέλεσης των καθηκόντων του”.
Τον επόμενο χρόνο μάλιστα, το 2010, τα βρετανικά ΜΑΤ, για να μην “χάνουν” τα διακριτικά τους κατά τις διαδηλώσεις, άρχισαν να τα έχουν ραμμένα πάνω στις επωμίδες της στολής τους.
Οι... κορδέλες πένθους των Αμερικακών στις διαδηλώσεις για τον Τζ. Φλόιντ
Στις ΗΠΑ, τα διακριτικά είναι το γνωστό σήμα που φέρουν πάνω στη στολή τους και είναι υποχρεωμένοι να το έχουν σε κοινή θέα, ενώ έχουν και ταμπελάκι με το όνομά τους. Ωστόσο και στις ΗΠΑ εμφανίζονται περιπτώσεις καλυμμένων διακριτικών. Η τακτική αυτή καταγγέλθηκε τον περασμένο Ιούλιο, κατά τις διαδηλώσεις για τη δολοφονία του Τζόρτζ Φλόιντ σε Νέα Υόρκη, Σιάτλ και Σικάγο. Η αστυνομία του Σικάγο ανακοίνωσε σχετική εσωτερική έρευνα έπειτα από τη δημοσίευση φωτογραφιών αστυνομικών σε διαδηλώσεις που είχαν αφαιρέσει ή καλύψει τα διακριτικά τους. Στη Νέα Υόρκη όμως εκπρόσωποι των αστυνομικών δικαιολόγησαν τα κρυμμένα διακριτικά υπό την κορδέλα του πένθους, υποστηρίζοντας μάλιστα ότι είναι για να τιμήσουν τους αστυνομικούς που χάθηκαν από Covid-19 και ότι οι ισχυρισμοί ότι γίνεται για να καλυφθούν περιπτώσεις αστυνομικής αυθαιρεσίας είναι “θεωρίες συνωμοσίας”. Για το θέμα η ΜΚΟ National Lawyers Guild της Νέας Υόρκης έστειλε τελικά επιστολή στην αστυνομία της Ν.Υ και στον δήμο της, προειδοποιώντας ότι εάν η αστυνομία δεν θέσει τέλος στην πρακτική, θα προχωρούσαν σε αγωγή.
Υποχρεωτικά τα διακριτικά και στη Γαλλία
Στη Γαλλία επίσης είναι υποχρεωτικό να φορούν διακριτικά οι αστυνομικοί, με εξαιρέσεις που εισήχθησαν τον Δεκέμβριο του 2013 και αφορούν αστυνομικούς που φρουρούν κυβερνητικά κτήρια, διπλωματικές γαλλικές αρχές στο εξωτερικό ή σε επίσημες τελετές και εκδηλώσεις.
Ομοιότητες και διαφορές με τη Γερμανία
Στη Γερμανία, από το 2011 η αστυνομία του Βερολίνου έχει κάνει υποχρεωτική τη χρήση διακριτικών στις στολές τους, γεγονός που δεν είχε χαροποιήσει τους αστυνομικούς, ωστόσο εφαρμόστηκε. Σε σχετικές εκθέσεις της Διεθνούς Αμνηστίας για την αυθαίρετη αστυνομική βία το 2010, η Γερμανία είχε επικριθεί για την αποτυχία της να έχει έναν ανεξάρτητο ελεγκτικό φορέα για την αστυνομική αυθαιρεσία, με την οργάνωση να υπογραμμίζει και στην περίπτωση της Γερμανίας, όπως και στην Ελλάδα, ότι τα διακριτικά είναι προϋπόθεση για έναν ανεξάρτητο ερευνητικό μηχανισμό. Η Γερμανία το 2011 είχε επίσης δεχθεί επικρίσεις για τη λογοδοσία και από την Επιτροπή κατά των Βασανιστηρίων των Ηνωμένων Εθνών, σε ομοσπονδιακό επίπεδο και σε επίπεδο κρατιδίων. Από το 2013 και το κρατίδιο του Βραδενμβούργου έκανε υποχρεωτική τη χρήση διακριτικών στις στολές των αστυνομικών.
