Ένας πόλεμος λέξεων έχει ξεσπάσει μεταξύ του ΟΟΣΑ και του ΟΗΕ ενόψει μιας συνάντησης τον επόμενο μήνα, όπου θα συζητηθεί πώς ο οργανισμός που εδρεύει στη Νέα Υόρκη θα μπορούσε να παίξει μεγαλύτερο ρόλο στις διεθνείς φορολογικές υποθέσεις. Ο ΟΟΣΑ με έδρα το Παρίσι ηγείται συζητήσεων εδώ και δεκαετίες, αλλά αντιμετωπίζει όλο και περισσότερες επικρίσεις από αναπτυσσόμενες χώρες, όπως η Νιγηρία και η Ινδία, οι οποίες υποστηρίζουν πως οι παγκόσμιες φορολογικές πολιτικές του ευνοούν τις πλουσιότερες οικονομίες που αποτελούν τα μέλη του.
Μια έκθεση που δημοσιεύθηκε νωρίτερα αυτόν τον μήνα από τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες υποστήριξε τις αιτιάσεις των αναπτυσσόμενων οικονομιών λέγοντας ότι οι πρωτοβουλίες του ΟΟΣΑ δεν «αντιμετώπιζαν επαρκώς τις ανάγκες και τις προτεραιότητες» άλλων χωρών, εκτός από τις προηγμένες οικονομίες. Ο Γκουτέρες είπε ότι τα Ηνωμένα Έθνη θα πρέπει να έχουν μεγαλύτερο λόγο στις παγκόσμιες φορολογικές υποθέσεις για να καταστήσουν τη συνεργασία μεταξύ των εθνών «πλήρη, χωρίς αποκλεισμούς και πιο αποτελεσματική». Μια συζήτηση για την ανάπτυξη ενός νέου παγκόσμιου πλαισίου για τη φορολογική πολιτική θα πραγματοποιηθεί στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, που θα ξεκινήσει στις 18 Σεπτεμβρίου.
Η Μάναλ Κόργουιν, επικεφαλής φορολογικών στον ΟΟΣΑ, απάντησε στην έκθεση λέγοντας ότι περιείχε «πλήθος ανακριβειών και παραπλανητικών δηλώσεων». Είπε επίσης στους Financial Times ότι «ήταν απογοητευτικό το γεγονός ότι ο ΟΗΕ επέλεξε να αγνοήσει τον θετικό αντίκτυπο των πιο σημαντικών αλλαγών και των πιο συγκεκριμένων αποτελεσμάτων που έχουν επιτευχθεί τις τελευταίες δύο δεκαετίες». Η Κόργουιν κατέγραψε τη διευκόλυνση του ΟΟΣΑ για την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των χωρών, η οποία είχε αποφέρει σχεδόν 126 δισ. ευρώ σε πρόσθετο φόρο από το 2009 -συμπεριλαμβανομένων 41 δισ. ευρώ για τις αναπτυσσόμενες χώρες- ως μία από αυτές. Τα Ηνωμένα Έθνη, ωστόσο, πιστεύουν ότι πολλές από τις συνταγές πολιτικής του ΟΟΣΑ παραβλέπουν τις αναπτυσσόμενες οικονομίες, λέγοντας ότι συχνά ήταν «πέρα από» τις δυνατότητες φορολογικής διοίκησης των φτωχότερων χωρών να εφαρμόσουν τέτοια μέτρα. Αυτές οι συνταγές περιλαμβάνουν την παγκόσμια συμφωνία ορόσημο με τη μεσολάβηση του ΟΟΣΑ για την πάταξη της φοροαποφυγής των επιχειρήσεων. Ο ΟΗΕ ισχυρίστηκε πως ο αντίκτυπος έξω από τον πλούσιο κόσμο θα ήταν «ελάχιστος, ειδικά σε σύγκριση με το κόστος εφαρμογής». Περισσότερες από 130 χώρες υπέγραψαν τη συμφωνία το φθινόπωρο του 2021, αν και αυτή δεν έχει ακόμη επικυρωθεί πλήρως.
Μετά τη συνάντηση του Σεπτεμβρίου, η συζήτηση θα μεταφερθεί σε επιτροπή του ΟΗΕ από τον Οκτώβριο. Οι συστάσεις θα τεθούν σε ψηφοφορία στη Γενική Συνέλευση μέχρι το τέλος του έτους. Οι ειδικοί είπαν ότι θα σηματοδοτήσει μια σημαντική αλλαγή αν ο ΟΗΕ αποκτήσει μεγαλύτερη επιρροή στον παγκόσμιο φόρο, ιδιαίτερα δεδομένης της υπάρχουσας τεχνογνωσίας του ΟΟΣΑ. «Η πιθανότητα ενός μεγαλύτερου ρόλου στον διεθνή φόρο για τον ΟΗΕ πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη» δήλωσε ο Γουίλ Μόρις, ηγέτης της παγκόσμιας φορολογικής πολιτικής στην PwC. Η Κόργουιν είπε ότι δεν ήθελε να «τροφοδοτήσει τη ρητορική» μιας αντιπαλότητας μεταξύ των δύο οργανισμών και ότι ο ΟΟΣΑ επικεντρώνεται στην επίτευξη συγκεκριμένων αποτελεσμάτων για τις χώρες και όχι στον «περιττό ανταγωνισμό μεταξύ των οργανισμών». Και πρόσθεσε: «Δεν λέμε ότι όλα είναι τέλεια. Αλλά πρέπει να αναγνωρίσετε την πραγματικά σημαντική πρόοδο που έχει σημειωθεί». Όταν ζητήθηκε απάντηση στα σχόλια της Κόργουιν, ο ΟΗΕ είπε ότι ο γενικός γραμματέας συνήθως δεν παρείχε πρόσθετες εξηγήσεις για εκθέσεις που δεν είχαν ακόμη υποβληθεί επίσημα στα κράτη-μέλη. Ωστόσο, ο Στεφάν Ντιζαρίκ, εκπρόσωπος του γ.γ., πρόσθεσε ότι η έκθεση «δεν αφορούσε την κριτική οποιουδήποτε οργανισμού ή ανταγωνισμού μεταξύ τους». «Πρόκειται να δοθούν σε όλες τις κυβερνήσεις, όπως έχουν ρητά ζητήσει, πρόσθετες επιλογές για να καταστήσουν τη διεθνή φορολογική συνεργασία πλήρως περιεκτική και πιο αποτελεσματική» είπε, προσθέτοντας ότι η έκθεση ήταν «απλώς μια ειλικρινής αξιολόγηση, βασισμένη σε ευρείας κλίμακας εισροές και διαβουλεύσεις πολλών ενδιαφερομένων».
Η έκθεση ανατέθηκε έπειτα από ψήφισμα που εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, κατόπιν αιτήματος αφρικανικών χωρών πέρυσι. Αυτό προκάλεσε επικρίσεις από πολλές αναπτυσσόμενες χώρες, ότι η παγκόσμια φορολογική συμφωνία του ΟΟΣΑ ήταν προκατειλημμένη υπέρ των συμφερόντων των αναπτυγμένων χωρών. Η Διακυβερνητική Ομάδα των Είκοσι Τεσσάρων (G24) των αναπτυσσόμενων χωρών έχει υποστηρίξει την έκκληση του ΟΗΕ για μεγαλύτερο ρόλο στην παγκόσμια φορολόγηση. Ωστόσο, οι δημόσιες υποβολές στην έκθεση του ΟΗΕ έδειξαν ότι αρκετοί εκπρόσωποι επιχειρήσεων και ανεπτυγμένες χώρες -συμπεριλαμβανομένης της Αυστραλίας, της Ιαπωνίας και του Ηνωμένου Βασιλείου- υποστήριξαν υφιστάμενες ρυθμίσεις υπό την ηγεσία του ΟΟΣΑ. Ο Μόρις της PwC είπε ότι οι επιχειρήσεις ανησυχούν για μια πιθανή «διάσπαση» των παγκόσμιων φορολογικών υποθέσεων, παρά τη συνειδητοποίηση ότι η παγκόσμια συμφωνία του ΟΟΣΑ το 2021 «προφανώς» ευνοούσε μεγαλύτερες, πιο ανεπτυγμένες χώρες. «Αυτό που οι επιχειρήσεις θα ήθελαν να δουν είναι μια διαδικασία που επιτυγχάνει μια πραγματική συναίνεση μεταξύ όσο το δυνατόν περισσότερων χωρών» τόνισε, προσθέτοντας ότι, ενώ η διαδικασία του ΟΟΣΑ δεν το είχε επιτύχει, τα Ηνωμένα Έθνη μπορεί να δυσκολεύονται να βρουν έναν συμβιβασμό μεταξύ των προηγμένων και των αναπτυσσόμενων οικονομιών.
