Σχεδόν αμέσως μετά το τέλος του πρώτου γύρου των γαλλικών προεδρικών εκλογών, ο επικρατέστερος των υποψηφίων της Αριστεράς Ζαν-Λικ Μελανσόν, που κατετάγη τρίτος με το υψηλό 22%, έθεσε ως στόχο η Αριστερά να κερδίσει τις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου και ο ίδιος να γίνει πρωθυπουργός. Είναι αυτό ένα ρεαλιστικό σενάριο, έναν μήνα μετά την επανεκλογή του προερχόμενου από το ακραίο Κέντρο Μακρόν ή ο Μελανσόν επιβεβαιώνει τη φήμη του ότι αγαπάει τα μεγάλα λόγια;
Οι Γάλλοι θεωρούν για τον εαυτό τους ότι ανήκουν στον λαό που επινόησε τη σύγχρονη αστική δημοκρατία και γι' αυτόν τον λόγο -μεταξύ άλλων- τους αρέσει να της βάζουν διάφορες δοκιμασίες. Στο παρελθόν είχαν τη συνήθεια να καταψηφίζουν το κόμμα του Προέδρου σε όλες τις ενδιάμεσες εκλογές.
Έτσι, ο σοσιαλιστής Μιτεράν αναγκάστηκε να προεδρεύει μιας δεξιάς κυβέρνησης το 1986 και το 1993, πριν ο δεξιός Σιράκ πληρωθεί με το ίδιο νόμισμα και προεδρεύσει μιας σοσιαλιστικής κυβέρνησης το 1997. Το σύστημα μεταρρυθμίστηκε προς το συγκεντρωτικότερο: οι βουλευτικές εκλογές «κόλλησαν» διά νόμου στις προεδρικές, προκειμένου ο λαός να πιεστεί να δίνει στον φρεσκοεκλεγμένο Πρόεδρο εργαλεία για να κάνει τη δουλειά του. Εδώ και 20 χρόνια το σύστημα αυτό λειτουργεί, αλλά όχι για χάρη της Δημοκρατίας: το Κοινοβούλιο και οι πρωθυπουργοί παίζουν μικρότερο ρόλο από ποτέ στη Γαλλία. Και οι Γάλλοι απάντησαν σε αυτό με έναν ιδιότυπο τρόπο. Στις τελευταίες εκλογές σχεδόν εξαφάνισαν τα κόμματα.
Το δυσεπίλυτο ερώτημα των συσχετισμών
Ο Μελανσόν κατέρχεται στις βουλευτικές του Ιουνίου με γνώση ότι απευθύνεται σε ένα εκλογικό σώμα δυσκίνητο και τριχοτομημένο. Οι υποψήφιοι της Αριστεράς, όλοι μαζί, συγκέντρωσαν 32%. Ποσοστό ανεβασμένο σε σχέση με το 2017, αλλά σίγουρα όχι πλειοψηφικό. Άλλο ένα 32% συγκέντρωσαν οι υποψήφιοι της Ακροδεξιάς, που πάντα δυσκολεύονται να συνάψουν συμμαχίες στο σύστημα με δύο γύρους που ισχύει στη Γαλλία. Και, τέλος, ένα ποσοστό λίγο κάτω από το 36% ψήφισε υποψηφίους του Κέντρου και της Κεντροδεξιάς, οι οποίοι ωστόσο δεν συμμαχούν μεταξύ τους. Υπό αυτές τις συνθήκες το αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών μοιάζει με μινωικό λαβύρινθο, ειδικά καθώς η γαλλική νομοθεσία προβλέπει πρόκριση περισσότερων από δύο υποψηφίους στον β' γύρο στις 577 μονοεδρικές περιφέρειες. Αν μάλιστα, όπως αναμένεται, τα δύο παραδοσιακά κόμματα (Ρεπουμπλικανικό και Σοσιαλιστικό) βελτιώσουν τα θλιβερά αποτελέσματα των προεδρικών, η αυτοδυναμία για οποιονδήποτε χώρο μοιάζει σχεδόν αδύνατη.
Το κόμμα της "Ανυπότακτης Γαλλίας" του Μελανσόν μοιάζει επίσης δύσκολο να επαναλάβει τα αποτελέσματα του ηγέτη του στις προεδρικές. Σοσιαλιστές και κομμουνιστές διατηρούν ακόμα τοπικούς μηχανισμούς, ικανούς να πετύχουν αξιοπρεπή ποσοστό, που εκ των πραγμάτων θα μαζέψουν τα ποσοστά των υποψηφίων του Μελανσόν. Ακόμα κι αν η Αριστερά βρεθεί με πάνω από το 1/3 των εδρών στον β’ γύρο, δύσκολα η "Ανυπότακτη" Γαλλία θα έχει πάνω από τις μισές από αυτές: ο συνδυασμός δεν βγάζει τον Μελανσόν πρωθυπουργό.
Με το βλέμμα στο... αύριο
Ωστόσο, ο στόχος που θέτει ο βετεράνος πολιτικός δεν είναι ανόητος. Μετά από οκτώ χρόνια κατά τα οποία αρνήθηκε κάθε συνεργασία με τη θεωρούμενη ως συστημική Αριστερά, ο Μελανσόν εκτιμά πλέον ότι έχει τους συσχετισμούς να ηγηθεί του συνόλου της. Ακόμα κι αν ο Μακρόν αναγκαστεί να συγκροτήσει μια κυβέρνηση μειοψηφίας, συνεργαζόμενος είτε με την παραδοσιακή Δεξιά είτε ακόμα και με τους Πράσινους, ο Μελανσόν θα έχει μετατραπεί στον αναμφισβήτητο ηγέτη της μείζονος αντιπολίτευσης.
Και, όπως συμβαίνει διαρκώς από το 2008 που εγκατέλειψε το Σοσιαλιστικό Κόμμα, θα έχει καταφέρει ξανά να κερδίσει έδαφος αποτυγχάνοντας στον ρητό του στόχο. Αν, ωστόσο, με τον παράδοξο αυτό τρόπο η Αριστερά επιστρέψει πρωταγωνίστρια στη γαλλική πολιτική σκηνή μετά την καταστροφή των τελευταίων χρόνων, η Ιστορία θα συγχωρέσει αυτόν τον μάλλον βοναπαρτικό και αλαζόνα πολιτικό που ξεκίνησε την καριέρα του ως ένα χαμηλόβαθμο στέλεχος της κυβέρνησης Ζοσπέν.
