Κάπως διαφορετικά περίμενε η Άνγκελα Μέρκελ την τελευταία ομιλία της στη Βουλή μετά από 16 συναπτά έτη στην εξουσία. Η Γερμανίδα καγκελάριος θα ήθελε να πει το κοινοβουλευτικό αντίο της σε ένα σώμα που να τη χειροκροτεί. Θα ήθελε να δει την επόμενη μέρα στις εφημερίδες άρθρα που να θυμίζουν πόσο καλή διαχειρίστρια κρίσεων ήταν όλα αυτά τα χρόνια, αναλύσεις που να οικτίρουν τη Γερμανία -κάποιες και την Ευρώπη- επειδή μετά τις 26 Σεπτεμβρίου θα στερηθεί την ψύχραιμη “μητερούλα” της.
Αντ’ αυτού αναγκάστηκε να πάει στη Βουλή για να ζητήσει εκ των υστέρων την έγκρισή της για την αποχώρηση των γερμανικών δυνάμεων από το Αφγανιστάν, για να παραδεχτεί ότι κάτι δεν πήγε καλά στο σχεδιασμό της εκκένωσης των ντόπιων που δούλεψαν για το γερμανικό στρατό και άλλες οργανώσεις και τώρα απειλείται η ζωή τους από τους Ταλιμπάν, αλλά και για να αναρωτηθεί τι λάθη έκανε 20 χρόνια η Δύση στη γη του Χίντου Κους.
Η Μέρκελ αποχωρεί μέσα σε ένα τοπίο μάλλον ζοφερό, με την πανδημία να χτυπά πάλι την πόρτα της χώρας - και το εμβολιαστικό πρόγραμμα να είναι οριακά καλύτερο από το ελληνικό- με τα χαλάσματα των φονικών πλημμυρών του Ιουλίου να θυμίζουν πόσο ανοχύρωτη είναι η πλούσια Γερμανία απέναντι στην κλιματική κρίση και με τα συντρίμμια της εξωτερικής πολιτικής σε κοινή θέα. Δεν είναι αυτή η κληρονομιά που ήθελε να αφήσει πίσω της η -κατά Ομπάμα- ηγέτιδα του ελεύθερου κόσμου. Λιγότερο φαίνεται να την ενδιαφέρει για το αν το κόμμα της θα παραμείνει στην εξουσία μετά από τις εκλογές, αν και από το περασμένο Σάββατο αποφάσισε να βάλει πλάτη στην προεκλογική εκστρατεία του μάλλον αδύναμου διαδόχου της, Άρμιν Λάσετ. Ίσως επειδή μέσα της θεωρεί λογικό να υπάρχει διάθεση πολιτικής αλλαγής μετά από τόσα χρόνια, ακριβώς όπως συνέβη το 1998 όταν ο μέντοράς της Χέλμουτ Κολ συμπλήρωνε τα δικά του 16 χρόνια στην εξουσία. Μάλιστα, σε αντίθεση με τον Κολ η Μέρκελ επέλεξε να μην είναι πάλι υποψήφια, να μην αποχωρήσει από την καγκελαρία μετά από μια ήττα.
Μια ήττα που δεν είναι απαραίτητα δεδομένη, παρά τις δραματικές δημοσκοπήσεις για τον Χριστιανοδημοκράτη υποψήφιο, τον οποίο δεν φαίνεται να θέλει για καγκελάριο ούτε το ίδιο του το κόμμα.
Το θρίλερ των δημοσκοπήσεων
Για την ώρα, πάντως, οι Γερμανοί που ασχολούνται με τις εκλογές -και είναι όλο και λιγότεροι από τετραετία σε τετραετία- έχουν την ευχαρίστηση να παρακολουθήσουν ένα μίνι θρίλερ, καθώς, μετά από πολλά χρόνια όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά. Οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD), με υποψήφιο τον Όλαφ Σολτς, φαίνεται να έχουν νεκραναστηθεί και αυτή την εβδομάδα πέρασαν μπροστά στις δημοσκοπήσεις με 23%, ενώ σχεδόν επί δύο χρόνια δεν μπορούσαν να ξεπεράσουν το 16%. Η Χριστιανική Ένωση (CDU / CSU), το κόμμα της Μέρκελ και το αδερφάκι του από τη Βαυαρία, έχει γκρεμιστεί στο 22%, για πρώτη φορά στη δημοσκοπική ιστορία της, με τον Μάρκους Ζέντερ, τον ηττημένο αντίπαλο του Λάσετ στις εσωκομματικές εκλογές για το χρίσμα της υποψηφιότητας να δέχεται πιέσεις -από τη βάση του κόμματος, όχι θεσμικά- να αναλάβει το ρόλο του υποψηφίου και να το αποφεύγει διά ροπάλου. Όσο για τους μεγάλους νικητές στην τοποθέτηση της ατζέντας των εκλογών, τους Πράσινους, έχουν υποχωρήσει στις δημοσκοπήσεις στο 18%, μεταξύ άλλων επειδή εδώ και ένα μήνα έχει στηθεί μια επιτυχημένη μιντιακή καμπάνια απαξίωσης της υποψήφιάς τους για την καγκελαρία, της Ανναλένα Μπέρμποκ. Αυτά τα τρία κόμματα μπορεί μέχρι το τέλος να κονταροχτυπηθούν για την πρώτη θέση, με τους Πράσινους να είναι σχεδόν 100% βέβαιο ότι θα συμμετέχουν στην επόμενη κυβέρνηση, είτε ως νικητές, είτε ως δεύτεροι με όποιον από τους άλλους δυο βγει πρώτος. Αντίθετα, τόσο το SPD όσο και η CDU / CSU σκοπεύουν να περάσουν στα έδρανα της αντιπολίτευσης, εάν δεν καταφέρουν να σχηματίσουν κυβέρνηση χωρίς τον αντίπαλο. Και τα δύο κόμματα θεωρούν ότι δεν αντέχουν έναν ακόμη μεγάλο συνασπισμό, αλλά, ως γνωστόν, στην πολιτική ποτέ δεν λες ποτέ.
Το φόβητρο της Αριστεράς
Σημαντικό ρόλο στην επόμενη μέρα των εκλογών θα παίξουν και οι Φιλελεύθεροι (FDP) που στις δημοσκοπήσεις παραμένουν σταθεροί πάνω από το 10%, ενώ μπορούν να φανταστούν να συμμετέχουν σε πολλών ειδών κυβερνητικούς συνασπισμούς, αρκεί να μη συμμετέχει το κόμμα της Αριστεράς. Αλλά και η Linke δηλώνει ώριμη να συμμετάσχει σε έναν κυβερνητικό συνασπισμό με τους Σοσιαλδημοκράτες και τους Πράσινους, κάτι που για πρώτη φορά δεν το αποκλείει ρητά ο υποψήφιος του SPD, πλην όμως το δυσχαιρένουν οι δημοσκοπικές της επιδόσεις (6-7%). Πάντως, την Αριστερά χρησιμοποιούν ως... φόβητρο οι Χριστιανοδημοκράτες, στην προσπάθειά τους να ανακτήσουν το χαμένο έδαφος, στήνοντας μια ολόκληρη καμπάνια πάνω στο πόσο επικίνδυνη θα είναι μια αριστερή στροφή για τη Γερμανία -και καταγγέλλοντας τον Σολτς- ο οποίος σε προσωπικό επίπεδο φυσάει στις δημοσκοπήσεις, όπου θεωρείται δυο φορές πιο ικανός από τον Χριστιανοδημοκράτη υποψήφιο για καγκελάριος-ότι φλερτάρει με έναν κόκκινο - κόκκινο - πράσινο συνασπισμό. Αυτή η καμπάνια δύσκολα θα φέρει τα επιθυμητά για την CDU / CSU αποτελέσματα, καθώς στο μυαλό των Γερμανών ο Σολτς μοιάζει περισσότερο με τη Μέρκελ, παρά με τον Βίλι Μπραντ.
Όσο για τους ακροδεξιούς της AfD, τέλος, φαίνεται να υποχωρούν λίγο από τα ποσοστά που πήραν στις εκλογές του 2017 (12%), παρά το γεγονός ότι έχουν καβαλήσει το κύμα του αντιεμβολιαστικού κινήματος -ή ίσως και εξαιτίας του.
