Η αναφορά του Προέδρου Μακρόν, στη συνέντευξη που παραχώρησε στον Νίκο Αλιάγα και την ΕΡΤ με αφορμή την ελληνική εθνική επέτειο, στον καθηγητή του, γνωστό φιλόσοφο Πολ Ρικέρ, ήταν ορθά τοποθετημένη σε μια αποστροφή του, που εκθείαζε την ελληνική φιλοσοφία. Αυτή τη σχέση (ο Μακρόν την περίοδο 1999 - 2000 ήταν βοηθός του φιλοσόφου) ο Πρόεδρος πλέον της Γαλλίας τη “διαφημίζει” συστηματικά για να καλλιεργήσει το αριστερό προφίλ του.
Πόσο όμως τον έχει επηρεάσει στην πραγματικότητα; Στη Γαλλία έχει χυθεί πολύ μελάνι για το θέμα: βιβλία, άρθρα, συνεντεύξεις φιλοσόφων, δημοσιογράφων κ.ά. Ίσως όμως την πιο ακριβή περιγραφή να την έκανε, σε ένα άρθρο του στη Λιμπερασιόν, ο Ζαν Κλοντ Μονό, φιλόσοφος και ερευνητής, που έγραψε: “Ο Μακρόν έχει ίσως εν μέρει κάτι από τον Ρικέρ, όχι όμως τον σοσιαλισμό”.
Ήδη από το 2017 ο Μονό, οι φιλόσοφοι του Ιδρύματος Ρικέρ, Μικαέλ Φεσέλ και Μιριάμ Ρεβό ντ' Αλόν, προειδοποιούσαν: “Αν υπάρχει μια φιλοσοφία του Ρικέρ για την πολιτική, δεν υπάρχει πολιτική του Ρικέρ”. Ο φιλόσοφος στην Πολυτεχνική Σχολή Μικαέλ Φεσέλ, πριν από λίγα χρόνια στην Ουμανιτέ, σχολιάζοντας το κατά πόσον ο Μακρόν μπορεί να εγγραφεί ως συνεχιστής της σκέψης του Ρικέρ, αφού παρατηρήσει ότι δεν καταλαβαίνει το πώς ένας πολιτικός μπορεί να θεωρηθεί συνεχιστής ενός φιλοσόφου, είναι κατηγορηματικός:
“Αγνοώ τι σκέφτεται ο άνθρωπος Εμανουέλ Μακρόν για αυτού του είδους την προσέγγιση της πολιτικής, έστω κι αν νομίζω ότι τη γνωρίζει. Αντιθέτως, σε ό,τι αφορά τη δράση του ως Προέδρου, είναι καλύτερο να την αποτιμάμε πολιτικά χωρίς να στηριζόμαστε στη σκέψη του Ρικέρ, είτε για να τη λιβανίσουμε είτε για την απορρίψουμε”.
Ο Ζαν Λουί Σλεγκέλ, από την πλευρά του, αναρωτιόταν αν η μεγάλη εμπιστοσύνη του Μακρόν στη δυνατότητα των πολιτών “να τα βγάζουν πέρα” σχετιζόταν με τη σκέψη του Ρικέρ “ή αυτός μιλούσε για κάτι πιο θεμελιακό, πιο ηθικό από αυτή την πολύ υλική αντίληψη των δυνατοτήτων του καθένα να 'τα καταφέρει' κοινωνικά;”.
Χαρακτηριστική πάντως είναι η εξέλιξη σε σχέση με τον βιογράφο του Ρικέρ, καθηγητή Σύγχρονης Ιστορίας Φρανσουά Ντος, που ήταν ο άνθρωπος ο οποίος το 1998 μεσολάβησε για να γίνει ο νυν Πρόεδρος βοηθός του Ρικέρ. Στο βιβλίο του “Ο Φιλόσοφος και ο Πρόεδρος”, το 2017, υποστήριζε ότι η φιλελεύθερη πολιτική του Προέδρου είχε “τη σφραγίδα της σκέψης του Ρικέρ”. Όμως ο ίδιος τον Δεκέμβριο του 2019 δήλωνε δημόσια τη ρήξη του μαζί του. Ο λόγος; Ότι πια οι πολιτικές του Μακρόν πόρρω απέχουν από τη σκέψη του Πολ Ρικέρ.
Αφορμή ήσαν τα “απαράδεκτα”, όπως τα χαρακτήρισε ο Ντος, μέτρα για τη μετανάστευση. Πρόκειται για “δεξιά παρέκκλιση” στο πλαίσιο ενός “εθνολαϊκισμού” που εξαπλώνεται σε όλη την Ευρώπη. “Αφού στράφηκε Δεξιά και Αριστερά, ο Εμανουέλ Μακρόν θέλει να πάρει ψήφους και από τους ψηφοφόρους του Εθνικού Συναγερμού” (του ακροδεξιού κόμματος της Λεπέν).
Οι ποσοστώσεις των μεταναστών στη βάση των οικονομικών κλάδων, η απόφαση της τρίμηνης αναμονής των αιτούντων άσυλο πριν να έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης σε υπηρεσίες Υγείας, όλα αυτά “είναι στον αντίποδα” της ηθικής του Ρικέρ, θύμισε ο Ντος σε κείμενό του. Ένα κείμενο βαθιάς ρήξης με έναν φίλο -οι δυο τους γνωρίζονταν χρόνια και ο ιστορικός στήριξε τον Μακρόν από την πρώτη στιγμή της πολιτικής του πορείας. Όμως πλέον πήρε τις αποστάσεις του με “ειλικρινή και αυστηρή κριτική”.
