Εφικτός είναι σύμφωνα με το Δημοσιονομικό Συμβούλιο ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2019 και χωρίς περικοπή των συντάξεων, ενώ στη φθινοπωρινή έκθεσή του για την οικονομία χαρακτηρίζει υπό προϋποθέσεις ρεαλιστική την ανάπτυξη 2,5% το επόμενο έτος. Κρούει ωστόσο τον κώδωνα του κινδύνου πως εάν τυχόν προκύψει σημαντική -μη αναμενόμενη- αύξηση των δικαιούχων των αναδρομικών, ελλοχεύει κίνδυνος δημοσιονομικής επιδείνωσης και του τρέχοντος έτους αλλά και των επόμενων ετών.
Στην έκθεση του Δημοσιονομικού Συμβουλίου, στο οποίο προΐσταται ο Π. Κορλίρας, τονίζεται ότι με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία και τις πρόσφατες προβλέψεις των διεθνών οργανισμών, ο δημοσιονομικός στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα ίσο με 3,5% του ΑΕΠ φέτος είναι εφικτός και είναι πρακτικά βέβαιη η υπέρβασή του, από το εύρος της οποίας θα κριθεί το ύψος του "κοινωνικού μερίσματος" το οποίο είναι εύλογο να αντιστοιχεί σε ποσό χαμηλότερο του περσινού.
Σημειώνει η έκθεση ότι στις πρόσφατες εκτιμήσεις των δαπανών για το 2018, όπως αποτυπώνονται στο ΜΠΔΣ 2019-2022, έχουν ενσωματωθεί οι δαπάνες καταβολής των αναδρομικών στους δικαιούχους των ειδικών μισθολογίων (ένστολοι, δικαστικοί, πανεπιστημιακοί κ.ά.), ύψους 800 εκατ. ευρώ περίπου. Εάν τυχόν προκύψει σημαντική -μη αναμενόμενη- αύξηση των δικαιούχων, αυτό θα συνιστούσε κίνδυνο επιδείνωσης του πρωτογενούς αποτελέσματος της Γενικής Κυβέρνησης του τρέχοντος έτους και των επόμενων ετών.
Σημαντική είναι η μείωση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του Ελληνικού Δημοσίου για δεύτερο συνεχόμενο έτος. Δεν επιτυγχάνεται η πλήρης εξάλειψή τους, όπως είχε αρχικά προγραμματιστεί για το τέλος του «προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής», αλλά η σημαντική βελτίωση συνιστά καθεαυτή ένα αξιοπρόσεκτο, θετικό γεγονός.
Όσον αφορά το δημόσιο χρέος, η επιλογή να δημιουργηθεί ταμειακό απόθεμα ασφαλείας για την κάλυψη των δανειακών αναγκών σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα και μέχρι την ομαλοποίηση του δανεισμού από τις διεθνείς χρηματαγορές προκάλεσε αύξηση του λόγου δημόσιου χρέους προς ΑΕΠ το 2018, η οποία αναμένεται να αποκλιμακωθεί το επόμενο έτος.
Για το έτος 2019 υπάρχουν δύο εναλλακτικά δημοσιονομικά σενάρια: το βασικό για πρωτογενές πλεόνασμα 4,2% του ΑΕΠ και το «διορθωτικό» που περιλαμβάνει μη ψηφισμένες, αλλά σχεδιαζόμενες αναδιανεμητικές, δημοσιονομικές παρεμβάσεις, με παράλληλη πρόβλεψη για αναστολή-ακύρωση περικοπών «προσωπικής διαφοράς» στις συντάξεις για πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 3,6%. Σε αυτό το πλαίσιο, ο δημοσιονομικός στόχος για το 2019 κρίνεται και με τα δύο σενάρια εφικτός: συναρτάται με τη μεταφερόμενη επίδραση από την επίτευξη του στόχου κατά το τρέχον έτος, με την πραγματοποίηση των μακροοικονομικών προβλέψεων και, βεβαίως, με την επικείμενη έκβαση των διαπραγματεύσεων στο πλαίσιο του Eurogroup για το δημοσιονομικό σενάριο που θα υιοθετηθεί για το 2019.
Η εκτίμηση για αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ το 2018 κατά 2,1% είναι εφικτή.
Στις θετικές μακροοικονομικές εξελίξεις του πρώτου εξαμήνου του 2018 επισημαίνεται η διαφαινόμενη θετική δυναμική για την ιδιωτική κατανάλωση, με συνεχή βελτίωση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης τους τελευταίους μήνες.
Στον αντίποδα, οι επενδύσεις (ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου) βρέθηκαν με αρνητικό πρόσημο το α’ εξάμηνο του 2018.
Η πλήρης απασχόληση ως ποσοστό της συνολικής εμφανίζεται ελαφρώς αυξημένη, σοβαρό πρόβλημα όμως παραμένει το υψηλό ποσοστό μακροχρόνια ανέργων, που ξεπερνούν το 72% της συνολικής ανεργίας.
Ο στόχος για μεγέθυνση με ρυθμό 2,5% μπορεί να θεωρηθεί υπό προϋποθέσεις ρεαλιστικός.
Οι εκτιμήσεις αυτές πρέπει να αξιολογηθούν χωρίς να υποτιμώνται σημαντικές προκλήσεις που συντρέχουν και πηγές αβεβαιότητας που αναμένεται να ενεργοποιηθούν το 2019. Ειδικότερα:
- Η πορεία εξομάλυνσης της λειτουργίας του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, η μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων στα χαρτοφυλάκια των ελληνικών τραπεζών σύμφωνα με τους στόχους που έχουν τεθεί και η διατήρηση ικανοποιητικής ροής καταθέσεων.
- Η πορεία βελτίωσης των συνθηκών δανεισμού του Ελληνικού Δημοσίου καθώς και των ελληνικών επιχειρήσεων από τις διεθνείς αγορές, η οποία συνδέεται έως έναν βαθμό και με τη διεθνή πιστοληπτική ικανότητα της χώρας. Η περαιτέρω αποκλιμάκωση των αποδόσεων τίτλων Ελληνικού Δημοσίου (από 6% σε 4% και 3,8% αντίστοιχα για τα έτη 2017, 2018 και 2019 σύμφωνα με τις υποθέσεις του υπουργείου Οικονομικών) αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για να βελτιωθούν δραστικά οι όροι δανεισμού για κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών του Δημοσίου από τις διεθνείς κεφαλαιαγορές, ενώ θα συμβάλουν στην ανάταξη του επενδυτικού κλίματος και της εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία.
- Η εξέλιξη του δημογραφικού ζητήματος και οι επιπτώσεις των ροών μετανάστευσης Ελλήνων νέων στην ηλικία και με αυξημένα προσόντα στο εξωτερικό.
- Κίνδυνοι και αβεβαιότητες σχετικά με την παγκόσμια ανάπτυξη και το διεθνές περιβάλλον.
- Το αρνητικό ιστορικό προηγούμενο ενός εκλογικού δημοσιονομικού κύκλου με αποσταθεροποιητική δυναμική διαχρονικά απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή.
