Ο 9χρονος Ντόντο, που τον φωνάζουν φρικιό, και η 14χρονη Λουκία, που τη θεωρούν απροσάρμοστη, θα συναντηθούν τυχαία (τυχαία;) στον διάδρομο ενός επαρχιακού Κέντρου Υγείας. Ο μικρός καταστρώνει σχέδιο για να γίνει η Λου η… μεγάλη του αδελφή. Κι εκείνη θα δεχτεί, γιατί θέλει να μάθει ποιος χτύπησε τον καλύτερο φίλο της, τον Άλεξ, και γιατί έπειτα από αυτό έχασε την όρασή της.
Το καινούργιο βιβλίο της Αγγελικής Δαρλάση θίγει μια σειρά από θέματα που άπτονται της ζωής των εφήβων, έστω κι αν εθελοτυφλούμε για τις διαστάσεις ή τη σοβαρότητά τους. Η κακοποίηση και ο εκφοβισμός, με τα πολλά τους πρόσωπα και τις οδυνηρές συνέπειες, συνιστούν τον θεματικό πυρήνα του βιβλίου.
Στο «Περί τυφλότητας» ο Σαραμάνγκου άγγιξε τη φύση αυτής της «ασθένειας» διερευνώντας αλληγορικά την αδυναμία της κοινωνίας να αντικρίσει τον κόσμο και να αποδώσει αξία στην επικοινωνία και τη συνεργασία ως συνθήκες επιβίωσης. Η συγγραφέας, με το λογοτεχνικό εύρημα της επιλεκτικά τυφλής ηρωίδας, ανατέμνει αυτό το είδος άμυνας, αφού «αν κάτι δεν το βλέπεις, είναι πιο εύκολο να καμώνεσαι ότι δεν υπάρχει».
Επικεντρώνοντας στους «άλλους»
Το λογοτεχνικό βλέμμα της Δαρλάση προσελκύουν στα βιβλία της οι «άλλοι», εκείνοι που οι υπόλοιποι τους ωθούν στο περιθώριο της πόλης, της ζωής, της αποδοχής. Και καταλήγουν και οι ίδιοι να βλέπουν τον εαυτό τους με το βλέμμα των πολλών: ως φρικιά και απροσάρμοστοι. Στο κείμενο η έμφαση δεν δίνεται τόσο στην εξωτερική πλοκή (που, ωστόσο, κρατά αμείωτη την ένταση) όσο στην εσωτερική. Η κατάδυση στον εσωτερικό κόσμο των ηρώων φωτίζει κάθε πτυχή της υπόστασής τους. Κι αυτό συνιστά ένα από στοιχεία της λογοτεχνικής ταυτότητας της συγγραφέως.
Με περιγραφές που σκηνοθετικά πλαισιώνουν τη δράση, με παρεκβάσεις, μέσα από τις οποίες φωτίζεται η ιστορία όλων των προσώπων γύρω από τα δύο κεντρικά πρόσωπα (θετικά, που ονοματοδοτούνται, και σκοτεινά, που παραμένουν ανώνυμα), με επιβραδύνσεις στον αφηγηματικό ρυθμό, αναγκαίες για να συμπληρώσουν την πλοκή, η συγγραφέας υφαίνει μια ιστορία αναζήτησης και μυστηρίου. Με πλειάδα διακειμενικών στοιχείων από τον χώρο της μουσικής και της λογοτεχνίας (ακόμα και το όνομα του μικρού ήρωα -μετάπλαση του Μπομπ Ντίλαν και του Ντίλαν Τόμας- είναι αποτέλεσμα του σημείου συνάντησης των «γονιών» του), θα αγγίξει το θέμα της γονεϊκότητας, της αγάπης, της φιλίας και του τι πραγματικά σημαίνουν όλα αυτά.
Στα λογοτεχνικά της εργαλεία ξεχωρίζουν η συνειρμική σύνδεση παρόντος-παρελθόντος της Λου. Λέξεις, μυρωδιές, γεύσεις γίνονται υποκατάστατο της όρασής της. Αυτές την καθοδηγούν, αυτές αποκαλύπτουν το βαθιά κρυμμένο μυστικό της. Και μπορεί να στέκεται «Με κλειστά μάτια» απέναντι σ’ αυτό, αλλά η εσωτερική της φωνή, μια φωνή που ο αναγνώστης «ακούει», λέει εκκωφαντικές αλήθειες. Αλήθειες που πονάνε και που θέλουν δύναμη ψυχής για να τις αντικρίσεις κατάματα.
Με ανάλογη συγγραφική μαεστρία και τρυφερότητα θα χειριστεί και τον συν-πρωταγωνιστή τής Λου, τον Ντόντο. Ένα αγόρι χωρίς φίλους, με χαμηλή αυτοεκτίμηση, με τελετουργικές συνήθειες, αλλά ισχυρή μνήμη, που στις δύσκολες στιγμές, για να αποφορτίζεται από τις εσωτερικές του καταιγίδες, αγγίζει το παιχνίδι που κουβαλά στην τσέπη του. Η Δαρλάση περιγράφει, δεν χαρακτηρίζει ούτε αποδίδει επιστημονικές ταμπέλες. Γιατί κατανοεί ότι ο καθένας έχει τη δική του «διαφορετικότητα», χωρίς αυτό να τον καθιστά διαφορετικό και ως εκ τούτου δακτυλοδεικτούμενο.
Μέσα από δύο αντίθετους, ως προσωπικότητες, ήρωες που δημιουργεί η Δαρλάση διαφαίνεται ξεκάθαρα ότι ο τρόπος που βλέπουμε τον εαυτό μας διαμορφώνεται από τον τρόπο που αυτός αντανακλάται στο βλέμμα των άλλων και -πρωτίστως- της οικογένειας. Γιατί ο Ντόντο ήταν δώρο Θεού, εξού και Θεόδωρος για τους γονείς του, ενώ η Λουκία «ήταν άλλο»… Ένα «άλλο» επίπονο και τρομακτικό, που δεν μπορεί να αλλάξει.
Με ένα δεύτερο, εξίσου συμβολικό, λογοτεχνικό εύρημα, την αναφορά της στους διαδρόμους, που επανέρχεται στο κείμενο με το σχήμα του κύκλου, η συγγραφέας θα καταδείξει ότι αυτός ο ου τόπος μπορεί να γίνει χώρος παγίδευσης -που κινδυνεύεις να σε πνίξει με τα απόνερα που λιμνάζουν σ’ αυτόν- ή δρόμος διαφυγής προς ανοιχτούς ορίζοντες.
Η Αγγελική Δαρλάση, που είναι υποψήφια για το Βραβείο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν 2024, ανώτατη διεθνή διάκριση για δημιουργούς στον χώρο της παιδικής λογοτεχνίας, παραδίδει ένα από τα πιο καλογραμμένα εφηβικά βιβλία (αν και η σπουδαία λογοτεχνία δεν μπαίνει σε ηλικιακά καλούπια), γεμάτο ρυθμό, ένταση, ενσυναίσθηση. Μέσα στο οποίο εγκιβωτίζει τη μεγάλη αλήθεια: «Δεν υπάρχει μεγαλύτερη γητειά από την ανιδιοτελή προσφορά σε όσους την έχουν ανάγκη».
Info
«Με κλειστά μάτια»
Συγγραφέας: Αγγελική Δαρλάση
Εκδόσεις Μεταίχμιο
Ηλικία: Από 12 ετών
Τιμή: 12,96 ευρώ
