Πρωταρχικό ερέθισμα υπήρξε ότι ο Πιερ Λεοστίκ ήταν παιδί στα 17. Δόξασε τη γαλλική αντίσταση στο έδαφος της Κρήτης θυσιάζοντας τα νιάτα του στο πεδίο της αντιναζιστικής δράσης, στο πρώτο μεγάλο σαμποτάζ επί ευρωπαϊκού εδάφους, Ιούνιο του 1942. Πολλούς μήνες πριν από το αντιστασιακό ορόσημο του Γοργοπόταμου, τότε που ακόμη όλα τα ’σκιαζε η ναζιστική φοβέρα, στην πιο κρίσιμη φάση του μετώπου στη Βόρεια Αφρική, το σαμποτάζ στο αεροδρόμιο του Ηρακλείου επέφερε βαρύ πλήγμα στους γερμανικούς σχεδιασμούς υποστήριξης από αέρος του Ρόμελ.
Ξεχωριστή ιδιαιτερότητα στη συγκεκριμένη επιχείρηση υπήρξε το γεγονός ότι πρωταγωνιστές που την έφεραν εις πέρας ήταν Γάλλοι κομάντος, στη μοναδική δυναμική εμφάνισή τους στην «εισαγόμενη» αντιστασιακή δράση στην Ελλάδα πριν αυτή καταστεί αποκλειστικό πεδίο των Εγγλέζων.
Διαβάζοντας, αναζητώντας ονόματα και ιστορίες, τα ερεθίσματα πλήθυναν. Άγγιξαν όλα τα μεγάλα και μικρότερα επίδικα της Κατοχής, της Αντίστασης, των μαύρων μεταπολεμικών δεκαετιών που ακολούθησαν και τα αποτελέσματά τους αγγίζουν το σήμερα.
Ως ιστορικό γεγονός, το σαμποτάζ του 1942 στο αεροδρόμιο Ηρακλείου έμεινε μάλλον στο περιθώριο της ιστοριογραφίας της περιόδου.
Στο διωκόμενο «περιθώριο» της μεταπολεμικής ελληνικής πραγματικότητας, με ατέλειωτες διώξεις, φυλακίσεις και εξορία, κατατάχθηκε επί δεκαετίες ο μοναδικός κρητικός πρωταγωνιστής του Κωστής Πετράκης, ο πρώτος Έλληνας σαμποτέρ πίσω από τις γραμμές των ναζί, ο οποίος αποκαταστάθηκε ως «αδίκως απολυθείς καθηγητής από την κυβέρνηση Τσολάκογλου» μόλις το 1986…
Στον αντίποδα της «τιμής» που επιφύλαξε η ελεύθερη πατρίδα στον ήρωα-σαμποτέρ, ο ανώνυμος και επώνυμος δωσιλογισμός έμεινε στο απυρόβλητο, ξεπλύθηκε και διέπρεψε στη μετεμφυλιακή περίοδο. Βαφτίστηκαν συνετοί «πατριώτες» από τον καταδότη των σαμποτέρ στους Γερμανούς μέχρι εκείνους που υπέδειξαν στους ναζί τους 62 μάρτυρες του Ηρακλείου, τους οποίους που θα εκτελούσαν ως αντίποινα για το σαμποτάζ.
Είκοσι χρόνια μετά το σαμποτάζ, το 1962, μεταξύ φυλακίσεων και εξορίας, ο Κωστής Πετράκης αποκτά έναν γιο και χωρίς δεύτερη σκέψη καλεί τους επιζήσαντες Γάλλους συντρόφους να τον βαφτίσουν στην Κρήτη δίνοντάς του το όνομα Πιερ-Λεοστίκ.
Ετσι γεννιέται ο Πιερ-Λεοστίκ Πετράκης, ζωντανή υπόμνηση μιας ξεχωριστής ιστορίας, που αποτέλεσε μούσα κρητικής κοπής για μια σύντομη απόπειρα θεατρικής αφήγησης. Μάλλον έτσι, φυσιολογικά, προέκυψε ο δεκαπεντασύλλαβος και βγήκε το «Ονείρου στράτα. Οδός Πιερ-Λεοστίκ Πετράκη» ως μια πρόταση έμμετρου θεατρικού έργου, σε δώδεκα πράξεις και πέντε χορικά, με ιστορικό περιεχόμενο και κάποιες δόσεις μυθοπλασίας.
Σκηνή Επτά*
ΜΑΝΑ:
Τα μάθια σου ’ναι, μάθια μου, μάθια
των αμαθιώ μου,
κι εδά εποσφαλίξανε, ήλιο δεν έχω μπλιό μου,
σκοτίδι, κρύο, καταχνιά, του ουρανού
η χάση,
το μαύρο καταπέτασμα όλα ’ρθε
να σκεπάσει…
…Άχι, ψυχή μου γελαστή, στ’ Αχέροντα
τη στράτα
άγουρα, Πιερ μου, κίνησες, μονάχα νιάτα
εκράτας.
Εσύ που κράθιες της ζωής τα ξομπλιαστά
κερκέλια,
έδινες σείσμα της χαράς κι έσπερνες μόνο
γέλια,
τον Χάρο ετράνταξες κοφτά, ο θρήνος
ανεδύθη,
η γης εποσκοτείνιασε, η οικουμένη εσκίσθη…
…Ανάθεμά σε, Χάροντα, μαύρος και
φτερουγάρης
επρόκοψες και πρόφταξες το είναι μου να
πάρεις.
Ανάθεμα στον ναζισμό, θανάτου το δρεπάνι,
που τον ανθό μου θέρισες, μου πήρες
παλικάρι…
…Πουλάκι μου κι επέταξες στ’ ανέφαλα
σταλίζεις,
λες και σταγόνες της βροχής ήθελες να
στολίζεις.
Έδυσες, αγγελούδι μου, σ’ ακτίνες
αποστάζεις
λες και τη λάμψη του φωτός ήθελες να
ξομπλιάζεις…
…Ανάθεμα στον ναζισμό, θανάτου παιδονόμο,
μανάδες μαυροφόρεψε, εμαύρισε τον
κόσμο.
Το αίμα μου για τους ναζί κακή φωθιά
ν’ ανάψει
της κάθε μάνας ο καημός τη φύτρα τους να
κάψει,
παιδί μου, φίλοι κι άγνωστοι να σμίξουν στη
γενιά σου,
ν’ αγωνιστούν, ν’ ανυψωθούν απ’ το
παράδειγμά σου.
ΠΙΕΡ ΛΕΟΣΤΙΚ (φωνή):
Τα παραδείγματα πολλά, καθένα έχει αξία,
πόσοι θα τα σπουδάσουνε, αυτό ’χει
σημασία.
Κάθε τόπος κι ο σπόρος του, μα πώς θα βγει
η σοδειά του,
το αίμα που τον πότισε ορίζει την κοψιά του.
Ιδιο το χώμα αν φαίνεται δεν είν’ όμοιο
πράμα,οι αγώνες κι η ιστορία του λιπαίνουνε το
κράμα…
* Απόσπασμα από το «Ονείρου στράτα. Οδός Πιερ-Λεοστίκ Πετράκη», εκδόσεις Ταξιδευτής
