Με διαλυμένο κράτος μοιάζει η Ελλάδα αυτό το αποκαλόκαιρο. Η μία καταστροφή διαδέχεται την άλλη με καταιγιστικό ρυθμό - για να ξεχαστούν τάχιστα, καθώς κάνει την εμφάνισή της η επόμενη. Δεν πρόκειται μόνο για φυσικές καταστροφές, πυρκαγιές και πλημμύρες με θύματα και ανυπολόγιστες ζημίες, αλλά και για απίστευτες ολιγωρίες του κρατικού μηχανισμού, όπως στην περίπτωση της ανεμπόδιστης καθόδου των Κροατών χούλιγκαν στη Νέα Φιλαδέλφεια ή της δολοφονίας του επιβάτη κάτω από τον καταπέλτη στο πλοίο της Blue Star Ferries.
Μέσα σε έναν μήνα είδαμε και την αστυνομία, και το Λιμενικό να τα κάνουν μαντάρα, αλλά η διάλυση δεν σταμάτησε εδώ. Η μέχρι στιγμής τελευταία καταστροφή διαδραματίστηκε στη Λιβύη, εκεί που η Ελλάδα έστειλε με φονική προχειρότητα ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό να βοηθήσει τους πλημμυροπαθείς στην πνιγμένη πόλη Ντέρνα. Ο στρατός, ο μοναδικός θεσμός τον οποίο -παραδόξως- εμπιστεύονται οι Έλληνες τα τελευταία αρκετά χρόνια, αποδείχθηκε και αυτός υπό διάλυση. Πρώτα ανατινάχθηκαν τα πυρομαχικά στο στρατόπεδο της Νέας Αγχιάλου, μετά βούλιαξαν στη λάσπη τα ελικόπτερα του στρατού στο Στεφανοβίκειο, έπειτα έφτασε απροστάτευτη η ελληνική αποστολή βοήθειας στη Λιβύη. Μια αποστολή που αποφασίστηκε, καθώς φαίνεται εκ του αποτελέσματος, με συνοπτικές διαδικασίες, ώστε να δείξει η Ελλάδα ότι υπάρχει και βοηθάει στην Ανατολική Λιβύη, εκεί που κάνει κουμάντο ο πολέμαρχος Χαφτάρ, τον οποίο η ελληνική κυβέρνηση επέλεξε ως «φίλο» όταν οι αντίπαλοί του της Δυτικής Λιβύης υπέγραψαν με την Τουρκία το τουρκολιβυκό μνημόνιο για τον καθορισμό των θαλάσσιων συνόρων.
Το φιάσκο της Λιβύης
Ποντάροντας στον «δικό μας πολέμαρχο» αλλά και δείχνοντας παρουσία στην Ανατολική Λιβύη, η κυβέρνηση είχε την ελπίδα πως οι «μεγάλοι» θα την καλούσαν στο τραπέζι όπου κρίνεται το μέλλον της καθημαγμένης χώρας. Μάταια. Όπως μάθαμε από ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, την Πέμπτη συναντήθηκαν εκπρόσωποι από την Αλγερία, την Αίγυπτο, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία, το Μαρόκο, την Τουρκία, το Κατάρ, τα Εμιράτα, τη Βρετανία, τις ΗΠΑ και τον ΟΗΕ για να συζητήσουν για τις εκλογές στη Λιβύη. Εκπρόσωπος από την Ελλάδα δεν υπήρξε.
Βέβαια, την Πέμπτη το πανελλήνιο δεν μάθαινε για την ελληνική απουσία στη Λιβύη, ούτε για το πώς ακριβώς έχασαν τη ζωή τους οι πέντε άνθρωποι στο λεωφορείο που τράκαρε στον δρόμο για την Ντέρνα. Μάθαινε για τα «ήρεμα νερά» στο Αιγαίο που υπόσχονται μετά τη συνάντησή τους στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Ο οδικός χάρτης
Η προοπτική των ήρεμων νερών στις ταραχώδεις ελληνοτουρκικές σχέσεις είναι αναμφισβήτητα θετική. Κανείς δεν θέλει εντάσεις -πόσο μάλλον εντάσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν έστω… κατά λάθος σε κάποιο θερμό επεισόδιο- στο Αιγαίο και στη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ. Ούτε η Αθήνα ούτε η Άγκυρα ούτε οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι. Όπως θετικό είναι το γεγονός ότι Μητσοτάκης και Ερντογάν συμφώνησαν σε έναν οδικό χάρτη, στο ποια θα είναι τα επόμενα βήματα για την επανεκκίνηση των διμερών σχέσεων, την οποία δήλωσαν και οι δύο ότι την επιδιώκουν ήδη από την προηγούμενη συνάντησή τους στο Βίλνιους πριν από δυόμισι μήνες.
Στις 16 Οκτωβρίου θα ξεκινήσει ο -δύσκολος- πολιτικός διάλογος σε επίπεδο υφυπουργών Εξωτερικών, ένα είδος διαλόγου για τον οποίο πίεζε η Άγκυρα και δεν ήθελε μέχρι πρότινος η Αθήνα. Τον Νοέμβριο θα ξεκινήσει η συζήτηση για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, θεωρητικά με μια πρώτη συνάντηση των υπουργών Άμυνας και στη συνέχεια σε επίπεδο ειδικών απεσταλμένων. Από τώρα μέχρι τις 7 Δεκεμβρίου, οπότε και θα συγκληθεί το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας στη Θεσσαλονίκη, οι αρμόδιοι για την οικονομική διπλωματία -και όχι μόνο- θα εργαστούν για να δώσουν περιεχόμενο και να διευρύνουν την περιλάλητη «θετική ατζέντα». Τη συνεργασία σε οικονομία, εμπόριο, τουρισμό, πολιτική προστασία κ.λπ.
Μητσοτάκης και Ερντογάν μίλησαν, όπως είπαν, και για το μεταναστευτικό, με τους υπουργούς τους των Εξωτερικών να εξετάζουν το ενδεχόμενο μιας νέας συμφωνίας. Να σημειωθεί πάντως ότι η όποια συμφωνία με την Τουρκία θα γίνει σε επίπεδο Ε.Ε., με τον Μητσοτάκη και την Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι να εμφανίζονται ως επισπεύδοντες, με τους Βόρειους να κωλυσιεργούν και με τους Ούγγρους, Πολωνούς και σία να επιδεικνύουν την άρνηση και την αδιαφορία τους.
Αυτό για το οποίο δεν μίλησαν Μητσοτάκης και Ερντογάν ήταν το Κυπριακό, για το οποίο ο Τούρκος Πρόεδρος δεν δείχνει ίχνος διαλλακτικότητας. Αντιθέτως, από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ ο Ερντογάν ζήτησε την αναγνώριση του ψευδοκράτους από τη διεθνή κοινότητα. Δύο μέρες αργότερα, από το ίδιο βήμα ο πρωθυπουργός δήλωσε το αυτονόητο, ότι το Κυπριακό είναι ένα ζήτημα παράνομης εισβολής και κατοχής και ότι θα πρέπει να επιλυθεί στο πλαίσιο των ψηφισμάτων του ΟΗΕ και στη βάση της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας.
Χαμηλοί τόνοι
Σε αντίθεση με τη συνάντηση στο Βίλνιους, η ελληνική κυβέρνηση δεν πανηγύρισε για το τετ-α-τετ μεταξύ Μητσοτάκη και Ερντογάν στη Νέα Υόρκη. Στο μεσοδιάστημα κατάλαβαν και οι πλέον αισιόδοξοι ότι η απόσταση μεταξύ των δύο πλευρών ήταν πολύ μεγάλη - και ότι το μείζον που μπορούσε να αναμένεται άμεσα είναι να παραμείνουν «ήρεμα» τα νερά.
Να σημειωθεί ότι και σ’ αυτή τη Γενική Συνέλευση οι προβολείς ήταν στραμμένοι και πάλι στον πόλεμο στην Ουκρανία -η επίθεση των Αζέρων στο Ναγκόρνο Καραμπάχ πέρασε σχετικά στα ψιλά- με τον Ουκρανό Πρόεδρο Ζελένσκι να ζητά μεταξύ άλλων και τη μεταρρύθμιση των Ηνωμένων Εθνών, ώστε να μην σκοντάφτουν όλα στο βέτο της Ρωσίας. Ο Τούρκος Πρόεδρος πλάσαρε πάλι εαυτόν ως ειρηνοποιό, υποσχόμενος ότι θα εντείνει τις διπλωματικές του προσπάθειες προκειμένου να τερματιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία, με τις χώρες του «παγκόσμιου Νότου» να πιέζουν για ειρήνη το ταχύτερο.
Το «σόου» αυτής της Γενικής Συνέλευσης, πάντως, το έκανε ο έτερος προβληματικός μας γείτονας, ο Πρόεδρος της Αλβανίας Έντι Ράμα. Ως προεδρεύων της Συνέλευσης, την ώρα που πήρε τον λόγο ο Ζελένσκι, αποστόμωσε τον Ρώσο πρέσβη, ο οποίος θέλησε να μην του δοθεί προνομιακά ο λόγος, λέγοντάς του: «Τελειώστε αυτόν τον πόλεμο και θα το κάνω».
