Με αγωνία περίμενε ο Κυριάκος Μητσοτάκης την πολυπόθητη πρόσκληση για την Ουάσιγκτον, δύο χρόνια το πάλευε το επιτελείο του να κλείσει το ραντεβού με τον Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών Τζο Μπάιντεν, και να που σε μια εβδομάδα θα προσγειωθεί στην αμερικανική πρωτεύουσα.
Αν η πρόσκληση είχε έρθει έξι μήνες νωρίτερα, η επίσκεψη του πρωθυπουργού στον Λευκό Οίκο θα ήταν πιο… εθιμοτυπική και πιο εύκολη. Μπάιντεν και Μητσοτάκης θα έβγαιναν τις απαραίτητες φωτογραφίες, ο Αμερικανός Πρόεδρος θα εξήρε το επίπεδο των διμερών σχέσεων μετά και την τελευταία συμφωνία για τις βάσεις, ενώ ο Έλληνας πρωθυπουργός θα επαναλάμβανε πόσο καλός σύμμαχος των ΗΠΑ είναι η χώρα μας. Το επικοινωνιακό επιτελείο του Μητσοτάκη θα τον παρουσίαζε στο εσωτερικό κοινό ως στιβαρό και συνετό ηγέτη, που νιώθει καλοδεχούμενος στον Λευκό Οίκο, ενώ για το αμερικανικό κοινό θα του έστηνε συνεντεύξεις για να μιλήσει για τις… λαμπρές προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, χάρη στις άοκνες προσπάθειες της κυβέρνησής του.
Ωστόσο, η πρόσκληση ήρθε στα τέλη του προηγούμενου μήνα - κι αφού είχαν συμπληρωθεί εξήντα μέρες από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η οποία άλλαξε τον κόσμο, όπως τον ξέραμε τα τελευταία τριάντα χρόνια, μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και του Συμφώνου της Βαρσοβίας.
Μπροστά σ’ αυτό το νέο δεδομένο, η πρώτη κίνηση του πρωθυπουργού ήταν να υπογραμμίσει ότι «η Ελλάδα δεν ανήκει απλά στη Δύση, είναι η Δύση» - και να στείλει ένα φορτίο κατασχεμένα Καλάσνικοφ στην Ουκρανία ως πρώτη δόση βοήθειας στους υπερασπιστές της εθνικής κυριαρχίας της χώρας έναντι της ρωσικής επίθεσης. Η διαφάνεια δεν είναι το δυνατό σημείο της κυβέρνησης Μητσοτάκη, ωστόσο μάθαμε κάποια στιγμή και για μεταφορά περαιτέρω βοήθειας - πέραν της αυτονόητης ανθρωπιστικής. Αυτό που δεν έχει ξεκαθαρίσει, αν και η φημολογία έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις, είναι αν υπό την πίεση των ΗΠΑ θα στείλει στην Ουκρανία σοβιετικής κατασκευής συστήματα αεράμυνας, από αυτά που είναι εγκατεστημένα στα νησιά και ενίοτε προκαλούν την… οργή της Τουρκίας, η οποία έχει κάνει την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του ανατολικού Αιγαίου μείζον ζήτημα - με τρόπο απειλητικό.
Στον αστερισμό των υπερπτήσεων
Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του υπουργείου Εξωτερικών μάλιστα, έχει αυξηθεί ο αριθμός υπερπτήσεων τουρκικών αεροσκαφών άνωθεν ελληνικού εδάφους. «Μέχρι την περασμένη Τετάρτη, ο μεγαλύτερος είχε γίνει το 2020, την εποχή που είχαμε μια κλιμάκωση της τουρκικής παραβατικής συμπεριφοράς» είπε, θυμίζοντας ότι τότε είχαν καταγραφεί 139 υπερπτήσεις σε όλο τον χρόνο, ενώ την περασμένη Τετάρτη σημειώθηκαν 42 υπερπτήσεις σε μόλις μία ημέρα και δη πάνω από μεγάλα νησιά, όπως η Ρόδος, η Κως, η Κάλυμνος και η Σάμος.
Προφανώς, αν συνεχιστεί η πίεση από τις ΗΠΑ για μεταφορά αντιαεροπορικών συστημάτων στην Ουκρανία, ο Μητσοτάκης θα προσπαθήσει να αντισταθεί με επιχείρημα και τις τουρκικές υπερπτήσεις. Επιπλέον, όσο κι αν ο πρωθυπουργός δεν θεωρεί κομψό να ασχολείται με την τουρκική επιθετικότητα (καθώς προτιμά να εμφανίζεται ως υπέρμαχος του διαλόγου με την Τουρκία, και καλά κάνει. Αν μάλιστα είχε την τόλμη να προσπαθήσει κι έναν ουσιαστικό διάλογο, θα ήταν καλύτερα) αυτή τη φορά θα αναγκαστεί να θέσει στον Πρόεδρο Μπάιντεν το ζήτημα των υπερπτήσεων τουρκικών αεροσκαφών πάνω από ελληνικά νησιά. Ελπίζοντας πως θα πει μια λεξούλα στήριξης, κάτι που να ηχεί καλύτερα στα ελληνικά αυτιά από το «βρείτε τα» με τους Τούρκους, τους σημαντικούς συμμάχους στο ΝΑΤΟ, τώρα που ο εχθρός είναι η επιτιθέμενη Ρωσία και δεν υπάρχουν περιθώρια εσωτερικής κρίσης στη Βορειοατλαντική Συμμαχία. Υπενθυμίζεται ότι προ δεκαημέρου η αντίδραση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ στις υπερπτήσεις ήταν να καλέσει σε «συντονισμό και συζήτηση όπου υπάρχουν διαφορές για τον εναέριο χώρο».
Με επικυρωμένη τη συμφωνία για τις βάσεις
Αυτά τα «αδειάσματα» δεν πτοούν τον Μητσοτάκη, ο οποίος ποντάρει -ανεπιτυχώς μέχρι σήμερα- στον ρόλο του πιστού και δεδομένου συμμάχου στο πλευρό του ηγέτη του ελεύθερου κόσμου. Γι’ αυτό και πριν αναχωρήσει για την Ουάσιγκτον, θα φέρει για ψήφιση στη Βουλή τη νέα Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA), η τροποποίηση της οποίας υπογράφηκε τον περασμένο Οκτώβριο στην Ουάσιγκτον από τους υπουργούς Εξωτερικών των δύο χωρών. Μια συμφωνία για τις βάσεις, σχεδόν χωρίς ημερομηνία λήξης, που δίνει τη δυνατότητα στις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις να κάνουν χρήση των στρατιωτικών εγκαταστάσεων στη Σούδα, στο Στρατόπεδο Γεωργούλα στον Βόλο, στο Πεδίο Βολής Λιτοχώρου και στο Στρατόπεδο Γιαννούλη και το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης.
Δεν ψηφίζει ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.
Μεσοπρόθεσμα, βασικός στόχος των ΗΠΑ είναι να γίνει το λιμάνι της ακριτικής πόλης κέντρο υποδοχής του αμερικανικού υγροποιημένου αερίου LNG, το οποίο θα αντικαταστήσει μέρος του ρωσικού φυσικού αερίου. Αυτή τη στιγμή, λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, η Αλεξανδρούπολη έχει μετατραπεί σε κόμβο τράνζιτ για την προώθηση δυνάμεων σε Ρουμανία, Βουλγαρία και Πολωνία.
Έχει, δηλαδή, αυξημένη σημασία σ’ αυτόν τον πόλεμο. Αυτό ακριβώς για το οποίο προειδοποιούσε προ τριμήνου ο Αλέξης Τσίπρας, όταν έλεγε ότι η συμφωνία για επ’ αόριστον παραχώρηση στις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις ελληνικών στρατιωτικών εγκαταστάσεων και ειδικά της Αλεξανδρούπολης, βάζει την Ελλάδα στην πρώτη γραμμή μεγάλων ΝΑΤΟρωσικών εντάσεων. Αν και επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ καθιερώθηκε ο στρατηγικός διάλογος με τις ΗΠΑ, οπότε μόνο αντιαμερικανική δεν είναι η αξιωματική αντιπολίτευση, αναμένεται να μην ψηφίσει τη συμφωνία για τις βάσεις. Ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. επιμένει ότι οι σχέσεις με τις ΗΠΑ πρέπει να είναι αμοιβαία επωφελείς - κάτι που θεωρεί πως δεν ισχύει με τις παραχωρήσεις τής προς ψήφιση συμφωνίας.
