Ολοένα και θολώνει το αφήγημα της κυβέρνησης για την πορεία της οικονομίας, καθώς προστίθενται κομμάτια στο παζλ της ελληνικής οικονομίας τα οποία δείχνουν ότι η κατάσταση επιδεινώνεται παρά την επικοινωνιακού τύπου διαχείριση. Η στάση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας Γιάννη Στουρνάρα να χαμηλώσει τον πήχη για την ανάπτυξη το 2024 και να καταγράψει εκτίμηση για πληθωρισμό πάνω από 2% μέχρι το 2026, κάτι που σηματοδοτεί συνέχιση της ακρίβειας με μεγάλη ένταση, οδηγεί στην υπόθεση πως χειροτερεύουν οι συνθήκες. Την ίδια στιγμή, τόσο διεθνείς οίκοι όσο η Τράπεζα της Ελλάδας και το Γραφείο Προϋπολογισμού διατηρούν αρκετά χαμηλότερη πρόβλεψη του ΑΕΠ για το 2024 σε σύγκριση με την κυβέρνηση, σε μια χρονιά που επιστρέφουν οι δημοσιονομικοί κανόνες, με αποτέλεσμα το πλαίσιο να γίνεται ακόμη πιο ασφυκτικό.
Μόνιμο αγκάθι παραμένει και η εκρηκτική κατάσταση με την ακρίβεια, η οποία καθίσταται ολοένα και πιο επικίνδυνη, αποτελώντας ένα επιπλέον βάρος για τους πολίτες. Η μείωση της αγοραστικής δύναμης κατά τη διάρκεια των προηγούμενων μηνών δημιουργεί επιπλέον ζητήματα, με τους καταναλωτές να ετοιμάζονται για νέο γύρο περικοπών μέσα στους επόμενους μήνες. Ένας πιο επίμονος πληθωρισμός ή νέες διαταραχές στην ενέργεια και στον εφοδιασμό αποτελούν βασικούς κινδύνους για τους πολίτες στην Ελλάδα, όπως αναφέρουν έγκυροι οικονομικοί αναλυτές.
Παραμένουν οι βασικές προβλέψεις του Συμφώνου Σταθερότητας
Η απόφαση του Ecofin δίνει κάποιες δυνατότητες ευελιξίας, ωστόσο παραμένει μια σειρά ζητημάτων, ενώ θα πρέπει να δημοσιοποιηθούν και οι τελικές λεπτομέρειες για να εξαχθεί ένα ασφαλές συμπέρασμα. Κατόπιν αιτήματος αρκετών κρατών-μελών, οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες προβλέπουν ότι όταν σημειώνεται υπέρβαση των ορίων για το έλλειμμα και το χρέος, θα συνυπολογίζεται κατά πόσο αυτή οφείλεται στην πραγματοποίηση υψηλών δαπανών για επενδύσεις στην άμυνα. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι εισάγεται η δυνατότητα αν ένα κράτος έχει υψηλότερες επενδύσεις σε άμυνα σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο ή προβαίνει σε μια σημαντική αύξηση των επενδύσεών του στην άμυνα, οι δαπάνες αυτές να μην λαμβάνονται υπόψη για την ένταξη ή μη του κράτους-μέλους σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος. Πάντως, θα πρέπει να αποσαφηνιστούν οι όποιοι όροι και οι όποιες προϋποθέσεις υπάρξουν γι’ αυτό το ζήτημα. Να σημειωθεί πάντως ότι οι βασικές προβλέψεις για το δημοσιονομικό έλλειμμα (3% του ΑΕΠ) και το δημόσιο χρέος (60% του ΑΕΠ) παραμένουν αμετάβλητες.
Αβεβαιότητες
Από κει και πέρα, υπάρχουν και μια σειρά από αβεβαιότητες, οι οποίες ενδέχεται να επηρεάσουν αρνητικά την ελληνική οικονομία, κάτι στο οποίο συμφωνούν οι περισσότεροι εκ των αναλυτών, όπως τυχόν επιδείνωση της γεωπολιτικής κρίσης στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή και οι συνεπαγόμενες επιπτώσεις στο διεθνές οικονομικό περιβάλλον, ο χαμηλότερος του αναμενομένου ρυθμός απορρόφησης και αξιοποίησης των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης αλλά και η κλιματική κρίση. Σε σχέση με το Ταμείο Ανάπτυξης, οι προβλέψεις για φέτος είναι ότι θα υπάρξει μια υποεκτέλεση της τάξης του 1,5 δισ. ευρώ, κάτι που μόνο ενθαρρυντικό δεν είναι. Φέτος, αντί για 3,66 δισ. ευρώ, που ήταν ο στόχος, αναμένεται οι δαπάνες να κλείσουν λίγο πάνω από τα 2 δισ. ευρώ (η δαπάνη του 2022 ήταν 2,843 δισ. ευρώ, ο στόχος του 2023 ήταν 3,662 δισ. ευρώ, με νέα πρόβλεψη για 2,072 δισ. ευρώ). Για το 2024 ο στόχος επισήμως τίθεται στα 3,617 δισ. ευρώ, ενώ και ο νέος επικεφαλής του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή Γιάννης Τσουκαλάς εξέφρασε την ανησυχία του σε σχέση με το αν θα «τρέξουν» με γρήγορο ρυθμό οι πόροι του Ταμείου μέσα στον επόμενο χρόνο, ιδίως σε ό,τι αφορά τις επιχορηγήσεις. Άλλωστε, και η αύξηση του κόστους δανεισμού προβλέπεται να επιβαρύνει προσωρινά τις επενδύσεις.
