Τις αντιφάσεις μιας ενεργειακής πολιτικής αποσπασματικής, χωρίς σχεδιασμό και με μοναδικό προσανατολισμό την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων συμφερόντων, που οδηγεί σε αδιέξοδα έναντι της πραγματικότητας, με αποκλειστική ευθύνη της κυβέρνησης της Ν.Δ., αποκαλύπτει η έκρηξη των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας.
Υπό το βάρος των τεράστιων ανατιμήσεων στο ρεύμα και το αέριο, που ξεκίνησαν σταδιακά εδώ και μήνες και αυτή την περίοδο κλιμακώνονται, επιστρέφει ως ύστατο καταφύγιο, που δεν συνδέεται μόνο με την επάρκεια και την ασφάλεια εφοδιασμού αλλά και με το υψηλό ενεργειακό κόστος, το δαιμονοποιημένο εγχώριο λιγνιτικό δυναμικό.
Η κυβέρνηση πλέον ψάχνει αγωνιωδώς για λιγνίτη, όταν η βασική επιλογή της βίαιης απολιγνιτοποίησης έχει συρρικνώσει όχι μόνο την παραγωγή, αλλά κυρίως την εξόρυξη (αποκάλυψη) λιγνιτικών πεδίων -θεμελιώδης για την τροφοδοσία των μονάδων.
Πέραν της ενεργειακής επάρκειας, καθώς ξεκίνησε ο χειμώνας και αυξήθηκαν οι ανάγκες θέρμανσης, οι πιέσεις αφορούν και οικονομικές παραμέτρους, αφού επιβάλλεται πια να αναχαιτιστεί η κυριαρχία του εισαγόμενου ορυκτού αερίου, το οποίο εν τέλει πληρώνουν πάρα πολύ ακριβά οι καταναλωτές. Παράλληλα, τα πλάνα της ΔΕΗ για σβήσιμο 7 λιγνιτικών μονάδων φέτος έχουν ήδη ανασταλεί καθώς ο αρμόδιος ΑΔΜΗΕ έχει αποφανθεί ότι τις χρειάζεται το σύστημα, ενώ “σπρώχνεται” πλαγίως πιο πίσω η πλήρης απολιγνιτοποίηση.
Απολιγνιτοποίηση μέσω λιγνίτη
Ενδεικτικό του ότι τα αρχικά σχέδια της κυβέρνησης δεν βγαίνουν είναι πως στον υπό διαβούλευση κλιματικό νόμο “λασκάρουν” κεκαλυμμένα οι χρόνοι για πλήρη απολιγνιτοποίηση και... μαζεύεται ο υπερβάλλων ζήλος της διοίκησης ΔΕΗ.
Θυμίζουμε ότι τον Σεπτέμβριο του 2019 ανακοινώθηκε από τον Κ. Μητσοτάκη απολιγνιτοποίηση “το αργότερο έως το 2028”, τον Δεκέμβριο του 2019 ο επικεφαλής της ΔΕΗ Γ. Στάσσης μίλησε για κλείσιμο όλων των εν λειτουργία μονάδων το 2023, πλην της υπό κατασκευή, νέας τεχνολογίας, Πτολεμαΐδας 5, ενώ ο ίδιος μόλις τον περασμένο Απρίλιο ανακοίνωσε πανηγυρικά ότι αποφασίστηκε η Πτολεμαΐδα 5 να μετατραπεί σε μονάδα φυσικού αερίου “το αργότερο μέχρι το 2025”, τοποθετώντας πλέον έως το 2025 την πλήρη απολιγνιτοποίηση.
Στον κλιματικό νόμο αναφέρεται ότι “απαγορεύεται η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από στερεά ορυκτά καύσιμα μετά την 31η Δεκεμβρίου 2028” (άρθρο 11), ενώ προβλέπεται (άρθρο 28) ότι “με απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας και του αρμοδίου για τα θέματα δίκαιης αναπτυξιακής μετάβασης υπουργού, που δύναται να εκδοθεί μέχρι την 31η.12.2023, επισπεύδεται η ανωτέρω καταληκτική ημερομηνία, αφού ληφθούν υπόψη η επάρκεια ισχύος και η ασφάλεια εφοδιασμού, σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΕΣΕΚ” -το οποίο επικαιροποιείται...
Αξίζει να σημειωθεί ότι από τον περασμένο Ιούλιο υπάρχει ψήφισμα της διοικούσας επιτροπής του ΤΕΕ που, μεταξύ άλλων, επισημαίνει ότι επιβάλλεται η εξάντληση των περιθωρίων αξιοποίησης του εγχώριου πόρου, του λιγνίτη, και για λόγους διασφάλισης της ηλεκτρικής επάρκειας αλλά και ως στρατηγική εφεδρεία, λόγω της πλήρους εξάρτησης από το εισαγόμενο φυσικό αέριο, και προτείνει ένα ποσοστό συμμετοχής λιγνίτη στο ενεργειακό μείγμα της τάξεως του 10%-12% για τα επόμενα χρόνια.
Πολύ αργά
Αποτέλεσμα της διαχείρισης αυτής είναι τώρα να ζητείται εναγωνίως λιγνίτης, αλλά να μην υπάρχει η ανάλογη ανταπόκριση... Οι δυνατότητες της λιγνιτικής παραγωγής έχουν αρχίσει να στερεύουν ελέω εσπευσμένης απολιγνιτοποίησης, καθώς τα αποθέματα λιγνίτη καλύπτουν μόνο την περιορισμένη και υπό όρους λειτουργία συγκεκριμένων μονάδων, με ό,τι αυτό συνεπάγεται από πλευράς ελλείψεων και κενών σε συντηρήσεις, μηχανήματα - εξοπλισμό, προσωπικό κ.λπ.
Οι εναπομείνασες μονάδες δεν μπορούν να δουλέψουν στο φουλ, καθώς υπάρχουν περιορισμοί στις ώρες λειτουργίας τους για περιβαλλοντικούς, κυρίως, λόγους, ακόμη και εκείνες που εντάχθηκαν σε προγράμματα αποθείωσης. Στη Μελίτη υπάρχει πρόβλημα στην τροφοδοσία λιγνίτη, καθώς δεν έχουν γίνει οι αναγκαίες απαλλοτριώσεις στο ορυχείο Αχλάδας. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι “φωνές” ακούγονται πλέον και από... γαλάζια στρατόπεδα.
Προσφάτως ο βουλευτής Φλώρινας της Ν.Δ. Γ. Αντωνιάδης μετέφερε στον υπουργό ΠΕΝ Κ. Σκρέκα το ζήτημα της συνέχισης της λειτουργίας των ορυχείων της Αχλάδας, ώστε να μην υπάρξει πρόβλημα λειτουργίας του σταθμού Μελίτης. Μάλιστα ο υπουργός φέρεται να διαβεβαίωσε πως το πρόβλημα θα λυθεί με παρέμβαση στο πρώτο σχετικό νομοσχέδιο που θα κατατεθεί στη Βουλή (ως άρθρο ή ως τροπολογία).
Ο εκπρόσωπος των εργαζομένων στο Δ.Σ. της ΔΕΗ Π. Καραλευθέρης, σε ανάρτησή του, σημείωσε ότι “οι κάθε είδους ειδικοί σύμβουλοι ας μην θεωρούν ότι η εποχική κάλυψη των ενεργειακών κρίσεων από τον λιγνίτη είναι δεδομένη”.
Όπως ανέφερε, η ΔΕΗ θέλει πλέον να ανακτά το κόστος της λιγνιτικής παραγωγής που απαιτείται κάθε φορά σε περιόδους κρίσης, όμως το σοβαρότερο είναι πως δεν θα μπορεί να έχει πάντα όταν της ζητείται λιγνιτική παραγωγή, γιατί το πρόβλημα δεν είναι ποιες και πόσες μονάδες θα δουλεύουν, αλλά πόσα εκμεταλλεύσιμα λιγνιτικά κοιτάσματα της έχουν απομείνει, μετά τις απαιτήσεις για παραχώρηση των απαλλοτριωμένων εκτάσεων για κάθε άλλη χρήση.
Επιπλέον τα νέα ΝΟΜΕ που επανέφερε η κυβέρνηση (Ν. 4843/2021), δηλαδή η υποχρέωση πώλησης σε ιδιώτες μέρους της λιγνιτικής παραγωγής με Ελληνικά Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης, ώστε να λήξει η παλιά ιστορία της καταδίκης της ΔΕΗ για μονοπωλιακή πρόσβαση στον λιγνίτη, “στερούν” το 50% της παραγωγής από λιγνίτη μέχρι και το τρίτο τρίμηνο του 2022 και το 40% τα επόμενα χρόνια (χωρίς να λαμβάνεται υπόψη στον υπολογισμό η παραγωγή για σκοπούς στρατηγικής εφεδρείας).
