Μετά την αρνητική ή αδιάφορη από λίγους επιστήμονες και επιφυλακτική εκ μέρους του συνδικαλιστικού κινήματος υποδοχή της απόφασης 2307/14 της Ολομέλειας του ΣτΕ (που επανέφερε τη διαιτησία στη διαδικασία σύναψης ΣΣΕ), αισιοδοξία προκαλεί η διαιτητική απόφαση που εξέδωσε ο Οργανισμός Μεσολάβησης και Διαιτησίας για τους όρους αμοιβής και εργασίας των τεχνικών που εργάζονται στους ραδιοφωνικούς σταθμούς της Αττικής. Ωστόσο, η ύπαρξη διαφορετικών αξιολογήσεων, αναδεικνύει ως επιτακτική την ανάγκη για την ορθή αποτίμηση των δυνατοτήτων που έχουν τα συνδικάτα, στις σημερινές συνθήκες, για την αξιοποίηση της διαιτησίας.
Αποδείχθηκε ότι η κατάργηση της Διαιτησίας μετά τον Φεβρουάριο του 2012 είχε ως αποτέλεσμα είτε να μην καταρτίζονται ΣΣΕ είτε να έχουν ως μόνο περιεχόμενο τη μείωση αποδοχών και την κατάργηση εργασιακών δικαιωμάτων. Μαζί με αυτήν, στην πράξη καταργήθηκαν και οι συλλογικές διαπραγματεύσεις.
Μέσα σε αυτά τα δυο χρόνια, όποια «ισορροπία» είχε επιτευχθεί σε βάθος δεκαετιών στην αγορά εργασίας, έχει διαταραχθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε (πέραν των αναγκαίων νομοθετικών ρυθμίσεων) απαιτείται πολλαπλάσιος χρόνος για την επαναφορά της σε κάθε κλάδο της οικονομίας, προκειμένου να εξουδετερωθεί το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα εκείνων των επιχειρήσεων που επιβαρύνονται με μισθολογικό κόστος μικρότερο σε σύγκριση με αυτό των ανταγωνιστών τους.
Η κατάσταση αυτή προκαλεί δυσχέρειες στην καθεαυτή εξέλιξη κάθε προσπάθειας συλλογικής διαπραγμάτευσης σε επιχειρησιακό επίπεδο. Και τούτο διότι η ρύθμιση των όρων αμοιβής και εργασίας σε κλαδικό επίπεδο αποτελεί προϋπόθεση για κάθε επιχείρηση που θα καλείται να δεσμευθεί με την παροχή ευνοϊκότερων όρων αμοιβής και εργασίας στους δικούς της εργαζόμενους και, έτσι, να βαρύνεται με μεγαλύτερο κόστος παραγωγής σε σχέση με τους ανταγωνιστές της.
Εννοείται ότι καμία επιχείρηση δεν θα αντέχει να επιβαρύνεται με δυσανάλογο κόστος. Επομένως, για όσο καιρό ισχύουν οι διατάξεις σύμφωνα με τις οποίες υπερισχύουν οι Επιχειρησιακές ΣΣΕ, θα πρέπει να μεριμνούν τα συνδικάτα συντονισμένα σε κλαδικό επίπεδο για την επαναφορά των όρων αμοιβής και εργασίας που καταργήθηκαν με τις μνημονιακές νομοθετικές ρυθμίσεις.
Από μια τέτοια προοπτική μπορούν να ωφεληθούν και οι ίδιες οι επιχειρήσεις που -έστω και αργά- κατάλαβαν ότι η καταβαράθρωση των μισθών και ημερομισθίων πλήττει εντέλει τις ίδιες τις επιχειρήσεις, ιδίως τις μικρές και μεσαίες.
Η κοινή προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας της Ομοσπονδίας Ιδιωτικών Υπαλλήλων και ενώσεων εμπόρων για την ακύρωση της Κυριακάτικης εργασίας προσφέρεται ως ένα απτό παράδειγμα ύπαρξης ή διαμόρφωσης κοινού θεμελίου για τη θεσμοθέτηση συλλογικών όρων εργασίας, παρά τα αντιτιθέμενα συμφέροντα εργοδοτών και εργαζομένων που δεν θα πάψουν να συγκρούονται.
Η συζήτηση γίνεται για ένα αποτελεσματικό θεσμοθετημένο πλαίσιο συλλογικής διαπραγμάτευσης και κατάρτισης ΣΣΕ. Άλλωστε, η ΣΣΕ είναι προϊόν συμβιβασμού.
