Σκότωσαν το σώμα του παιδιού μου, όχι τις ιδέες του
Αποφασισμένη να γίνει η φωνή του γιου της, του 26χρονου αντιφασίστα Renato που δολοφονήθηκε το 2006, η Stefania Zuccari βρήκε τη μητέρα του Τζουλιάνι, του Dax, και μαζί με 15 μητέρες δολοφονημένων παιδιών και από το Τορίνο συγκρότησαν τη συλλογικότητα Mother for Roma free city, όνομα εμπνευσμένο από τη γνωστή ταινία του Ροσελίνι
Stefania Zuccari
μάνα του 26χρονου Renato, που δολοφονήθηκε στις 26/9/2006 στη Ρώμη
«Είμαι η μάνα του Renato, ενός αγοριού που τον δολοφόνησαν οι φασίστες». Έτσι μας συστήθηκε η μαυροφορεμένη Stefania όταν καθίσαμε στο παγκάκι δίπλα στο μνημείο του Παύλου Φύσσα. Και συνέχισε: «Το παιδί μου ήταν αντιφασίστας, ακτιβιστής και συμμετείχε ενεργά στις καταλήψεις. Ήταν πτυχιούχος της Ρομποτικής και συμμετείχε σε μια πολιτική κολεκτίβα. Πέθανε για τις ιδέες του. Τον δολοφόνησαν για τις ιδέες του. Είμαι περήφανη που είναι ο γιος μου, καμαρώνω για το παιδί μου. Όταν βλέπω συντρόφους του, βλέπω το χαμόγελό του, τα μάτια του, βλέπω το πάθος του για δικαιοσύνη. Τις ιδέες του παιδιού μου τις έβαψαν με αίμα. Εγώ ορκίστηκα να συνεχίσω να αγωνίζομαι για τις δικές του ιδέες».
Ηταν 26 Αυγούστου του 2006 όταν ο 26χρονος Renato μετά από έναν ποδοσφαιρικό αγώνα κατευθύνθηκε με τη φίλη του σε μια παραλία στην περιοχή Focene, έξω από τη Ρώμη, για να παρακολουθήσουν μια συναυλία ρέγκε. Επιστρέφοντας με το αυτοκίνητο για το σπίτι τους, κάποιος τους έκλεισε τον δρόμο, βγήκαν δύο άτομα μέσα στη νύχτα και τους επιτέθηκαν με μαχαίρια βρίζοντάς τους: «Τι ζητάτε εδώ, ρε μαλάκες, δεν είναι η γειτονιά σας». Κατάφεραν οκτώ μαχαιριές στο σώμα του Renato, που αποδείχθηκαν μοιραίες. Παρέμεινε ζωντανός για πέντε ώρες και έτσι όταν μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο είπε στους αστυνομικούς ποιοι τον είχαν μαχαιρώσει. «Φασιστική επίθεση με την κλασική πρακτική του μαχαιρώματος», λέει η μητέρα του, «όμως την επόμενη μέρα και μετά τον θάνατο του παιδιού μου οι ειδήσεις μίλησαν για οπαδική βία. Ο ένας από τους δύο δράστες που ανέλαβε και την ευθύνη -για να μην συλληφθεί ό άλλος- ήταν ο γιος του επικεφαλής της τοπικής αστυνομίας. Επιχείρησαν να διαφύγουν με αεροπλάνο στον Άγιο Δομίνικο, αλλά από ένα τυχαίο λάθος δεν τα κατάφεραν και έτσι συνελήφθησαν. Ο γιος του αστυνομικού έχει φασιστικό τατουάζ στο μπράτσο με το τρίπτυχο “Δύναμη-Ισχύς-Τιμή”. Αυτός μόνο φυλακίστηκε, αλλά ως γιος αστυνομικού διευθυντή είχε διακριτική μεταχείριση. Ο δεύτερος δράστης, επίσης φασίστας, έκανε εναλλακτική θητεία.
Την επόμενη νύχτα από την κηδεία δεν δίστασαν να μας ενημερώσουν για τη φασιστική τους ταυτότητα, γράφοντας στον τοίχο του σπιτιού μας το σύνθημα “Acrobax, ένας λιγότερος από εσάς”, αναφερόμενοι στο όνομα της κολεκτίβας στην οποία συμμετείχε ο Renato. Ως μητέρα θέλω να σας πω πως μπορεί να σκότωσαν το σώμα του παιδιού μου, όχι όμως και τις ιδέες του. Η πρώτη μου αντίδραση ήταν να επικοινωνήσω με τις μητέρες των αγνοουμένων στο Μπουένος Άιρες και να ζητήσω την εμπειρία τους, για να δημιουργήσω και εγώ στην Ιταλία ένα αντίστοιχο δίκτυο. Αποφάσισα να γίνω η φωνή του γιου μου και των ιδεών του. Βρήκα τη μητέρα του Τζουλιάνι, του Dax, και μαζί με 15 μητέρες δολοφονημένων παιδιών και από το Τορίνο συγκροτήσαμε τη συλλογικότητα Mother for Roma free city, έμπνευση που προήλθε από τη γνωστή ταινία του Ροσελίνι. Είμαστε αυτοοργανωμένες, δεν υπάρχει σύνδεση με πολιτικά κόμματα. Είμαστε ελεύθερες μητέρες που παλεύουμε για ελεύθερα, ζωντανά παιδιά. Παρεμβαίνουμε σε σχολεία, πανεπιστήμια, συμμετέχουμε σε διαδηλώσεις, περιοδεύουμε σε άλλες χώρες, όπως η Αργεντινή, η Γαλλία, η Ισπανία. Επισκεφθήκαμε την Παλαιστίνη, γνωρίζοντας μάνες μαρτύρων. Συνδεόμαστε με το δίκτυο Μητέρες Διαμαρτυρίας στο Τορίνο. Πρέπει να είμαστε όρθιες στο πένθος μας για τη μνήμη και τις ιδέες των παιδιών μας. Αναγκαστικά ξεκίνησα μια νέα ζωή μετά τη δολοφονία του παιδιού μου. Οι δολοφονημένοι γιοι μας μάς έδωσαν μια νέα πνοή, μια νέα ζωή. Δεν αποδέχομαι την ενοχή που προσπαθούν να μας δημιουργήσουν. Εγώ γεννήθηκα σε αντιφασιστική οικογένεια, στα χρόνια της νιότης μου, τη δεκαετία του ’70, συμμετείχα ενεργά σε φεμινιστικά κινήματα, είχα έντονη πολιτική δράση. Διέκοψα για να μεγαλώσω το παιδί μου και τώρα που είμαι συνταξιούχος παίρνω τη σκυτάλη και πάλι από τον Renato. Πρώτη φορά συναντώ τη Μάγδα Φύσσα και θέλω να συνδεθώ μαζί της. Δεν θα σταματήσουμε τη δράση μας μέχρι το τέλος της ζωής μας. Μέχρι την τελευταία μας ανάσα. Οι απειλές, που ξεκίνησαν από την πρώτη μέρα, δεν με εμπόδισαν να σταθώ όρθια. Θα συνεχίσω τον αγώνα για δικαιοσύνη, για τα οράματα του Renato μου».
Δεν ήταν κακιά στιγμή, ήταν πολιτική η δολοφονία των παιδιών μας
«Πώς είναι δυνατόν στην Ιταλία να βγαίνει ακροδεξιά κυβέρνηση;» αναρωτιέται η «Ρόζα η συνδικαλίστρια», μάνα του ακτιβιστή Davide Piro, που δολοφονήθηκε το 2003 από μαχαίρια φασιστών
Rosa Piro
μητέρα του 25χρονου Davide, που δολοφονήθηκε στις 16/3/2003 στο Μιλάνο
Ο γιος της είναι ο Dax (Davide), στη ζωή και στην αντιφασιστική δράση του οποίου ήταν αφιερωμένο το ντοκιμαντέρ «Brucia Ancora Dentro» που προβλήθηκε στο Κερατσίνι. Στα 25 του χρόνια σταμάτησε τις σπουδές του και αποφάσισε να εργαστεί ως οδηγός φορτηγού. «Ήταν δύο χρόνια μετά την ήττα του κινήματος στη Γένοβα. Ο Dax ήταν ενεργός ακτιβιστής στα κινήματα στο Ν. Μιλάνο για το δικαίωμα στην κατοικία και στη στέγη. Υπεράσπιζε τις καταλήψεις για να δώσει κατοικία σε οικογένειες. Έπαιρνε πράγματα από το σπίτι για να τα δώσει σε αυτούς που δεν είχαν. Σήμερα το κίνημα των καταλήψεων είναι σε υποχώρηση και οι ακτιβιστές διώκονται και συλλαμβάνονται ως εγκληματίες στην Ιταλία. Το παιδί μου συμμετείχε ενεργά και στο αντιφασιστικό κίνημα του Μιλάνου και το πλήρωσε με τη ζωή του. Σκοτώθηκε από φασίστες που τον μαχαίρωσαν. Δεν ήταν σύγκρουση μεταξύ συμμοριών, όπως έλεγαν τα μέσα, όπως λέει η επίσημη δικαστική απόφαση. Ήταν πολιτική δολοφονία. Οι σύντροφοί του επιχείρησαν να πάρουν το σώμα του παιδιού μου από το νοσοκομείο όπου διεκομίσθη νεκρός, αλλά δεν τους το επέτρεψαν για να συνεχίζουν τα ψέματα. Η κηδεία του ήταν μια μεγάλη αντιφασιστική διαδήλωση. Οι φασίστες δρουν παντού με τον ίδιο τρόπο. Στόχος τους, να μας σπείρουν τον φόβο, να μην σηκώσουμε κεφάλι. Το ίδιο κάνει και η αστυνομία».
Είκοσι χρόνια μετά τη δολοφονία του παιδιού της προτεραιότητα γι’ αυτήν είναι ο αγώνας για να κρατηθούν ζωντανά τα οράματά του και η μορφή του. «Είκοσι χρόνια δεν κουράζομαι να λέω τα ίδια λόγια και να αναρωτιέμαι πώς είναι δυνατόν στην Ιταλία, τη χώρα που συγκρότησε το νομικό της οπλοστάσιο μετά την ήττα του φασισμού, να προκύπτει ακροδεξιά κυβέρνηση». Στο ντοκιμαντέρ, όταν εκφωνεί τον επικήδειο του παιδιού της, είναι νέα και κοκκινομάλλα, τώρα με άσπρα μαλλιά, γερασμένη αλλά με ξεκάθαρο πολιτικό λόγο. Υπήρξε αριστερή, εργάτρια και συνδικαλίστρια του μεγαλύτερου συνδικάτου (CGIL) της Ιταλίας. Δηλώνει περήφανη για το παιδί της. Πήρε τον αγώνα του Dax και τον έκανε δικό της, τον μετέτρεψε σε στόχο ζωής. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που επιχειρούν να τη γεμίσουν με ενοχές, ότι δολοφονήθηκε ο γιος της για τις ιδέες με τις οποίες η ίδια τον ανέθρεψε. Με ψυχραιμία και παρρησία απαντά σε όλους αυτούς τους μικρόψυχους: «Ναι, ο γιος μου επηρεάστηκε από τις δικές μου αξίες και τη δική μου στάση ζωής. Όμως το παιδί μου ήταν 25 ετών, ελεύθερο να πιστέψει ότι θέλει, εκτός από τις ιδέες της Δεξιάς. Όσοι με κατηγορούν και προσπαθούν να με ενοχοποιήσουν δεν έχουν καμία συμμετοχή στα κινήματα».
Βρέθηκε στην Αθήνα για τον ίδιο λόγο που βρέθηκε και στη Μαδρίτη και στη Γαλλία. «Η Μάγδα είναι αδελφή μου. Μοιραζόμαστε τον ίδιο πόνο, όπως και με τη μητέρα του Κάρλο Τζουλιάνι που δολοφονήθηκε στη Γένοβα. Μας πήρανε τους γιους μας. Είδαμε τα παιδιά μας να φεύγουν από το σπίτι και δεν τα ξανανταμώσαμε. Πρέπει να γίνει ένα δίκτυο συνεργασίας με μητέρες δολοφονημένων παιδιών. Είναι βοηθητικό και για μας να διαχειριστούμε τον πόνο, την ενοχή, την απουσία. Να μοιραστούμε τον αγώνα των παιδιών μας. Να διατρανώσουμε ότι δεν ήταν λάθος, δεν βρέθηκαν τη λάθος στιγμή στον λάθος τόπο. Δεν ήταν κακιά στιγμή. Ήταν πολιτική η δολοφονία των παιδιών μας».
Η Ρόζα ανησυχεί για τη φασιστική επιθετική δράση στο Μιλάνο, που έχει ως θύματα μετανάστες, πρόσφυγες, νέες γυναίκες και γυναικείες συλλογικότητες που μάχονται ενάντια στην πατριαρχία και υπέρ της διαφορετικότητας. Η ίδια είναι πλέον συνταξιούχος και δεν συμμετέχει σε συνδικάτα. Όμως όλη την εμπειρία της και τη δυναμικότητά της τις μεταφέρει σε κινήματα για την υπεράσπιση της δημόσιας υγείας, του δικαιώματος της στέγασης, του δικαιώματος στη διαφορετικότητα. Έχει επικοινωνιακό χάρισμα και ξέρει να απευθύνεται σε νέους ανθρώπους. «Η άποψή μου είναι πως πρέπει να δρούμε όλοι μαζί και να παραμερίζουμε τις διαφορές μας. Δεν έχουμε αυτήν την πολυτέλεια γιατί οι “αντίπαλοι” είναι κυρίαρχοι και δολοφονούν».
Η «Ρόζα η συνδικαλίστρια» έγινε η «μάνα του δολοφονημένου Dax». Φεύγοντας, μας χάρισε ένα σκουφάκι και τη σημαία με το λογότυπο της συλλογικότητας που υπερασπίζει τη μνήμη του παιδιού της. Για να μην τους ξεχάσουμε.
Θέλω έναν κόσμο που να μας χωράει όλους
Απ’ όταν ο γιος της, ο 23χρονος Φερχάτ, δολοφονήθηκε γιατί έμοιαζε ξένος η 47χρονη Σερπίλ οργώνει την Ευρώπη για να συγκροτήσει δίκτυο που θα υπερασπίζεται τη μνήμη των δολοφονημένων από τη φασιστική και ρατσιστική βία
Serpil Unvar
μητέρα του Ferhat Unvar, που δολοφονήθηκε από ναζί στις 19/2/2020 στο Hanau της Γερμανίας
Ο Φερχάτ ήταν 23 ετών. Είχε ολοκληρώσει τις σπουδές του ως τεχνικός μηχανικός θερμικών εγκαταστάσεων. Δέχθηκε δολοφονική επίθεση μαζί με άλλα οκτώ άτομα από ακροδεξιούς στην πόλη Χανάου της Γερμανίας γιατί έμοιαζε με ξένος… Την ημέρα των γενεθλίων του, μετά τη δολοφονία, η Κούρδισσα μητέρα του, η 47χρονη Serpil, αποφάσισε να κάνει πραγματικότητα το όνειρο του παιδιού της. «Θέλω έναν κόσμο που να μας χωράει όλους, χωρίς διακρίσεις, χωρίς βία, χωρίς ρατσισμό, με ισότητα και δικαιοσύνη. Εγκατέλειψα τη δημοσιογραφία, που ήταν το επάγγελμά μου, και σήμερα οργώνω όλη την Ευρώπη, επιχειρώντας να δημιουργήσω ένα δίκτυο που θα υπερασπίζεται τη μνήμη των δολοφονημένων παιδιών μας από τη ρατσιστική και φασιστική βία».
Το πρωινό του περασμένου Σαββάτου ήταν η πρώτη που εμφανίστηκε στο μνημείο (στον τόπο δολοφονίας) του Παύλου Φύσσα. Ντυμένη στα λευκά, κρατώντας στο ένα χέρι μια γλάστρα με κόκκινα λουλούδια και στο άλλο τον μικρότερο οκτάχρονο γιο της, ένα από τα τέσσερα παιδιά της, που, όπως μας είπε με υγρά μάτια, «είναι ίδιος με τον δολοφονημένο πρωτότοκο γιο μου». Μίζα το όνομά του, που σημαίνει πρίγκιπας. Τη συνόδευαν άλλα δύο κορίτσια που φορούσαν μαύρες μπλούζες με τη μορφή του δολοφονημένου Φερχάτ στο στήθος και το λογότυπο «Bildungsinitiative Ferhat Unvar» της οργάνωσης που συγκροτήθηκε μετά τη φασιστική δολοφονική επίθεση και παρεμβαίνει κυρίως στα σχολεία. Είναι και δηλώνει Κούρδισσα. Γεννήθηκε σε μια πόλη στα σύνορα Τουρκίας και Συρίας. Όταν η ίδια ήταν 4 ετών, μετανάστευσε ο πατέρας της στη Γαλλία και έμεινε μόνη της με τη μητέρα της. Δύσκολη η ζωή για τους Κούρδους, χωρίς μόρφωση, χωρίς ελπίδα. Μετανάστευσε και η ίδια στη Γαλλία το 1995 και βρέθηκε τελικά στην πόλη Χανάου της Γερμανίας παντρεμένη -σε γάμο παρά τη θέλησή της- και με τέσσερα παιδιά. Σήμερα είναι χωρισμένη και με το ένα της παιδί δολοφονημένο από ναζί.
«Θέλω όταν φύγω από αυτή τη ζωή και συναντήσω το παιδί μου, να το κοιτάξω στα μάτια και να του πω πως έκανα ό,τι μπορούσα για τη μνήμη του και τα όνειρά του. Άλλαξε η ζωή μου μετά τη δολοφονία του παιδιού μου. Αποφάσισα να μην ασχολούμαι με τη δημοσιογραφία, αλλά να γυρίζω όλο τον κόσμο για να μεταδώσω το μήνυμα της δικαιοσύνης. Βρέθηκα στην Κωνσταντινούπολη -σε εκδήλωση για δολοφονημένους Αρμένιους-, στη Νορβηγία, με γονείς θυμάτων του ακροδεξιού Μπρέιβικ, στη Μαδρίτη, στις Βρυξέλλες, στη Γαλλία, στην Ουγγαρία και δεύτερη φορά στην Αθήνα. Την πρώτη φορά ήμουν στο Εφετείο αλληλέγγυα στη Μάγδα. Το παιδί μου δεν είχε καμία πολιτική δράση. Όμως βοηθούσε τους ξένους, γιατί ξένο αισθανόταν και το ίδιο. Το δολοφόνησαν γιατί έμοιαζε με ξένο, γιατί δεν έμοιαζε με Γερμανό.
Δεν τη φοβάμαι την Ακροδεξιά. Έχω βιώσει τόσους κινδύνους ως Κούρδισσα, που δεν φοβάμαι τίποτα πια. Δεν είναι πιο ισχυροί οι συντηρητικοί από εμάς. Απλώς, η δική τους φωνή προβάλλεται και ακούγεται. Η δική μας πνίγεται. Όμως η ελπίδα είναι η υπεροχή μας όταν εξαλειφθεί ο φόβος. Γι’ αυτό η πρωτοβουλία μας, στην οποία συμμετέχουν Γερμανοί και αλλοδαποί, δίνει βάρος στα workshop σε σχολεία. Ήδη έχουν γίνει 70 σεμινάρια. Οι νέοι είναι το μέλλον. Η μόρφωση σε άλλες αξίες και συμπεριφορές είναι για μας το ζητούμενο. Νέοι άνθρωποι εκπαιδεύουν τους μαθητές στα σχολεία ενάντια στον ρατσισμό, στις αρχές της ισότητας, της διαφορετικότητας, της δικαιοσύνης. Το σύνθημα της πρωτοβουλίας μας είναι τα λόγια του Φερχάτ: “Είμαστε νεκροί μόνο αν μας ξεχάσουν”. Όταν μοιράζομαι με άλλες μάνες τον πόνο μου, γίνομαι πιο δυνατή. Έχασα ένα παιδί, αλλά δεκάδες άλλα με φωνάζουν “μάνα” και θέλουν να συμμετέχουν στις δράσεις. Γι’ αυτό αποφάσισα να ζήσω. Τη δύναμη μου τη δίνει ο γιος μου, ο Φερχάτ, που μου λέει: Προχώρα. Οι πολιτικές δυνάμεις δεν μας στηρίζουν. Όμως αν δεν προσεγγίσουν τον αγώνα ενάντια στον φασισμό, αυτοί θα χάσουν. Εμείς μέσα από τέτοιες διεθνείς συναντήσεις μαθαίνουμε και δυναμώνουμε τον αγώνα ενάντια στον ρατσισμό».
