Είναι η ίδια ακριβώς θάλασσα, το ίδιο ακριβώς καλοκαίρι. Στη μια άκρη ένας νέος άνθρωπος παριστάνει τον εργαζόμενο, ενώ στην ουσία εξωθείται στην εθελοδουλία, και κολυμπάει σχεδόν με το νερό πάνω από τη μέση για να υπηρετήσει την πολύ μοντέρνα εκδοχή μιας κτηνωδίας που λέγεται βαριά βιομηχανία του τουρισμού. Το κτήνος δεν είναι ο αφέντης που γελάει τείνοντας το γενναίο πουρμπουάρ σε μια χρωματική κηλίδα. Το κτήνος είναι ένα σύστημα που ολοένα και πιο άγρια μετατρέπει τους ανθρώπους σε ευχαριστημένα υποζύγια, σε παραλυμένες συνειδήσεις. Και αυτό ισχύει αμφίκυρτα: και για τον υπηρέτη και για τον υπηρετούμενο. Η αισθητική παραλυσία του ενός προκαλεί την αισθητική παραλυσία του άλλου. Με το μπαλάκι διαρκώς να μεταφέρεται από τον έναν στον άλλον.
Ναι, είναι όλα ωραία στο ακρογιάλι του βιομηχανικού τουρισμού. Εξέδρες μέσα στη θάλασσα για να λιάζεται η φρίκη. Καταστροφή περιβάλλοντος και ρημαγμένη φύση, αρπαγμένες ζωές, χαρά και διασκέδαση. Τα πράγματα προόδευσαν. Σήμερα δεν υπάρχει ανάγκη για δηλώσεις μετανοίας επειδή ονειρεύτηκες έναν καλύτερο κόσμο. Σήμερα όποτε χρειαστεί υπάρχουν οι δηλώσεις συναίνεσης. Γιατί το όνειρο έχει φτηνύνει απελπιστικά. Ναι, αυτό είναι: μια χαρούμενη απελπισία, ένα τετανικό χαμόγελο και το σώμα σε τετανική υπερέκταση για να φτάσει ψηλά στην εξέδρα, να υπηρετήσει και να λάβει τον μισθό της οδύνης του. Μιας οδύνης που σου τη φτύνει στα μούτρα αν προσπαθήσεις να του την εξηγήσεις. Και μαζί ένας ολόκληρος συστημικός οχετός για να ρίξει απάνω σου το ανάθεμα, ουρλιάζοντας.
Για ποια αξιοπρέπεια μιλάς, για ποια δικαιώματα; Στην ελεύθερη οικονομία, ειδικά στην οικονομία της απάτης που λέγεται «υπηρεσίες» αγοράζονται και πουλιούνται κυρίως έννοιες, και ας είναι οι έννοιες απροσμέτρητες. Η αγορά όλα τα προσμετράει με κοινό παρονομαστή τη χυδαία εκμετάλλευση όχι πια της εργατικής και εργασιακής υπεραξίας, αλλά την εκμετάλλευση της ανθρώπινης υπόστασης, της ανθρώπινης κατάστασης. Σου λέει: Με 3.000 ευρώ αγοράζω τα πάντα. Πού αλλού θα βρεις καλύτερη τιμή; Κάπως έτσι διαμορφώνονται οι τιμές «στου τουρισμού την ανοχή» που λένε και οι αγαπημένοι Χειμερινοί Κολυμβητές.
Στη μια άκρη του καλοκαιριού, ενός καλοκαιριού που διώχνει τα τζιτζίκια για να ακούγονται μονάχα οι τεθωρακισμένες μεραρχίες των εκκωφαντικών ήχων, έτσι κατρακυλάει η ζωή των τυφλών βλεμμάτων. Και λίγο πιο πέρα στην άλλη άκρη του καλοκαιριού, σε έναν άλλο πλανήτη δηλαδή, σε έναν ετερότοπο της σκοτεινιάς, 600 πτώματα αργοσαλεύουν στον βυθό ενός βαθύτατου πελάγους. Εξακόσια πτώματα που δεν πνίγηκαν, αλλά πνίγονται διαρκώς στο απροσμέτρητο βάθος μιας φονικής πολιτικής, στην οποία έχουν προσχωρήσει ασμένως η κυβέρνηση αλλά και μεγάλο τμήμα της κοινωνίας αυτής της χώρας. Εξακόσια πτώματα που ήρθαν να προστεθούν στα δεκάδες χιλιάδες άλλα των κυνηγημένων, η αφανής ωραιότητα των σύγχρονων «πολεμιστών του Ριάτσε». Των διωγμένων, των πεθαμένων στο απύθμενο βάθος μιας φονικής αδιαφορίας για τη ζωή των άλλων που ξεχνάει ότι αυτή ακριβώς η αδιαφορία είναι που αφαιρεί την αξία της δικής σου ζωής και σε αφήνει έκθετο, χωρίς δικαιώματα, στις ορέξεις εκείνων που «έχουν».
Θέλω να πω ότι αυτά που συμβαίνουν στις δύο άκρες του καλοκαιριού βρίσκονται σε μια διαλεκτική ενότητα ετεροτήτων που παράγουν το ίδιο αποτέλεσμα: την απομύζηση του ηθικού κεφαλαίου τόσο από τα άτομα όσο και από την κοινότητα. Η εχθροπάθεια για τον ξένο και η αδιαφορία για την προσωπική αξιοπρέπεια είναι η εθελόδουλη συναίνεση που καταστρέφει κάθε κοινωνική κατάκτηση, κάθε φυσικό, κοινωνικό και πολιτικό δικαίωμα. Γιατί ακριβώς καταστρέφει τις θεσμικές διαμεσολαβήσεις, μετατρέποντας τη Δημοκρατία σε κέλυφος χωρίς ίχνος θεσμικού έρματος.
Η μαφία του τουρισμού βρίσκεται σε διαλεκτική ενότητα με το ναυάγιο της Πύλου. Το ίδιο και η εθελόδουλη συναίνεση με τον οχετό εχθρότητας για τους πνιγμένους. Το ίδιο (για να πάμε λίγο στα καθ’ ημάς) και η λήθη για τους νεκρούς των Τεμπών, με την εξαΰλωση του ΕΣΥ.
Γι’ αυτό λέω: Για όσους σ’ αυτή την κατάσταση «περί άλλα τυρβάζουν», ας τους σκεφτούμε κι εμείς δίπλα στη ρήση του Μάρκου Αυρηλίου: «Καθένας αξίζει ακριβώς όσο και οι επιδιώξεις του». Και ας τους αξιολογήσουμε αναλόγως.
