Το μόνο που δεν αναφέρει ο νέος νόμος για τα ΑΕΙ στο προοίμιο είναι η ημερομηνία κατάργησής του. Εντούτοις, από τα πρώτα άρθρα εκδηλώνει τον εύλογο φόβο για την αδυναμία εφαρμογής του.
Αναφέρει εξαντλητικά όλες σχεδόν τις πιθανές και αναμενόμενες εκδοχές για ανεπαρκή αριθμό υποψηφιοτήτων. Και για όλες τις περιπτώσεις προβλέπει επίμονες επαναληπτικές διαδικασίες.
Τόσο για τα εσωτερικά μέλη διοίκησης, που στη συνέχεια θα διαγκωνιστούν μεταξύ τους για τη θέση του πρύτανη ή της πρυτάνισσας, όσο και για τις θέσεις - γλάστρες των εξωτερικών μελών, που θα επιλεγούν από τα εσωτερικά για να εξυπηρετήσουν τις σιωπηλές προσδοκίες και τις κρυφές συμμαχίες των εσωτερικών.
Στα ίδια άρθρα ο νομοθέτης εκλιπαρεί τις νυν πρυτανικές αρχές -των οποίων καταλύει την αιρετή θεσμική υπόσταση- να αναζητήσουν υποψηφίους με προσωπική τους πρωτοβουλία εντός του Αυγούστου. Στις παραλίες.
Να αναζητήσουν δηλαδή, ή να ανακαλύψουν, πρόθυμες και πρόθυμους ακαδημαϊκούς εντός και εκτός της επικράτειας, που ως υποψήφιες-οι θα αξιολογηθούν για την ικανότητά τους να υπηρετήσουν μια δομή διορισμένης ακαδημαϊκής υποτέλειας, που θα υποκαταστήσει για ελάχιστο διάστημα την αιρετή δημοκρατική δομή της ακαδημαϊκής αυτοτέλειας.
Οπου, σύμφωνα με τις προβλέψεις του νόμου, αφού πρώτα τα μειοψηφούντα εξωτερικά μέλη θα προκύπτουν από την αξιολογική κρίση των πλειοψηφούντων εσωτερικών, η επιλογή μέλους για τον πρυτανικό θώκο θα προκύπτει εκ των εσωτερικών μεν, αλλά με τη σύμφωνη γνώμη της πλειοψηφίας του συνόλου των μελών του συμβουλίου, ανάκατα!
Δικαίως το συγκεκριμένο μοντέλο διοίκησης χαρακτηρίστηκε επωνύμως και υπευθύνως ως μοντέλο - «αχταρμάς» σε δημοσίευμα του καθημερινού Τύπου, ενώ έχει επισήμως απορριφθεί από το σύνολο της πανεπιστημιακής κοινότητας και των πολιτικών δυνάμεων που δεσμεύτηκαν να το καταργήσουν μετά τις εκλογές.
Δικαίως προκαλεί δυσφορία στις πανεπιστημιακές κοινότητες η εξευτελιστική πίεση αναζήτησης θερινών υποψηφίων για υπό κατάργηση διοικητικές θέσεις.
Και δεν σταματάει εκεί ο πανούργος βυζαντινισμός που στοχεύει την αλληλο-ακύρωση του κύρους ανάμεσα σε πανεπιστημιακούς της ημεδαπής και της αλλοδαπής, όπως κομψά τους αποκαλεί το κείμενο.
Για τον ορισμό -και όχι την εκλογή- στη θέση κοσμήτορα Σχολής, αφού τα μέλη της Σχολής θα προκρίνουν έως τρεις «κατάλληλους», οι έρμοι οι προκριθέντες και προκριθείσες θα αξιολογούνται από το Συμβούλιο για να ορισθεί «ο καταλληλότερος των καταλλήλων».
Εντούτοις, η τόσο φιλτραρισμένη από τον εαυτό της καταλληλόλητα των κοσμητόρων, όπως και η ευθύνη των προέδρων Τμημάτων και διευθυντών-τριών Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων, υποβαθμίζονται και δεν αναγνωρίζεται το αυτοτελές έργο ακαδημαϊκής διοίκησης που τους αναλογεί, εφόσον η δυνατότητα μερικής ή πλήρους απαλλαγής από διδακτικά καθήκοντα περιορίζεται αποκλειστικά στα (εσωτερικά) μέλη του Συμβουλίου.
Ως φαίνεται, δυστυχώς η βιαστική και πρόχειρη κατάθεση και ψήφιση του νόμου για τα ΑΕΙ ήρθε αποκλειστικά για να εξυπηρετήσει επικοινωνιακά την προσωρινή αναβολή προκήρυξης πρόωρων εκλογών.
Η επίκληση ομοιοτήτων με την παλαιότερη νομοθετική πρωτοβουλία Διαμαντοπούλου αποκαλύφθηκε υποκριτική από τους ίδιους τους τότε εμπνευστές.
Ο νέος νόμος δεν συνάδει -ούτε καν λανθασμένα ή εξ αντιγραφής όπως ο προηγούμενος- με τον αναγκαίο εθνικό και περιφερειακό σχεδιασμό που να βελτιώνει τις συνδέσεις του επιστημολογικού και τεχνολογικού περιεχόμενου της ελληνικής πανεπιστημιακής έρευνας και διδασκαλίας με τη δικτυακή οργανωσιακή νοημοσύνη του ευρωπαϊκού και διεθνούς ερευνητικού περιβάλλοντος.
Το μόνο που διατηρεί από την αποτυχημένη απόπειρα Διαμαντοπούλου είναι η ψευδεπίγραφη επιδίωξη διεθνικής πανεπιστημιακής σύνδεσης με την κομπογιαννίτικη υποκατάστασή της από την πρόσκληση «αναγνωρισμένων Ελλήνων της αλλοδαπής».
Επαναφέρει δηλαδή την περίφημη ιδεολογία του «ανάδελφου έθνους», ανακατεύοντάς την με τις πελατειακές προτεραιότητες της νυν υπουργού: την ένταξη στα «εξωτερικά μέλη» ενός εσωτερικού ομότιμου καθηγητή και την ένταξη στον νόμο για τα ΑΕΙ ενός μακροσκελούς μέρους που διευρύνει και ενισχύει την οργανική σύνδεση των δομών της ορθόδοξης Εκκλησίας με το κράτος.
Είναι γνωστό και παραδεκτό στις παροικούσες και τους παροικούντες το αρμόδιο υπουργείο πως ο νόμος δεν θα μπορέσει να εφαρμοστεί στα ΑΕΙ.
Ελάχιστα μέλη ΔΕΠ της ημεδαπής και της αλλοδαπής θα διακινδυνεύσουν να εκτεθούν για λίγους μήνες σε μια αξιολόγηση «πειραγμένη» εξ αρχής για να εξυπηρετήσουν αποκλειστικά προεκλογικές σκοπιμότητες ή για να συνταχθούν με τις φιλοχουντικές φαιδρότητες του υφυπουργού Παιδείας.
Ηδη όμως έχει επιφέρει ασφυκτική δυσφορία και αμήχανη ακινησία στα λίγα πανεπιστήμια που άμεσα στοχοποιεί, διαφοροποιώντας τα στον χρονικό προγραμματισμό και επιβάλλοντας την έναρξη των διαδικασιών εντός του Αυγούστου.
Για ορισμένα, τα ακριτικά πανεπιστήμια, αυτή η κατάσταση επιβαρύνει καταστροφικά τα προβλήματα ακαδημαϊκής στελέχωσης και φοιτητικής παρουσίας που αθροίζονται επικίνδυνα από την εποχή των Μνημονίων και τα χρόνια της πανδημίας.
Η φάρσα του νέου νόμου δεν θα κρατήσει για πολύ, θα ήταν πολιτικά φρόνιμο και συνταγματικά υπεύθυνο να αναληφθούν άμεσα εποικοδομητικές πρωτοβουλίες από τις υπεύθυνες πολιτικές δυνάμεις.
Να αναιρέσουν την άγονη πίεση και τους αναίτιους διχασμούς στις πανεπιστημιακές κοινότητες και να προλάβουν την σκοπούμενη πρόκληση ακραίων συγκρουσιακών καταστάσεων ανάμεσα σε ανεξέλεγκτους παράγοντες και παρακρατικούς μηχανισμούς.
(*) Ο Φραγκίσκος Καλαβάσης είναι καθηγητής στο Πανεπιστημίου Αιγαίου
