Την τεκμηριωμένη κριτική στην κυβέρνηση για τη διαχείριση της πανδημίας ανέλυσαν χθες η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία και ο Τομέας Υγείας της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Η γραμματέας της Κ.Ο. Όλγα Γεροβασίλη, ο τομεάρχης Υγείας Ανδρέας Ξανθός και ο αναπληρωτής τομεάρχης Γιώργος Βαρεμένος παρουσίασαν την ειδική έκδοση «Η Μαύρη Βίβλος της πανδημίας», με την οποία η Κουμουνδούρου συμβάλλει στον δημόσιο διάλογο με τεκμηριωμένη κριτική, καταλογισμό ευθυνών και -κυρίως- ανάδειξη μιας εναλλακτικής στρατηγικής, η οποία θα μπορούσε να περιορίσει αποτρέψιμους θανάτους και να σώσει ανθρώπινες ζωές και η οποία αγνοήθηκε ανεύθυνα και προκλητικά.
Η «Μαύρη Βίβλος της πανδημίας» αναλύει σε 66 σελίδες όλες τις πτυχές της κυβερνητικής διαχείρισης, τις αστοχίες, τις εγκληματικές επιλογές, αλλά και τις αναγκαίες πολιτικές πρωτοβουλίες για την επόμενη μέρα.
Οι «σκληροί δείκτες» της αποτυχίας
Όπως αποτυπώνεται στη «Μαύρη Βίβλο για την πανδημία», η χώρα μας είναι στις χειρότερες θέσεις σε όλους τους δείκτες. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στον τραγικό απολογισμό των θανάτων. Μάλιστα, υπογραμμίζεται ότι «ενώ αποτελεί αντικείμενο δημοσιογραφικού σχολιασμού και κοινωνικού προβληματισμού και επιστημονικής έρευνας, η κυβέρνηση δεν ευαισθητοποιείται, δεν ασχολείται, δεν οργανώνει μια σοβαρή αποτίμηση και αξιολόγηση της ανταποκρισιμότητας του ΕΣΥ και των υπηρεσιών δημόσιας Υγείας, δεν αναζητά τα βαθύτερα αίτια αυτής της καταστροφικής αποτυχίας».
Το αφήγημα της ατομικής ευθύνης
Κοινός παρονομαστής της κυβερνητικής πολιτικής ήταν η ευθύνη που επέρριψε στους πολίτες, αποφεύγοντας την οργανωμένη κρατική παρέμβαση και τη συλλογική κοινωνική ευθύνη. Χαρακτηριστικά είναι τα λόγια του Αλέξη Τσίπρα από το βήμα της Βουλής, στις 11 Δεκεμβρίου του 2020: «Μόνον ένας δεν έχει ατομική ευθύνη, ο κ. Μητσοτάκης».
Άρνηση πολιτικής συνεννόησης - διχαστική ρητορική
Από την αρχή της πανδημίας το βασικό μέλημα της κυβέρνησης ήταν να βγάλει «πολιτική υπεραξία» από τη διαχείριση της πανδημίας, να «εργαλειοποιήσει» τους επιστήμονες και να κυριαρχήσει επικοινωνιακά, εδραιώνοντας ένα σύστημα εξουσίας αδιαφανές, αυταρχικό, πελατειακό και διαπλεκόμενο με ισχυρά επιχειρηματικά συμφέροντα.
Παράλληλα, απαξίωσε κάθε προσπάθεια επίτευξης minimum πολιτικής συνεννόησης και κατά συνέπεια ευρύτερης κοινωνικής συστράτευσης στη μάχη κατά της Covid-19. Δεν έγινε καμία προσπάθεια για συνεννόηση των πολιτικών δυνάμεων, ενώ δεν έγινε αποδεκτή η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. για διακομματική επιτροπή της Βουλής που θα είχε την ευθύνη της παρακολούθησης και του ελέγχου στις προμήθειες, στις προσλήψεις και στη διαχείριση του δημόσιου χρήματος σε συνθήκες πανδημίας.
Το «τελευταίο μίλι προς την ελευθερία»
Το δομικό πρόβλημα στη διαχείριση της πανδημίας ήταν η ψευδαίσθηση της προσωρινότητας του φαινομένου και της σύντομης λήξης της υγειονομικής απειλής. Η λογική της «περαστικής μπόρας» οδήγησε σε διαρκή υποτίμηση του επιδημιολογικού κινδύνου, σε πρόωρη χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων και σε έλλειμα προετοιμασίας του ΕΣΥ και των δομών του. Πίσω από αυτή τη στρατηγική υπήρχε η πολιτική απροθυμία να δρομολογηθούν μακροπρόθεσμες και μόνιμου χαρακτήρα παρεμβάσεις στο δημόσιο σύστημα Υγείας.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της αντίληψης ήταν η ανεκδιήγητη δήλωση του κ. Μητσοτάκη, ήδη από τον Φεβρουάριο του 2021, ότι «διανύουμε το τελευταίο μίλι προς την ελευθερία». Πέρα από το γεγονός ότι ακόμα και ο όρος «Επιχείρηση Ελευθερία» για το εμβολιαστικό πρόγραμμα ήταν προβληματικός και έστελνε λάθος «σήμα» στους πολίτες, ήταν απαράδεκτο ο πρωθυπουργός της χώρας να προβαίνει σε ατεκμηρίωτες επιδημιολογικές προβλέψεις για να υπηρετήσει επικοινωνιακές και πολιτικές σκοπιμότητες.
Εμβόλιο: Κερδοσκοπία αντί για έγκυρη ενημέρωση και πειθώ
Η ανακάλυψη ασφαλών και αποτελεσματικών εμβολίων κατά της Covid-19 ήταν ένα τεράστιο επίτευγμα της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας. Ωστόσο, αντί η κυβέρνηση να αξιοποιήσει όλες τις υγειονομικές δυνάμεις και κυρίως της ΠΦΥ, προτίμησε τον εύκολο αλλά δαπανηρό και εντέλει αναποτελεσματικό δρόμο της μηντιακής καμπάνιας, η οποία προκάλεσε κοινωνικές αντιδράσεις λόγω της διαβόητης «λίστας Πέτσα».
Από την πλευρά του, ο ΣΥΡΙΖΑ τόνισε σε όλους τους τόνους ότι ο εμβολιασμός είναι πράξη ευθύνης και κοινωνικής αλληλεγγύης, ενώ συνέβαλε στην προσπάθεια να πετύχει η εμβολιαστική εκστρατεία.
Τα κρίσιμα ελλείματα που σφράγισαν την υγειονομική τραγωδία
Μια σειρά ζητήματα συνέβαλαν στην τραγική αποτίμηση της πανδημίας. Ελλιπής επιδημιολογική επιτήρηση και απουσία δωρεάν κάλυψης των τεστ, αδυναμία στοχευμένης πρόληψης σε εστίες υπερμετάδοσης, υποβάθμιση όλων των βαθμίδων του ΕΣΥ, υποστελέχωση των ΤΕΠ - κλινικών Covid - ΜΕΘ - μονάδων αποθεραπείας, ανεπαρκής εκπαίδευση επαγγελματιών Υγείας, κατώτερη των περιστάσεων εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα, αδιαφανείς διαδικασίες προμηθειών - απευθείας αναθέσεις - διασπάθιση του δημόσιου χρήματος, αποφυγή συστηματικής αποτίμησης, μη καλλιέργεια εμβολιαστικής κουλτούρας, κρίση αξιοπιστίας και δημόσιας εμπιστοσύνης, «ανάρμοστη» σχέση επιστήμης - πολιτικής, έλλειμμα «διπλωματίας της Υγείας».
Η γενικότερη πολιτική Υγείας
Επίσης, σε γενικότερο βαθμό, παρατηρήθηκαν πρωτοφανής έλλειψη φαρμάκων, υποτίμηση της σημασίας της ψυχικής υγείας, ενώ δημιουργήθηκαν δυσβάσταχτα εμπόδια στον ευάλωτο πληθυσμό.
Η πολιτική οικονομία της πανδημίας
Μόνο το γεγονός ότι κόπηκαν 821 εκατ. ευρώ από τον προϋπολογισμό του 2022 αναδεικνύει τη θέση της κυβέρνησης. Ταυτόχρονα, ενώ τα έσοδα του ΕΟΠΥΥ προβλέπεται να αυξηθούν (+ 310 εκατ. ευρώ), οι δαπάνες του για παροχές ασθένειας θα είναι μειωμένες κατά 245 εκατ. ευρώ και ο κλειστός προϋπολογισμός για τους ιδιώτες παρόχους θα μειωθεί κατά 16 εκατ. σε σχέση με το 2021.
Νεοφιλελευθερισμός και συμφέροντα: Η «συνταγή» της αποτυχίας
Η κυβέρνηση δεν νοιάστηκε ποτέ για το ΕΣΥ, καθώς δεν πιστεύει σε αυτό, στο ισχυρό κοινωνικό κράτος, στον κρατικό παρεμβατισμό στην αγορά, στην ανάγκη μείωσης των ανισοτήτων, σε πολιτικές αναδιανομής. Η κυβέρνηση αποδείχθηκε κατώτερη των περιστάσεων στη διαχείριση της πανδημικής κρίσης, επειδή πίσω από κάθε πολιτική της απόφαση υπήρχε η εμμονή με τον νεοφιλελευθερισμό και η επιρροή επιχειρηματικών συμφερόντων.
Αριστερή και προοδευτική πρόταση
Συμπερασματικά, η «Μαύρη Βίβλος» καταλήγει σε 10 προτάσεις για την ενίσχυση του ΕΣΥ και τη «θωράκιση» της δημόσιας Υγείας:
1. Ενίσχυση των προϋπολογισμών του ΕΣΥ και του ΕΟΠΥΥ
2. Δραστική αντιμετώπιση της κρίσης στελέχωσης του ΕΣΥ
3. Σοβαρή μισθολογική αναβάθμιση των γιατρών και των υπόλοιπων υγειονομικών
4. Εθνικό σχέδιο υποδομών Υγείας
5. Ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης στην ΠΦΥ και στον θεσμό του οικογενειακού γιατρού
6. Ανάπτυξη της Επείγουσας Ιατρικής
7. Πρωτοβάθμιες και κοινοτικές υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας
8. Αναδιοργάνωση (θεσμική και λειτουργική) των υπηρεσιών δημόσιας Υγείας
9. Συνέχιση - μετεξέλιξη του προγράμματος Philos-2
10. Μείωση της ιδιωτικής δαπάνης Υγείας.
Ξανθός: Επιταχυντής της πανδημίας η κυβέρνηση
Ιλαρές και προκλητικές χαρακτήρισε ο Ξανθός τις απόψεις που επιχειρούν να εξισώσουν τα κυβερνητικά αποτελέσματα της πανδημίας με τη διαχείριση που θα έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ εάν ήταν κυβέρνηση. Δώσαμε εξετάσεις στήριξης στο ΕΣΥ παρά το Μνημόνιο, είπε χαρακτηριστικά
Πλήρως αποτυχημένη χαρακτήρισε την κυβερνητική διαχείριση της πανδημίας ο τομεάρχης Υγείας του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία Ανδρέας Ξανθός. Όπως τόνισε στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου για την ειδική έκδοση «Η Μαύρη Βίβλος της πανδημίας», το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης παρουσίασε με συγκροτημένο τρόπο την κριτική του.
Ωστόσο, αυτή η αποτίμηση θα έπρεπε να είχε γίνει από την ίδια την κυβέρνηση, ώστε να γίνουν οι απαραίτητες διορθωτικές κινήσεις. «Υπήρχε διαφορετική στρατηγική, αλλά η κυβέρνηση επέλεξε να μην επενδύσει στο δημόσιο σύστημα Υγείας» υπογράμμισε ο Ανδρέας Ξανθός. Μάλιστα, σημείωσε ότι η κυβέρνηση λειτούργησε ως επιταχυντής της πανδημίας, με τους επιδημιολογικούς δείκτες να είναι αψευδείς μάρτυρες.
Σύμφωνα με τον τομεάρχη Υγείας του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., η κυβέρνηση υποτίμησε τον κίνδυνο και σήμανε πολλές φορές το τέλος της πανδημίας. «Ο βασικός λόγος ήταν ότι δεν ήθελε να δεσμευτεί σε μια απλόχερη παρέμβαση στο ΕΣΥ. Ωστόσο, η πανδημία έδωσε τη χαριστική βολή στο νεοφιλελεύθερο αφήγημα» επεσήμανε.
Από την κριτική του Α. Ξανθού δεν ξέφυγε ο ιδιωτικός τομέας και η προστασία που παρείχε η κυβέρνηση, ενώ εξαπέλυσε τα βέλη του και για την εμβολιαστική εκστρατεία, καθώς «δεν έγινε ενίσχυση της εμβολιαστικής κουλτούρας, με την κυβέρνηση να είναι μπολιασμένη με την επιβολή».
Σε σχετικό ερώτημα της ΑΥΓΗΣ, ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ απάντησε ότι η πολιτική της κυβέρνησης δεν αφήνει περιθώρια για εφαρμογή ενός προοδευτικού και αριστερού προγράμματος, καθώς αποτελεί πισωγύρισμα σε σχέση με όσα έπραξε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Παράλληλα, μίλησε για «θυμηδία» και «πρόκληση» αναφερόμενος στις απόψεις που λένε ότι με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα είχαμε τα ίδια ή χειρότερα αποτελέσματα.
«Η κοινωνία και οι εργαζόμενοι στο σύστημα Υγείας ξέρουν τι κάναμε για το ΕΣΥ. Σε περίοδο χρεοκοπίας, δώσαμε διαπιστευτήρια στήριξης του δημόσιου συστήματος Υγείας και με αυτό το κεκτημένο αντεπεξήλθε στο πρώτο κύμα. Αντιθέτως, η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν προχώρησε σε προσλήψεις, έκανε περικοπές, δημιούργησε εμπόδια, αύξησε τις ανισότητες» δήλωσε χαρακτηριστικά.
Γεροβασίλη: Δεν μπορούμε να ξεχάσουμε τους 30.000 θανάτους
Ανοίγοντας τη συνέντευξη Τύπου, η γραμματέας της Κ.Ο. Όλγα Γεροβασίλη περιέγραψε τη συγκυρία και τις πολλαπλές κρίσεις, κατηγορώντας την κυβέρνηση για πλήρη αποτυχία σε όλες. «Δεν μπορούμε να ξεχάσουμε ότι η πανδημία έχει αφήσει πίσω της 30.000 θανάτους» σχολίασε για τον τραγικό απολογισμό, θυμίζοντας παράλληλα ότι η πανδημία δεν έχει τελειώσει. Σύμφωνα με την ίδια, η «Μαύρη Βίβλος της πανδημίας» αναδεικνύει ότι θα είχαν σωθεί χιλιάδες άνθρωποι και θα ήταν σε καλύτερη κατάσταση όσοι έχουν long Covid με συμπτώματα, αν είχε ενισχυθεί το ΕΣΥ.
Βαρεμένος: Συνειδητή αποδιοργάνωση του ΕΣΥ
Ο αναπληρωτής Τομεάρχης Γιώργος Βαρεμένος στάθηκε στην εικόνα σε περιφερειακό επίπεδο. «Η κυβέρνηση χρησιμοποίησε το πρόβλημα για να διευθετήσει κάποιες υποχρεώσεις. Δυσφημίστηκαν νοσοκομεία και γιατροί» ανέφερε για τα νοσοκομεία της επαρχίας, στα οποία σημειώθηκε μαζική αναστολή χειρουργείων. «Αυτό που φαίνεται είναι ότι ήταν συνειδητή απόφαση να αποδιοργανωθεί το ΕΣΥ. Όταν η κυβέρνηση θέλει παρεμβαίνει, αλλά απέφυγε τη συναίνεση» δήλωσε.
