Απολυμένες και άνεργες 120 καθαρίστριες του υπουργείου Οικονομικών από τις 26 Νοεμβρίου. Καθάριζαν το υπουργείο, τις εφορίες, τα τελωνεία πάνω από είκοσι χρόνια. Οι περισσότερες οδεύουν στα 60. Αντί να συζητούν για σύνταξη, τρέχουν στα δικαστήρια, διαδηλώνουν έξω από το υπουργείο και αγωνιούν για το μεροκάματο και το μηνιάτικο, έστω και αν είναι περίπου 630 ευρώ.
Στην εργασιακή ανασφάλεια μια ζωή, με τρίμηνες, εξάμηνες, ετήσιες, δεκαοκτάμηνες συμβάσεις, με τετράωρη απασχόληση και μισή ασφάλιση, και εσχάτως οκτάωρη. Και τώρα στον δρόμο... Δεν έχουν άλλη επιλογή αξιοπρέπειας παρά να πάρουν οι ίδιες την ντουντούκα, να ξαναστήσουν τις σκηνές έξω από το υπουργείο. Όπως το 2013, τότε που 595 καθαρίστριες «καθάρισαν» για όλους μας στην οδό Νίκης.
Στο ίδιο έργο θεατές...
Το ραντεβού με απολυμένες καθαρίστριες είναι στο Σύνταγμα, μπροστά στο υπουργείο Οικονομικών, εκεί που διαδηλώνουν δύο φορές την εβδομάδα διεκδικώντας επιστροφή στη δουλειά τους και μονιμοποίηση. Ξαναζωντανεύουν οι μνήμες των Αγανακτισμένων και του αγώνα των καθαριστριών, που επί δύο χρόνια (2013 - 2015) στην οδό Νίκης ήρθαν αντιμέτωπες με τη βία των Μνημονίων, έγιναν το κέντρο του αγώνα όλων των απολυμένων και ξανακέρδισαν το μεροκάματο.
Σήμερα το έργο επαναλαμβάνεται. Χωρίς όμως αλληλεγγύη από την κοινωνία. 120 καθαρίστριες με συμβάσεις έργου βρίσκονται στον δρόμο, χωρίς ταμείο ανεργίας. Και οι εργολαβίες στο Δημόσιο κάνουν πάρτι. Απογοήτευση, θυμός, κοροϊδία, προδοσία, αδικία και ακρωτηριασμός. Αυτές είναι οι λέξεις που επαναλαμβάνονται στη συζήτησή μας. Γυναίκες κουρασμένες σωματικά και ψυχικά. Πολυεργαλεία, γιατί, εκτός την καθαριότητα, διευκόλυναν το αρχείο, τη γραμματεία και, χωρίς να ισχύει γι' αυτές το καθεστώς εργασίας στο Δημόσιο επί κορωνοϊού, διασφάλισαν την υγιεινή των άλλων εργαζομένων στη δύσκολη αυτή περίοδο χωρίς πρόσθετη ανταμοιβή. Χωρίς παράταση των συμβάσεών τους.
Γυναίκες που πλησιάζουν τα 60 και είναι σε απόγνωση γιατί έχουν τη βεβαιότητα ότι, αν δεν επιστρέψουν στο υπουργείο, το μέλλον τους είναι η ανεργία και όχι η συνταξιοδότηση. Συντηρούν οικογένειες, έχουν παιδιά που σπουδάζουν στην επαρχία, είναι μονογονεϊκές οικογένειες, φροντίζουν τους ενήλικους γονείς τους. Τα 640 ευρώ τους είναι απαραίτητα.
Οι ζωές τους και ο εργασιακός τους βίος είναι «καρμπόν». Όλγα Μαραζοπούλου (58 ετών), Γεωργία Παρλαπάνου (55 ετών), Τζένη Μπάλα (58 ετών), Ελισάβετ Παναγιωτοπούλου (56 ετών). Όλες άνεργες καθαρίστριες εδώ και μια εβδομάδα. Η Όλγα από τον Απρίλιο του 2021. Η μόνη που εργάζεται, αλλά με χρονοδιάγραμμα απόλυσης τον Σεπτέμβριο του 2022, είναι η Μαρία Αλιφτήρα (ετών 48).
Όλες περιμένουν τις δικαστικές αποφάσεις, αλλά αυτές αναμένονται σε έναν χρόνο. Όλες έχουν επιλέξει τον δρόμο του αγώνα. Όταν ξεκίνησαν να εργάζονται για πρώτη φορά σε υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών, μετά το 2000, ήταν περίπου 400 καθαρίστριες: τετράωρης απασχόλησης, με μηνιαίες συμβάσεις, με 323 ευρώ, χωρίς άδειες, υπερωρίες, επιδόματα, δώρα κ.λπ. Από το 2013 - 2015 ήταν άνεργες χωρίς ταμείο ανεργίας. Επαναπροσλήφθηκαν στα τέλη του 2015 με εξάμηνες ατομικές συμβάσεις, τετράωρη απασχόληση και πάλι με 323 ευρώ.
Το 2018 έγινε προκήρυξη μέσω ΑΣΕΠ για 18μηνη εργασία ορισμένου χρόνου, οκτάωρη απασχόληση και μισθό 640 ευρώ. Μετά τη λήξη του 18μηνου υπεγράφησαν μία εξάμηνη και τρεις τρίμηνες συμβάσεις. Μέσα από αυτή τη βασανιστική διαδικασία κατέληξαν να εργάζονται από τις 400 καθαρίστριες του 2012 σήμερα μόνο 10...
Τα κενά στην καθαριότητα των χώρων είναι τεράστια. Τα καλύπτουν με εργολαβικές εταιρείες, οι οποίες είναι και λογιστικά ασύμφορες όχι μόνο για τις καθαρίστριες, αλλά και για το Δημόσιο. Οι εταιρείες προσλαμβάνουν τις καθαρίστριες ως ωρομίσθιες με 3 ευρώ την ώρα και είναι μεταφερόμενες από υπηρεσία σε υπηρεσία. Όσο για το κόστος, είναι διπλάσιο για τον δημόσιο κορβανά.
Μιλούν για υποκρισία όταν σκέφτονται τα λόγια του βουλευτή της Ν.Δ. Γ. Βλάχου, που χρειάστηκε να νοσήσει από κορωνοϊό για να καταλάβει πόσο σημαντικό είναι το να μετατραπούν σε αορίστου χρόνου οι συμβάσεις έργου των υγειονομικών. Πάντως καταθέτουν την πίκρα τους από την αναιμική αλληλεγγύη της κοινωνίας και των κομμάτων.
Δέσποινα Κωστοπούλου (καθαρίστρια υπουργείου Οικονομικών, Αθήνα)
Ετών 59. Καθαρίζει τα γραφεία του υπουργείου Οικονομικών στην Καραγεώργη Σερβίας από το 1993, σχεδόν 30 χρόνια. Μέχρι το 2005 δούλευε με συμβάσεις έργου ετήσιες. Αγωνία για την ανανέωση. Από το 2005 έως και το 2013 που η κυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου τις απέλυσε μέσω της διαθεσιμότητας εργαζόταν με καθεστώς τετράωρης απασχόλησης, μισά ένσημα και με μισθό περίπου 650 ευρώ. Με αυτά έπρεπε να μεγαλώσει τα δύο της παιδιά.
Δύο χρόνια άνεργη και επιστροφή στο υπουργείο Οικονομικών τον Ιούνιο του 2015 ως καθαρίστρια πλήρους απασχόλησης. Το «πλήρους» το λέει και φωτίζεται το πρόσωπό της. Έργο ΣΥΡΙΖΑ. Καμαρώνει που είναι καθαρίστρια. Οκτάωρο, ένσημα και περίπου 1.070 ευρώ μισθό μετά από 30 χρόνια. Ήταν από τις καθαρίστριες που είχαν μετατρέψει σε σπίτι τους την οδό Νίκης. Στο πραγματικό της σπίτι φιλοξενούσε τις καθαρίστριες της επαρχίας.
Θυμάται τις ημερομηνίες του αγώνα σαν τις σημαντικότερες στιγμές της ζωής της. 10.7.2014 στις 5 το απόγευμα, όταν ανακοινώθηκε η απορριπτική δικαστική απόφαση για την επιστροφή στις δουλειές τους, δέχτηκαν τη βίαιη επίθεση των ΜΑΤ. Βρέθηκε τραυματισμένη στο ΚΑΤ με τη φωτορεπόρτερ Τατιάνα Μπόλαρη.
Θυμάται -και ακόμη εξοργίζεται- τη συμπεριφορά του Άκη Σκέρτσου, συνεργάτη τότε του κ. Στουρνάρα, που όχι μόνο αρνήθηκε να συναντηθεί μαζί τους, αλλά απώθησε βίαια τις γυναίκες. Η αλληλεγγύη ήταν μάθημα ζωής. Συγκινημένη ακόμη και σήμερα όταν σκέφτεται τη συναυλία στο Σύνταγμα με τη Χαρούλα Αλεξίου. Το δίκιο και σήμερα θα νικήσει, λέει με τη βεβαιότητα της γυναίκας που είναι παρούσα στους αγώνες που δίνουν οι συναδέλφισσές της σήμερα.
Δήμητρα Μανώλη (καθαρίστρια ΔΟΥ Βόλου)
Ετών 59. Καθαρίζει την Εφορία του Βόλου από το 1998. Σήμερα, μετά τον νικηφόρο αγώνα τους, είναι επιμελήτρια (κλητήρας). Οι δύο γυναίκες καθαρίστριες της ΔΟΥ Βόλου είναι εργολαβικές. Αμείβονται με 350 ευρώ! Μόνο ντροπή. Ο μισθός της Δήμητρας με 23 χρόνια προϋπηρεσίας αγγίζει σήμερα τα 1.000 ευρώ. Η ψαλίδα των 650 ευρώ είναι πολύ μεγάλη για να μην εξοργίζεται.
Όταν βλέπει τις συναδέλφισσες αυτές, μας λέει, γυρνάει πίσω στα δικά της χρόνια της εκμετάλλευσης, όπου εργαζόταν χρόνια με τετράωρη σύμβαση και 350 ευρώ. Ακόμη και σήμερα, όταν είναι να υποβάλει το αίτημα για άδεια -άγνωστη λέξη για τους εργαζόμενους με σύμβαση έργου-, φοβάται μήπως είναι ψέμα.
Η συμβουλή της προς τις συναδέλφισσές της που αγωνίζονται για μονιμότητα είναι ότι δεν πρέπει να κάνουν πίσω, ούτε για λόγους τακτικής. Δεν υπάρχει έλεος στο πισωγύρισμα. Το κόστος του αγώνα μεγάλο, όμως το τελικό αποτέλεσμα μεγαλύτερο. Αρκεί να πιστέψουν ότι μπορούν να νικήσουν.
Χαμένες είναι εκείνες οι καθαρίστριες που δεν συμμετείχαν σε εκείνον τον ιστορικό αγώνα. Η βία, τα χημικά, το ξύλο, το κρύο στη σκηνή, τα ξενύχτια του χειμώνα μηδενίστηκαν μπροστά στη χαρά που εισέπραξαν από την αλληλεγγύη. Πάρτε την ντουντούκα μόνες σας και ζητήστε το δίκιο σας, η συμβουλή της προς τις νεότερες. Μόνο τότε θα βρείτε αλληλεγγύη. Μόνο τότε θα βρείτε το δίκιο σας.
Μεγάλος χαμένος το Δημόσιο
Οι εργαζόμενοι στο ΥΠΟΙΚ δεν διεκδικούν τη μονιμοποίησή τους, αλλά το αυτονόητο δικαίωμα της αναγνώρισης των συμβάσεων τους
Οι εργαζόμενοι στην καθαριότητα, στο υπουργείο Οικονομικών και στους λοιπούς φορείς (ΑΑΔΕ, εφορίες κ.λπ.) διεκδικούν το αυτονόητο δικαίωμά τους στην εργασία.
Αφού έζησαν, για περισσότερο από μια δεκαετία ορισμένοι εξ αυτών, μια σύγχρονη εργασιακή «ομηρεία» με τη σύναψη διαδοχικών συμβάσεων ορισμένου χρόνου, που υποκρύπτουν ξεκάθαρα μια ενιαία σύμβαση αορίστου χρόνου, αφού το Δημόσιο αξιοποίησε τις πολύτιμες υπηρεσίες τους για πολλά έτη, ξαφνικά αποφασίστηκε, παντελώς αναιτιολόγητα, η απόλυσή τους.
Οι εργαζόμενοι στο ΥΠΟΙΚ δεν διεκδικούν τη μονιμοποίησή τους, αλλά το αυτονόητο δικαίωμα της αναγνώρισης των συμβάσεων τους ως συμβάσεων αορίστου χρόνου, όπως συμβαίνει και στον ιδιωτικό τομέα σε αντίστοιχες περιπτώσεις.
Μεγάλος χαμένος από την εξέλιξη αυτή δεν είναι άλλος από το ίδιο το Δημόσιο, που μέσα στις ιδιαίτερες συνθήκες της πανδημίας αποφάσισε να «εργολαβοποιήσει» τις συγκεκριμένες υπηρεσίες, δίχως στην ουσία να υφίσταται κανένα οικονομικό όφελος για τον κρατικό προϋπολογισμό.
Οι εργαζόμενοι και οι εργαζόμενες μέχρι σήμερα έχουν αποδείξει ότι καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες καθαριότητας, που, ειδικά λόγω της πανδημίας, έχουν οξυνθεί. Δεν είναι ανάγκη να είναι κανείς ειδικός για να αντιληφθεί ότι, λόγω της επίσκεψης χιλιάδων πολιτών στις υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών, οι ανάγκες για απολύμανση και καθαρισμό έχουν αυξηθεί κατακόρυφα.
Οι ίδιοι οι υπάλληλοι των εφοριών, διά των συνδικαλιστικών τους οργάνων, καταγγέλλουν ότι η διακοπή της εργασίας των καθαριστών/ριών έχει προκαλέσει χάος στα κτήρια της ΑΑΔΕ και στις εφορίες. Παράλληλα αποδεικνύεται ότι η ανάθεση σε εξωτερικά συνεργεία είναι πολύ πιο δαπανηρή.
Επίσης είναι γνωστό ότι ο εργαζόμενες που απασχολούνται στις συγκεκριμένες θέσεις έχουν αποκτήσει σχέσεις εμπιστοσύνης με τους υπηρεσιακούς παράγοντες, έχουν συχνά πρόσβαση σε ευαίσθητο κατασχεμένο υλικό, γνωρίζουν τις ιδιαιτερότητες των κτηριακών υποδομών λόγω της μακρόχρονης εμπειρίας τους.
Είναι κοινό μυστικό ότι οι καθαριστές και οι καθαρίστριες συχνά απασχολούνταν και σε αλλότρια καθήκοντα. Λόγω της συνολικότερης υποστελέχωσης που υπάρχει στην ΑΑΔΕ και της τρομακτικής εντατικοποίησης της εργασίας που επικρατεί (μειώσεις προσωπικού, αλλεπάλληλες συγχωνεύσεις ΔΟΥ κ.λπ.), ένα σημαντικό κομμάτι του προσωπικού Υ.Ε. καθαριότητας ΙΔΑΧ που δουλεύει στις ΔΟΥ δεν απασχολείται επί της ουσίας στην καθαριότητα, αλλά αναγκαστικά εξυπηρετεί τους πολίτες στη συναλλαγή!
Ο αγώνας των εργαζομένων στην καθαριότητα είναι ένας αγώνας δίκαιος. Η Δικαιοσύνη οφείλει να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να σταθμίσει το μεγάλο όφελος που προκύπτει για το δημόσιο συμφέρον.
* Ο Διονύσης Τεμπονέρας είναι δικηγόρος - εργατολόγος
