Κάτια Γέρου / Όλα τα σπουδαία έργα είναι πολιτικά
«Ο πόλεμος δεν έχει πρόσωπο γυναίκας» είναι ο τίτλος του έργου, της βραβευμένης με Νόμπελ Λογοτεχνίας Λευκορωσίδας δημοσιογράφου και συγγραφέως Σβετλάνα Αλεξίεβιτς, το οποίο παρουσιάζεται σε σύλληψη και ερμηνεία Κάτιας Γέρου και Ναταλίας Γεωργοσοπούλου, δραματουργική επεξεργασία Παντελή Μπουκάλα και καλλιτεχνική επιμέλεια Σάββα Στρούμπου, στο Θέατρο Φούρνος.
Η Κάτια Γέρου μίλησε στο Κόκκινο 105,5 για αυτό το έργο που ουσιαστικά είναι μία εξομολόγηση της σοβιετικής γυναίκας από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
«Η Αλεξίεβιτς είναι μία σπουδαία γυναίκα και χαρά στο κουράγιο της να γυρίζει όλη τη χώρα και να μαζεύει μαρτυρίες που τελικά συγκροτούν, όχι μόνο την ιστορία της ΕΣΣΔ, αλλά την ιστορία του ανθρώπου. Αυτές οι γυναίκες που μιλούν στο έργο, μιλούν από την καρδιά τους. Τρία πράγματα βγαίνουν από το έργο: η λαχτάρα για ζωή, η αξιοπρέπεια και η ανθεκτικότητα.
Λέει μία ηρωίδα “η γάγγραινα ανέβηκε και τελικά μου έκοψαν τα πόδια σε ένα δάσος, με ένα πριόνι μαραγκού” για να καταλήξει “Ζω με το παρελθόν μου. Ήταν όμορφο το παρελθόν μου. Έζησα τίμια”. Αυτό το βρίσκω συνταρακτικό. Φεύγει ο φριχτός κόπος και πόνος και μένει ένας ανθός. Αυτές οι γυναίκες πίστευαν σε μία υπόθεση, πολέμησαν το ναζισμό» είπε στη Ναταλί Χατζηαντωνίου και τη Μαρία Θανασούλια.
Για την αφήγηση του πολέμου ως αντρική αποκλειστικά υπόθεση, η Κάτια Γέρου σημείωσε «Αυτές οι γυναίκες λένε πως δεν φορούσαν ούτε τα παράσημά τους, ντρέπονταν. Χρειάστηκε να περάσουν σαράντα χρόνια για να τις καλέσουν και να τις τιμήσουν σε εκδηλώσεις. Οι γυναίκες ήμασταν και είμαστε άφωνες. Σαν να ντρεπόμαστε για την κρυμμένη μας δύναμη. Υπάρχει αυτό το κομμάτι που θέλει πολλή δουλειά. Οι νέες γενιές πιστεύω το δουλεύουν και οι επόμενες θα το βρουν.
Η σοβιετική γυναίκα στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν πυροβολήτρια, ασυρματίστρια, ελεύθερη σκοπεύτρια, οδηγούσε καμιόνια… Λέει μία “έχω κουβαλήσει 481 τραυματίες κάτω από καταιγισμό πυρών. Ένα ολόκληρο τάγμα πεζικού”. Λέει μια άλλη “ήμουν 47 κιλά, βάρος μπαλαρίνας, και κουβαλούσα άντρες δυο και τρεις φορές το βάρος μου. Τον τραυματία, το όπλο, τις μπότες, την κοκαλιασμένη χλαίνη του”… Αυτά προφανώς τα σήκωνε η ψυχή τους. Οι περισσότερες πολέμησαν μεταξύ δεκαπέντε και δεκαοχτώ χρόνων. Παιδάκια. Αυτές οι γυναίκες άρπαξαν τον ταύρο από τα κέρατα και συντελέστηκε ένα θαύμα και με τη δική τους βοήθεια. Ήταν και οι δικές τους πλάτες, όχι μόνο των ανδρών πολεμιστών».
Για την κριτική που ασκεί η Σβετλάνα Αλεξίεβιτς στην πρώην ΕΣΣΔ μέσα από το έργο της, τόνισε πως «Η κριτική και η αυτοκριτική, που λέγαμε κάποτε, είναι κάτι που δεν γίνεται δεκτό με ευχαρίστηση. Είναι λες και βρίζεις τα ιερά και τα όσια. Τα ιερά και τα όσια όμως του καθένα μας, για να συνεχίσουν να υπάρχουν, χρειάζονται διόρθωση. Λες και δεν κάνουμε λάθη ποτέ, αν είμαστε καλυμμένοι πίσω από τη σωστή μας ιδεολογία».
Η Κάτια Γέρου μοιράστηκε με τους ακροατές του Κόκκινου και κάτι που λέει στους μαθητές της: «Όλα τα σπουδαία έργα, σαν τον Ρωμαίο και την Ιουλιέτα, αν δεν είναι πολιτικά, τότε τί είναι; Σίγουρα χιλιάδες άλλα πράγματα παράλληλα. Υπαρξιακά, ποιητικά, ουμανιστικά, θεσπέσια. Είναι όμως και πολιτικά, γιατί πίσω από το φόντο του νεανικού έρωτα υπάρχει μία βεντέτα, ένας εμφύλιος που σκορπά το θάνατο. Θα ήταν άλλο έργο αν ο Ρωμαίος με την Ιουλιέτα παντρεύονταν και έκαναν Ρωμαιάκια και Ιουλιετάκια. Όλα τα σπουδαία έργα στο βάθος τους έχουν να κάνουν με την πόλη, τους θεσμούς, τη δικαιοσύνη. Όλα αυτά είναι “ψωμί και νερό” δεν είναι ξύλινη γλώσσα. Τώρα αυτά τα έργα ξεμυτίζουν πάλι και αυτό σημαίνει πράγματα».
Η παράσταση είναι αφιερωμένη στη μνήμη του σπουδαίου εικαστικού, Κυριάκου Κατζουράκη. «Ο Σάββας (Στρούμπος) μας έλεγε κατά τη διάρκεια των προβών για το πώς ονειρεύεται το σκηνικό. Του λέω “ρε συ, κάτι μου θυμίζει αυτό”. Eπιστρέφω σπίτι, ανοίγω τα βιβλία μου και βρίσκω μία εγκατάσταση του Κυριάκου, από το 2013, που λεγόταν Ιερά Οδός. Ήταν ακριβώς το σκηνικό που ονειρεύτηκε ο Σάββας! Πέσαμε όλοι κάτω. Λέμε κοίτα πώς υπάρχουν οι ψυχικές συγγένειες».
