Σπύρος Γεωργάτος / Καταργούν Πανεπιστημιακά Ερευνητικά Κέντρα και το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας

«Το τμήμα παιδείας της Ν.Δ., επικαλούμενο το πρόγραμμα της Ν.Δ., υπέβαλε πόρισμα στην υπουργό Παιδείας που περιλαμβάνει την κατάργηση των Πανεπιστημιακών Ερευνητικών Κέντρων και του ΕΛΙΔΕΚ, το οποίο έχει χρηματοδοτήσει χιλιάδες νέους επιστήμονες και μεταπτυχιακούς φοιτητές κόντρα στην οικονομική κρίση εμποδίζοντας τη διαρροή του επιστημονικού κεφαλαίου της χώρας», είπε Στο Κόκκινο και στον Νίκο Ξυδάκη, ο πρύτανης στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Σπύρος Γεωργάτος.  

«Μέχρι το 2016 οι ερευνητικές χρηματοδοτήσεις γινόταν από προγράμματα ΕΣΠΑ τα οποία όμως είχαν πολύ συγκεκριμένο περιορισμό, όπως για παράδειγμα δεν επέτρεπαν τη χρηματοδότηση ανθρωπιστικών και κοινωνικών προγραμμάτων σπουδών, αφού η έρευνα σε αυτούς τους τομείς δεν προβλέπονταν πουθενά. Η Ελλάδα βρισκόταν σε πολύ χαμηλό επίπεδο και ευτυχώς το υπουργείο τότε σκέφτηκε πρωτότυπα και κατάφερε να αποσπάσει μετά από μία κοπιώδη διαπραγμάτευση από την Ευρωπαϊκή τράπεζα Επενδύσεων δάνειο με εξαιρετικά χαμηλό επιτόκιο, ύψους 180 εκατομμυρίων ευρώ, το οποίο συμπλήρωσε με ελληνικά χρήματα και με μία μικρή δωρεά του Σταύρος Νιάρχος και δημιούργησε ένα θεσμό ο οποίος μπορεί να σχεδιάζει προγράμματα και να τα υλοποιεί. Από την πρώτη φάση της λειτουργίας του ιδρύματος ευεργετήθηκαν χιλιάδες επιστήμονες και επαναπατρίστηκαν πάρα πολλοί Έλληνες του εξωτερικού, ποιοτικά στελέχη στη διαδικασία της έρευνας.
 
Η κυβέρνηση προέβη σε δύο κινήσεις. Η μία ήταν να μην προχωρήσουν στην επαναχρηματοδότηση του Ιδρύματος από την Τράπεζα Επενδύσεων, η οποία είχε αφήσει ανοιχτή αυτή την προοπτική και ξαφνικά λήγει το πρώτο κεφάλαιο του ΕΛΙΔΕΚ και μένει χωρίς πόρους. Το δεύτερο που έκανε ήταν μία θεσμική παράβαση: με τροπολογία ο διευθυντής του ιδρύματος επιλέγεται από τον υπουργό και όχι από επιστήμονες. Αυτή η επιλογή αποτελεί πολύ μεγάλο φάουλ γιατί η ίδια η Τράπεζα Επενδύσεων μας είχε πει χαρακτηριστικά ότι αυτό το ίδρυμα πρέπει να βρίσκεται σε μία απόσταση 1,5 m από την κυβέρνηση. Εμείς τη συγκεκριμένη δέσμευση την τηρήσαμε υποδειγματικά και με σχολαστικότητα. Υποψιάζομαι ότι πίσω από αυτό το σχέδιο βρίσκεται τώρα η αναδιάρθρωση που γίνεται και στα πανεπιστήμια. Με τις παρεμβάσεις αυτές θέλουν να φτιάξουν ένα ερευνητικό οικοσύστημα στα πανεπιστήμια και στα ερευνητικά κέντρα το οποίο να εξαρτάται σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό, για να μην πω αποκλειστικά, από τη συνεργασία με τις επιχειρήσεις. Ουσιαστικά με δόλιο τρόπο, αυτό που σκοπεύουν να φτιάξουν είναι ένας μηχανισμός ο οποίος θα είναι απολύτως ελεγχόμενος ή εξαρτώμενος από τη συνεργασία με επιχειρήσεις ιδίως στη βασική έρευνα και στις ανθρωπιστικές επιστήμες και έτσι πολλοί ερευνητές δεν θα βρουν ποτέ καμία χρηματοδότηση.
 
Με αυτόν τον τρόπο κόβονται τα πόδια της ελληνικής ανάπτυξης στην οικονομία γιατί χωρίς τη βασική έρευνα δεν υπάρχει ούτε καινοτομία. Αυτά τα γνωρίζουν αλλά είναι τέτοια η εξαχρείωσή τους σε ότι αφορά τα πανεπιστημιακά κέντρα. Αυτό που θέλουν να κάνουν είναι ένα Αθηνοκεντρικό σύστημα που στερεί από τα περιφερειακά πανεπιστήμια τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν τις κρίσιμες ομάδες επιστημόνων που βρίσκονται στο χώρο τους».