Μαρία Μαγκανάρη / Τα κλασικά έργα θέλουν δουλειά για να αναπνεύσουν

Η Μαρία Μαγκανάρη μίλησε στους Κώστα Σαββόπουλο και Μαρία Θανασούλια για τη νέα της σκηνοθετική δουλειά, τη «Νύχτα της Ιγκουάνα» του Τενεσί Ουίλιαμς που ανεβαίνει στο θέατρο Πορεία από τις 20 Οκτωβρίου.

«Κάποια στιγμή μου δημιουργήθηκε η ανάγκη να ψάξω έργα που θεωρούνται κλασικά. Έργα συγγραφέων που θεωρούνται απαιτητικοί, που παίζονται και ξαναπαίζονται και αναρωτιέσαι γιατί συμβαίνει αυτό, μέχρι που τα δουλεύεις και καταλαβαίνεις το λόγο. Έτσι έγινε το πέρασμα στον Τσέχοφ, με τον οποίο δεν ξεμπερδεύεις εύκολα. Έχω την αίσθηση πως θα ξαναγυρίσω εκεί» δήλωσε στο Κόκκινο.

Οι κύκλοι που ανοίγουν και κλείνουν  «Το ελληνικό θέατρο πέρασε μία μεταμοντέρνα φάση. Ο κύκλος των κλασικών έργων, με την ολοκληρωμένη ιστορία, την ορθολογιστική δομή και τον κεντρικό ήρωα, κάποια στιγμή αμφισβητήθηκε. Η αμφισβήτηση αυτή σίγουρα απέδωσε καρπούς. Πιστεύω όμως πως είναι σημαντικό ο κάθε δημιουργός να ακούει τη φωνή του. Προφανώς είμαστε μέσα σε ένα ρεύμα το οποίο μας καθορίζει σε έναν βαθμό ως δημιουργούς, είναι σημαντικό όμως να ακούς την προσωπική σου ανάγκη. Εγώ για παράδειγμα σκέφτηκα «Μπορώ να φτιάξω έναν κόσμο που να μην έχει τόσες ρωγμές; Που να μην μπαίνει φανερά η δική μου παρέμβαση όπως συμβαίνει στο μεταμοντέρνο, να μην υπονομεύω αυτόν τον κόσμο, να μπω φουλ μέσα σε αυτόν;»

Η Μαρία Μαγκανάρη θεωρεί μεγάλη υπόθεση το «ξεκλείδωμά» των σπουδαίων και κλασικών έργων. «Ακριβώς επειδή αυτά τα κείμενα έχουν παιχτεί πάρα πολλές φορές και είναι λίγο - πολύ γνωστά, κουβαλούν μία πατίνα από τις διάφορες επιστρωματώσεις ανεβασμάτων, που δεν τα αφήνουν να αναπνεύσουν. Υπάρχει μία μυθολογία γύρω από τα μεγάλα έργα που πρέπει να την παραμερίσεις και να δεις πως συνομιλείς εσύ με αυτά» είπε χαρακτηριστικά.

Η Νύχτα της Ιγκουάνα
Παρατηρεί πως «Η Νύχτα της Ιγκουάνα» έχει αρκετά κοινά μοτίβα με άλλα έργα του Τενεσί Ουίλιαμς όπως οι ψυχικά τραυματισμένοι ήρωες με ενοχές και καταπιεσμένη σεξουαλικότητα. Εντοπίζει ωστόσο μία κεντρική διαφοροποίηση. «Στα άλλα του κείμενα υπάρχει μία στρωτή αφήγηση που παρακολουθεί κανείς ακόμα και μέσα από ένα ποιητικό πρίσμα. Όταν ο Ουίλιαμς έγραφε Τη Νύχτα της Ιγκουάνα ήταν αποδιαρθρωμένος σαν προσωπικότητα. Είχε πέσει στα σκοτάδια του, κατανάλωνε ουσίες, προσπαθούσε να κάνει ψυχανάλυση, είχε αρχίσει να ψάχνει λύσεις στη φιλοσοφία, τη θρησκεία και σε θεωρητικά κείμενα. Αντί αυτή η προσωπική κατάσταση να λειτουργήσει χαοτικά, είναι σαν να του «κούνησε» δημιουργικά τον ρεαλισμό και να έδωσε στον συγγραφέα τη δυνατότητα να φτιάξει μία ατμόσφαιρα όπου συνομιλεί το πραγματικό με το φανταστικό και τον εσωτερικό κόσμο. Το μεγάλο στοίχημα αυτού του έργου είναι η απόδοση μίας διπλής υπόστασης. Από τη μία η παρουσία στο εδώ και στο τώρα και από την άλλη κάτι που διακινείται δίπλα στους ήρωες, μέσα τους, το οποίο όμως τους καθορίζει. Το έργο αυτό δημιουργεί μία ατμόσφαιρα σε έναν ου τόπο, στον οποίο καταφεύγουν εκείνοι που δεν μπορούν να λειτουργήσουν στην κανονικότητα της Αμερικής. Είναι το μοναδικό έργο του Ουίλιαμς όπου η φύση είναι τόσο παρούσα. Αυτός ο ου τόπος είναι το σημείο συνάντησης των ηρώων. Ένα καταφύγιο στο οποίο βρίσκουν λύσεις και τα πράγματα εξελίσσονται για όλους με τον έναν ή τον άλλον τρόπο».