Ο συνεχιζόμενος πόλεμος στη Λωρίδα της Γάζας, πέρα από ανθρωπιστική καταστροφή, προκαλεί και ανυπολόγιστη περιβαλλοντική ζημιά. Το θέμα φέρνει στο προσκήνιο έρευνα τεσσάρων πανεπιστημιακών από τη Βρετανία και τις ΗΠΑ, που δημοσιοποιήθηκε στις 9 του μήνα στο Δίκτυο Ερευνών Κοινωνικής Επιστήμης και ανέδειξε, αποκλειστικά, η βρετανική εφημερίδα The Guardian. Η νέα έρευνα υπολογίζει ότι οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στη διάρκεια των 60 ημερών του πολέμου ήταν μεγαλύτερες από τις ετήσιες εκπομπές είκοσι από τις πιο ευάλωτες στην κλιματική κρίση χωρών!
Η μεγάλη πλειονότητα, πάνω από 99%, των 281.000 μετρικών τόνων διοξειδίου του άνθρακα υπολογίζεται ότι εκλύθηκαν τους δύο πρώτους μήνες μετά τις 7 Οκτωβρίου. Σύμφωνα με την έρευνα που στηρίζεται σε ορισμένες μόνο δραστηριότητες που προκαλούν εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, το κλιματικό κόστος των δύο πρώτων μηνών του πολέμου που ξεκίνησε το Ισραήλ αντιστοιχεί σε καύση τουλάχιστον 150.000 τόνων άνθρακα. «Αυτή η μελέτη είναι μόνο ένα κλάσμα του μεγαλύτερου στρατιωτικού αποτυπώματος του πολέμου, μια μερική εικόνα των μαζικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και των ευρύτερων τοξικών ρύπων που θα συνεχίσουν να υφίστανται για πολύ καιρό μετά το τέλος της σύγκρουσης» εξηγεί ο Μπένζαμιν Νάιμαρκ, καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Λονδίνου Κουίν Μέρι, ένας από τους συντάκτες της έρευνας. Μάλιστα οι επιστήμονες υπολόγισαν, κατά προσέγγιση, ότι το περιβαλλοντικό κόστος της ανοικοδόμησης των 100.000 κατεστραμμένων κτηρίων της Γάζας, με τη χρήση σύγχρονων κατασκευαστικών τεχνικών, θα παραγάγει τουλάχιστον 30 εκατ. μετρικούς τόνους αέρια θερμοκηπίου. Ποσότητα που αντιστοιχεί στις ετήσιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα της Νέας Ζηλανδίας και είναι υψηλότερη από εκείνες άλλων 135 χωρών, συμπεριλαμβανομένης της Σρι Λάνκα, του Λιβάνου και της Ουρουγουάης. «Η φύση αυτών των υπολογισμών», σημειώνουν, «αποδεικνύει την επείγουσα ανάγκη για υποχρεωτική καταγραφή των εκπομπών αερίων τόσο σε καιρό πολέμου όσο και ειρήνης μέσω της Σύμβασης-Πλαισίου του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή, που υπογράφηκε από 154 χώρες και την Ευρωπαϊκή Ένωση τον Ιούνιο του 1992 στο Ρίο».
Ο Ντέιβιντ Μπόιντ, ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και το Περιβάλλον, εξήγησε ότι αυτή η έρευνα «μας βοηθά να κατανοήσουμε το τεράστιο μέγεθος των στρατιωτικών εκπομπών από την προετοιμασία, τη διεξαγωγή του πολέμου και την ανοικοδόμηση μετά τον πόλεμο. Οι ένοπλες συγκρούσεις σπρώχνουν την ανθρωπότητα πιο κοντά στον γκρεμό της κλιματικής καταστροφής και αυτός είναι ένας βλακώδης τρόπος να ξοδέψουμε τον προϋπολογισμό μείωσης του άνθρακα». Σε αυτή τη διαδικασία των στρατιωτικών εκπομπών άνθρακα «ο ρόλος των ΗΠΑ στην ανθρώπινη και περιβαλλοντική καταστροφή της Γάζας είναι καθοριστικός» παρατηρεί ένας άλλος συντάκτης της έρευνας, ο Πάτρικ Μπίγκερ, διευθυντής ερευνών στο think tank Climate and Community Project.
Το φαινόμενο, πάντως, είναι σοβαρό και μόλις τα τελευταία χρόνια γίνεται αντικείμενο έρευνας. Σύμφωνα με έρευνα επιστημόνων της οργάνωσης Παγκόσμια Ευθύνη, τον Νοέμβριο του 2022, οι στρατιωτικές εκπομπές αντιπροσωπεύουν το 5,5% των αερίων θερμοκηπίου ετησίως, περισσότερο από ό,τι αεροπλάνα και πλοία μαζί! Γεγονός που σημαίνει ότι το παγκόσμιο αποτύπωμα άνθρακα των στρατιωτικών δραστηριοτήτων, ακόμη και χωρίς να ληφθούν υπόψη οι ένοπλες συγκρούσεις, μπορεί να καταταχθεί στην τέταρτη θέση μετά τις ΗΠΑ, την Κίνα και την Ινδία...
* Η Ρένα Δούρου είναι μέλος της Π.Γ. του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., υπεύθυνη για θέματα Διεθνών Σχέσεων - Εξωτερικής Πολιτικής και Ευρωπαϊκής, Ενέργειας, Περιβάλλοντος, βουλεύτρια Β2 Δυτικής Αθήνας
