Η Αριστερά στη Γαλλία ανακάμπτει. Βασικές, εμβληματικές της διεκδικήσεις συσπειρώνουν πολύ πέραν της εκλογικής της επιρροής. Επιτυγχάνει πολιτιστικές νίκες. Τίποτε όμως δεν αλλάζει αυτόματα.
Το Ινστιτούτο Δημοσκοπήσεων IFOP, με αφορμή την ετήσια Γιορτή της Ουμανιτέ, διεξήγαγε την ένατη έρευνά του σχετικά με τον «λαό της Αριστεράς», με τα ευρήματά της να αποτυπώνουν τις νέες προοπτικές και δυνατότητες του χώρου. Μπορεί σε σχέση με το 2014 το ποσοστό των πολιτών που δηλώνουν «αριστεροί» να υποχώρησε από το 47% στο 45% (οι «δεξιοί» από 41% στο 44%, με τους ακροδεξιούς σταθερά στο 11%), ωστόσο, όπως παρατηρεί ο Φρεντερίκ Νταμπί, γενικός διευθυντής του Ινστιτούτου, «παρατηρούμε ένα πραγματικό ρίζωμα της Αριστεράς». Πλέον όλο και περισσότεροι πολίτες στηρίζουν διεκδικήσεις της Αριστεράς.
Για παράδειγμα, το 87% θεωρεί ότι ο «πλούτος της χώρας δεν πρέπει να μονοπωλείται από μια μειοψηφία», το 84% πιστεύει ότι η δημόσια βοήθεια στις επιχειρήσεις πρέπει να χορηγείται με περιβαλλοντικές και κοινωνικές προϋποθέσεις και το 80% είναι υπέρ της φορολόγησης των υπερκερδών των επιχειρήσεων ενέργειας και τροφίμων. «Παλιά, η διαχωριστική γραμμή μεταξύ Αριστεράς και Δεξιάς σχετιζόταν με το θέμα της φορολόγησης του πλούτου. (...) Οι διεκδικήσεις της Αριστεράς έγιναν εκείνες της πλειοψηφίας των Γάλλων. Και η δέσμευση υπέρ του κλίματος εμφανίζεται ως αριστερή στα μάτια των Γάλλων. Διαπιστώνουμε μια πολιτισμική νίκη της Αριστεράς», εξηγεί ο Νταμπί.
Ανάκτηση αυτοπεποίθησης
Ωστόσο αυτή η εξέλιξη δεν καταγράφεται αυτόματα στις κάλπες, κυρίως από τη στιγμή που τα κόμματα της Δεξιάς και της Ακροδεξιάς προσαρμόζουν τον δημόσιο λόγο τους. Η Αριστερά οφείλει, όπως σχολίασε ο Ορελιέν Σουσέρ στην Ουμανιτέ, να οργανωθεί και να πιστέψει στον εαυτό της. Φαίνεται ότι μέσα σε 10 χρόνια έχει ανακτήσει την αυτοπεποίθησή της. Οι Γάλλοι αριστεροί που θεωρούν ότι η Αριστερά μπορεί «να υποστηρίζει τις ιδέες και τις αρχές της χωρίς να αρνείται την ταυτότητά της όταν είναι στην εξουσία» πέρασαν από το 71% στο 78%. Εκείνοι που θεωρούν τους εαυτούς τους «περήφανους που δηλώνουν αριστεροί» αυξήθηκαν από 57% σε 67%. Κι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι εξακολουθούν να υπάρχουν «σαφείς διαφορές μεταξύ Αριστεράς και Δεξιάς» αυξήθηκαν από 62% σε 76%. Πλέον, μέσα σε μια δεκαετία, το μεταναστευτικό είναι εκείνο που διχάζει περισσότερο.
Οι Αριστεροί που θεωρούν ότι «το μεταναστευτικό προσφέρει περισσότερα στη Γαλλία από ό,τι της στοιχίζει» αυξήθηκαν από το 43% στο 53%. Οι δε πολίτες που δηλώνουν αριστεροί και υποστηρίζουν ότι «όλοι οι ξένοι που κατοικούν στη Γαλλία εδώ και αρκετά χρόνια θα έπρεπε να έχουν το δικαίωμα ψήφου στις δημοτικές εκλογές» αυξήθηκαν, σε μία δεκαετία, από το 57% στο 67%. Μια πρόταση που απορρίπτει το 67% των Δεξιών. Όμως, όπως σημειώνει ο Νταμπί, το μεταναστευτικό δεν είναι εκείνο που απασχολεί περισσότερο τους πολίτες. Θέμα ρήξης είναι η αστυνομική βία: το 69% των αριστερών τη θεωρούν πραγματικότητα έναντι 41% των δεξιών. Πάντως, το 76% των αριστερών και το 55% των δεξιών δηλώνουν ότι ο «συστημικός ρατσισμός είναι σήμερα πραγματικότητα στη Γαλλία».
Οι τρεις προτεραιότητες
Τρεις είναι, σύμφωνα με την έρευνα, οι προτεραιότητες στις οποίες οι αριστεροί πιστεύουν ότι πρέπει να εστιαστούν οι δυνάμεις του χώρου:
η «βελτίωση της αγοραστικής δύναμης», «ο αγώνας κατά της φτώχειας» και εκείνος «κατά της κλιματικής αλλαγής» - ένα αίτημα σε άνοδο την τελευταία δεκαετία. Γενικότερα, οι βασικοί στόχοι μιας αριστερής πολιτικής, σύμφωνα με τους αριστερούς ψηφοφόρους, έχουν να κάνουν με την «καλύτερη κατανομή του πλούτου» (45%), την «προστασία του περιβάλλοντος» (43%) και την «αύξηση των μισθών» (40%). Αξιοπρόσεκτο το ότι πλέον ο αγώνας κατά της ανεργίας υποχωρεί έναντι της αδικίας που προκύπτει από τις κακώς αμειβόμενες δουλειές.
Από τα πιο ενδιαφέροντα ευρήματα της έρευνας είναι και η αναβαθμισμένη εικόνα που έχουν πλέον οι Γάλλοι για τα συνδικάτα, απόρροια του μακρόχρονου αγώνα τους κατά της αντικοινωνικής συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης του Μακρόν. Και αυτό παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση επέβαλε τελικά τη μεταρρύθμιση. Το ποσοστό των πολιτών που έχουν θετική εικόνα για τα συνδικάτα πέρασε, μέσα σε έναν χρόνο, από 46% σε 50%. Ειδικά σε ό,τι αφορά τους αριστερούς, το ποσοστό αυτό ανέρχεται σε 66% (από 60%). Αξιοπρόσεκτη επίσης και η δημοτικότητα της λέξης «κομμουνισμός»: θετικά την αντιμετωπίζει το 39% των αριστερών (αύξηση 6 μονάδων μέσα σε 10 χρόνια).
Επισφαλές διαγράφεται, σύμφωνα με την έρευνα, το μέλλον της αριστερής συμμαχίας NUPES. Μπορεί το 61% των αριστερών να πιστεύει ότι κάνει καλή αντιπολίτευση, ωστόσο το 63% θεωρεί ότι μελλοντικά θα διαλυθεί και θα εξαφανιστεί. Πάντως, σύμφωνα με το IFOP, το στοίχημα του μέλλοντος έχει να κάνει με τη δύναμη κινητοποίησης της Αριστεράς: στους κάτω των 35 ετών, Αριστερά και Δεξιά εμφανίζονται ισοδύναμες, 49% έναντι 51%, ενώ στις ηλικίες 18-24, η Αριστερά προηγείται καθαρά με 57% έναντι 43%.
